Tranen

Ook in de Bijbel komen we tranen vaak tegen. Bekend is dat de Heere Jezus openlijk bij het graf van Lazarus heeft geweend. De kortste tekst in de Bijbel is 'Jezus weende'. Kortom, tranen vragen aandacht en het is merkwaardig dat we daar kennelijk moeite mee hebben. Daarom maar een stukje over tranen.

De oudere generatie en kennelijk ook de mensen op het eiland hebben wat meer moeite met het tonen van tranen dan gebruikelijk. We komen dat wel op meer terreinen van het leven tegen. Het was bijvoorbeeld voor onze jongens die in Indië gevochten hadden helemaal niet gebruikelijk om over hun ervaringen te spreken. Jonge jongens gingen naar Indië en hadden daar soms verschrikkelijke dingen meegemaakt. Terug in Nederland moesten ze de handen uit de mouwen steken en er was eigenlijk voor verwerking amper plaats. Het is me nogal eens gebeurd dat een oud-Indiëganger op zijn ziek en sterfbed over de schrikkelijke dingen van het verleden begon te spreken. Hetzelfde doet zich ook voor bij overlevenden van de Holocaust. Daar werd soms ook helemaal niet over gesproken. Kennelijk vinden we het heel moeilijk om diepe en aangrijpende zaken een goede plek te geven in ons lezen. Het maakt het echter ook wel lastig. Als we dingen niet goed verwerken, kan dat op allerlei momenten heel ingrijpend terugkomen. Ik herinner me nog dat gemeentelid dat 's nachts in zijn dromen heel veel weer terugkreeg. Verwerking van leed is dus best belangrijk.

Er is echter meer wat gezegd kan worden over tranen. In de Bijbel lezen we over klaagvrouwen. Bij overlijden en begraven waren er klaagvrouwen. Er werd veel gehuild en dat had ook een betekenis. Het maakte het makkelijker voor de achterblijvers om mee te huilen. Als iedereen huilt dan hoef je je voor tranen ook niet te schamen. Het kan ook zijn dat we zelf door het levensverhaal wat iemand vertelt geraakt worden. Het is dan geen schande als we ontroering ook laten blijken. Het maakt het voor de ander ook makkelijker om zijn tranen te laten lopen. Het verkrampte wegslikken van tranen, wat helaas best wel veel voorkomt, is geen goede omgang met verdriet en moeite in ons leven. Nee, we hoeven ook niet om elk dingetje te huilen, maar een stukje ontspanning op dit terrein kan heel heilzaam zijn. De dag waarop mijn vader huilde is bij het lezen een boekje over het begin van de tweede wereldoorlog. De schrijver laat daarin zien hoe zijn vader heeft gehuild bij het begin ervan. Kennelijk was dat niet zo gewoon, maar het heeft wel betekenis. Laten we daarom ook vandaag proberen eerlijk met onze diepe emoties om te gaan. Een schreiend mens heeft iets te zeggen. Soms kun je er weleens jaloers op worden. Tranen zijn ook een uiting van echte menselijkheid. We zijn echt niet van staal gemaakt, maar kwetsbare wezens die met vallen en opstaan en met veel moeite soms hun weg gaan.

Tenslotte kunnen tranen ook de weg vrijmaken voor heilzaam handelen of herstel. Ik weet niet of het waar is, maar tranen van diep verdriet zouden ook chemisch een andere samenstelling kunnen hebben. Juist daardoor verdwijnt dat een stuk pijn uit ons hoofd. Nogmaals, ik weet niet of het waar is maar zeker kan het uiten van verdriet heel erg opluchten. Uiteraard moeten we ook weer oppassen voor het andere uiterste. Er zijn mensen die zich koesteren in hun verdriet. Maar tranen zeggen vaak veel over ons innerlijk. En dat doet aangenaam aan als je iemand mag steunen of aanhoren in zijn zwakheid. Juist daarin ligt, als we Bijbel volgen, kracht.