Zekerheid

In tegenstelling tot wat men van me denkt (zeker sinds ik deze columnpjes schrijf), heb ik niet overal een mening over. Die indruk schijn ik wel te maken, maar ik zie mezelf niet als iemand die veel vertrouwen heeft in zijn eigen gedachten. Ik bind me niet snel aan een mening en ik veroordeel nooit iemand. Dat past ook bij mijn vak; ik vind al mijn patiënten lief. Over dokters mag je trouwens vinden wat je wil: vroeger werd je vooral beoordeeld op je handschrift en je glimlach. Tegenwoordig vooral op hoe lang je spreekuur uitloopt en of je wel genoeg pijnstillers voorschrijft. Dit is een column, dus ik mag een beetje overdrijven. En als huisarts sta je al op achterstand: over dokters wordt heel wat geroddeld en over patiënten roddelen is bij wet verboden…

Ik heb zelfs geen mening over geneeskunde. Ik zie mijn vak dan ook niet als een gebied waarin smaken verschillen of waarover je gelijk of ongelijk kunt hebben. In de geneeskunde gaat het om kennis en harde feiten. Over dingen waar je niet per se iets van hoeft te vinden, maar die wel waar of onwaar zijn. En toch twijfel ik voortdurend. Doe ik het wel goed? Is het echt wel een moedervlek of is het toch ernstiger? Schrijf ik wel het goede antibioticum voor? Ik twijfel de hele dag. Maar ik geloof dat ik toch wel aardig zeker weet dat dat gezond is. Voor te veel zelfvertrouwen is geen plaats in de geneeskunde. Als je dingen zeker wil weten, kun je beter accountant worden of de politiek in gaan.

Patiënten vragen vaak om zekerheid. Als ik allerlei vreselijke diagnoses uitgesloten heb en mijn patiënt grondig onderzocht heb zonder ongerechtigheden vast te stellen, stel ik hem gerust. Bij de ene patiënt gaat dat gemakkelijker dan bij de andere, zoals u al zult vermoeden. Regelmatig wordt me om ‘honderd procent zekerheid’ gevraagd. Weet ik wel zeker dat het echt geen kanker is? Het lastige antwoord is dan dat ik niks zeker weet. Iedere patiënt kan stiekem kanker hebben. Aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is het enige dat ik te bieden heb. En zelf daarover twijfel ik dan weer. Maar ik twijfel altijd met enthousiasme en overtuiging. Als je een dokter ziet twijfelen, raak dus niet in paniek. Dat doet hij voor zijn beroep. Als hij iets zeker weet, wordt het pas echt tijd om je zorgen te maken…