Atlantische zalm (Foto: Rijckevorsel).
Atlantische zalm (Foto: Rijckevorsel). Foto:

Internationale druk op Nederlandse overheid voor instellen visserijvrije zone Haringvliet

Bas Roels, Wereld Natuur Fonds: "De Nederlandse overheid heeft 70 miljoen geïnvesteerd om de Haringvlietsluizen op een kier te zetten voor vismigratie, Maar om trekvissen echt een kans te geven, is het cruciaal om afspraken te maken over visserijactiviteiten aan beide kanten van de sluizen en een ruime visserijvrije zone rondom de Haringvlietdam in te stellen. Dit is helaas nog niet gebeurd."

Voordeur open

Het Haringvliet is de toegangspoort tot de Rijn. Sinds 2019 is begonnen met het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen. Hiermee wordt de voordeur voor trekvissen opengezet en krijgen ze meer ruimte om te migreren tussen de zee en de rivier. Dit is essentieel voor hun voortplanting en voortbestaan. Het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen is een belangrijke stap, niet alleen voor Nederland, maar ook voor andere Rijnlanden zoals Duitsland en Zwitserland die de afgelopen jaren honderden miljoenen euro's geïnvesteerd hebben om de rivieren weer aantrekkelijk te maken voor trekvissen. Roberto Epple, president European Rivers Network: "Er zijn al veel barrières geslecht stroomopwaarts de Rijn, bijvoorbeeld door de aanleg van vispassages en vistrappen. Ook wordt er veel geïnvesteerd in het opkweken en uitzetten van bedreigde vissen zoals de zalm. Zolang er rond de Haringvlietdam echter gevist wordt zijn al deze inspanningen tevergeefs."

Verstoring

Vroeger wemelde het in de Rijn van zalm en andere trekvissen. Helaas is de zalm door overbevissing, dammen en vervuiling bijna geheel uit de Rijn verdwenen. Dat geldt ook voor de fint, elft, houting en de Europese steur, soorten die niet alleen in de Rijn maar in alle Europese rivieren ernstig bedreigd zijn. In de landen stroomopwaarts de Rijn wordt hard gewerkt aan de terugkeer van de zalmpopulatie door barrières op te heffen en waterkwaliteit te verbeteren. Zo wordt in Duitsland ruim 600 miljoen euro geïnvesteerd. Een zalm wordt geboren op de rivier, groeit op in zee en trekt als volwassen vis jaarlijks de rivier op om zich voort te planten. Rond de Haringvlietdam op de overgang van zout naar zoet water heeft een zalm tijd nodig om te acclimatiseren. Door intensieve visserij worden ze aanzienlijk verstoord, wordt hun doorgang geblokkeerd, of belanden ze als bijvangst in vissersnetten.

Natuur en visserij kunnen prima samen gaan, maar op kwetsbare plekken zoals rondom de Haringvlietdam is bescherming voor trekvissen nodig. De Tweede Kamer heeft Minister Schouten januari vorig jaar al gevraagd om tot concrete visserijmaatregelen rond de Haringvlietdam te komen. In november hebben 24 internationale natuurbeschermingsorganisaties een petitie aangeboden aan de Tweede Kamer met de oproep snel actie te ondernemen. Europese organisaties roepen de Nederlandse overheid op om snel een ruime beschermingszone rond de Haringvlietdam in te stellen voor bedreigde en zeldzame en internationaal beschermde trekvissen. "Daarmee kunnen vissen deze barrière rustig nemen, hun levenscyclus voltooien en draagt Nederland zijn steentje bij aan het stoppen van het wereldwijde verlies aan soorten."

Eerst moment dat de Haringvlietsluizen op een kier werden gezet (januari 2019). Foto van Rijkswaterstaat.