Kunnen we verspilling voorkomen?
De vorige column ging over de slechte verkrijgbaarheid van veel medicijnen. Ik eindigde die column met een korte opmerking over ‘verspilling’. Reden om daar nu wat dieper op in te gaan.
Laat ik beginnen met iets heel belangrijks: Als u medicijnen niet meer gebruikt, gooi die dan niet bij het normale afval, maar lever deze in de bij de apotheek of de milieustraat. Op die manier kunnen ze op een speciale manier verwerkt worden en komen er geen resten in het milieu terecht. Gebeurt dat dan? Jazeker! In grondwater zijn sporen te vinden van medicijnen. Die worden er overigens bij het maken van drinkwater uitgefilterd.
Een heel goed voorbeeld van verspilling was ruim drie jaar geleden. Iemand kreeg in een groot ziekenhuis in Rotterdam voor zes maanden speciale chemomedicijnen mee. Maar deze mevrouw ging vrijwel direct naar een hospice. Wij kregen deze middelen om te vernietigen. Ik heb destijds het betreffende ziekenhuis gebeld of ze de medicatie nog konden gebruiken. Ook overleg met de betrokken zorgverzekeraar leverde niets op. Waarom die moeite? Zes doosjes: 26 duizend euro. Gelukkig zijn heel veel medicijnen veel en veel goedkoper.
Maar die medicijnen die ingeleverd worden bij de apotheek, die worden dus vernietigd?
Jazeker. Helaas, moet ik er soms bij zeggen. Veel medicijnen zijn momenteel slecht of niet leverbaar. Dan is het extra zuur als deze medicijnen vernietigd moeten worden. Bij bepaalde zeer dure middelen zitten inmiddels sensorstrips op de doosjes. Deze meten vocht en temperatuur en slaan dat op. Op die manier kan bij het inleveren gekeken worden of de medicatie kan worden hergebruikt. Dit is nog maar heel zelden en is ook een zeer duur systeem. Zo moet er bijvoorbeeld software zijn om dit uit te lezen.
Daarnaast heeft elk doosje sinds een aantal jaar een unieke QR-barcode. Waar vroeger alle doosjes van bijvoorbeeld paracetamol een zelfde barcode hadden per gemaakte batch, heeft nu elk doosje dus een unieke code. Deze code wordt door de fabriek die het middel maakt aangebracht en ingestuurd naar een Europese database. Elke stap die zo’n doosje vervolgens maakt, wordt vastgelegd. Van de fabriek op transport, bij de groothandel, bij de apotheek en uiteindelijk ook bij aflevering. Bij aflevering wordt het doosje afgemeld. Daarna kan het niet meer gebruikt worden en wordt het bij scannen als ‘vals’ aangemerkt. En dat is nu precies waarom deze procedure in het leven is geroepen: het voorkomen van namaakmiddelen. Maar zoals bij zoveel regels moeten ook hier 'de goeden onder de kwaden lijden’.
Er is namelijk een aantal specifieke middelen, die nogal goed verkopen op internet. Daar ging het om. Maar nu geldt het dus voor alle geregistreerde geneesmiddelen.
En dan krijgt u bij de apotheek soms ook nog voor een half jaar medicatie mee. Dat is dan weer een afspraak met een aantal verzekeraars. Op zich prima als u langdurig dezelfde middelen gebruikt en heel fijn om het te hebben, zeker als het vaak niet leverbaar is.
Maar waar u wel op kunt letten: als u bijvoorbeeld binnenkort naar een specialist moet en denkt dat er iets moet wijzigen, geef dan bij de apotheek aan dat u liever wat minder medicatie meeneemt. Als er dan iets wijzigt, hoeft er niet veel te worden vernietigd.
Verder proberen huisartsen en specialisten niet meer dan nodig voor te schrijven als ze twijfelen hoe lang iets gebruikt moet worden of als ze weten dat het slechter met iemand gaat. Dat laatste is geen leuke situatie; maar geeft u dat vooral ook door aan de apotheek, zodat die er dan ook rekening mee kan houden.
Voor meer informatie, advies en middelen voor op reis kunt u natuurlijk terecht bij uw eigen apotheek! Mocht u vragen hebben over uw medicijnen of al uw medicijnen eens door willen nemen, maak dan gerust een afspraak met uw apotheker.