Vraag van de week: Bosgroen en bosrood

Bij een boswandeling viel het ons op, dat de twijgen van de braamstruiken aan de bovenkant rood zijn en aan de onderzijde groen. Ook jonge berken tonen bij vervelling eerst een rode bast die pas later wit wordt. Verscheidene planten en zelfs grassen kleuren ook wel eens rood als het voorjaar lang koud en miezerig blijft. Is er verband tussen?

U hebt het goed gezien en uw vermoeden over een relatie tussen koude en de rode kleur bij planten is ook niet ongegrond. Planten kunnen verscheidene soorten kleurstoffen bevatten, zoals chlorofyl of bladgroen, bekend door de fotosynthese, verder carotenoïden of wel de rode en gele (zoals het caroteen in de oranje peentjes), en dan zijn er anthocyanen: rode, blauwe of violette kleurstoffen die een totaal andere scheikundige samenstelling hebben dan beide eerdergenoemde. Deze anthocyanen hebben vermoedelijk een beschermende functie, dat wil zeggen dat zij de plant of delen ervan tegen te fel licht of een te lage temperatuur behoeden. Deze beschermende hulpstoffen worden namelijk door planten die dit pigment bezitten, vooral geproduceerd in sterk of schel licht en bij koude. Zie daar de verklaring voor de kleurverandering van bepaalde plantendelen bij vergrote lichtinval of sterke temperatuurdaling, zoals op zonnige winterdagen en bij plotseling invallende vorst.