“Ik kan hele dagen met klei doorbrengen”
AlgemeenDIRKSLAND - Malinda Quartel uit Dirksland woonde in verschillende landen, verspreid over de hele wereld. Dat is terug te zien in haar keramiekwerk, dat varieert van Japanse vaasjes en windlichtjes met Arabische teksten tot oer-Hollandse huisjes van Delfts blauw.
Aan Eilanden-Nieuws vertelt Malinda dat het werken met klei niet alleen creativiteit, maar ook een stukje technisch inzicht vraagt. Het is juist die combinatie die de keramiste zo aanspreekt.
Het werken met klei is heerlijk, vindt Malinda. “Klei is organisch materiaal en je werkt echt met je handen. Ik hou daarom ook erg van tuinieren; met je handen in de aarde wroeten geeft rust, het is meditatief. Datzelfde heb ik met klei. Ook het maakproces hoort daarbij. Je begint met een ongevormde homp en daar ontstaat uiteindelijk iets moois uit. Als kind trok me dat al aan. Toen bouwde ik graag druipkastelen op het strand.”
De ideeën voor haar creaties haalt Malinda overal vandaan. “Ik zie dingen die anderen maken op bijvoorbeeld Pinterest. Als ik die voorbeelden namaak, worden ze altijd anders en dat is ook logisch, want ieder heeft een eigen stijl. Er komen ook wel ideeën uit het niets. Als ik niet kan slapen, lig ik te bedenken wat ik zou willen maken. En soms springt er zomaar opeens een idee in mijn hoofd.”
Bloemen in de klei
Malinda maakt allerlei voorwerpen van keramiek, zowel decoratief als bruikbaar in het dagelijks leven. Dat is te zien in haar uitgebreide collectie, die voor de gelegenheid deels is neergezet in haar woonkamer. Een rij kleurig geglazuurde kopjes wordt geflankeerd door rechthoekige potten met deksel, waxinelichtjeshouders en Delfts blauwe huisjes. Sommige objecten zijn na het glazuren ook nog beschilderd. Sinds kort past Malinda soms een nieuwe techniek toe. “Ik druk dan stengels, bladeren en bloemen voorzichtig in de klei, zodat de afdrukken achterblijven. Dat ziet er heel mooi uit.” Ze laat een verfijnd vaasje zien, waarop de schermbloemen duidelijk te herkennen zijn.
Plakken met slib
“Je ziet wel dat ik een voorliefde voor potjes en vazen heb”, wijst Malinda glimlachend. “Ik vind het leuk om die aan de binnenkant te beschilderen, dat geeft een verrassingseffect. Om een rechthoekige pot te maken, snijd ik eerst de verschillende vlakken, die ik daarna aan elkaar plak met slib, een waterige klei. Door de randen schuin bij te snijden, passen de vlakken mooi tegen elkaar.” Een ander decoratief element van Malinda’s hand is de Zeeuwse knop, die ze in allerlei varianten maakt. “Mijn familie komt uit Zeeland, vandaar. Ik sta ook regelmatig met een kraam op de Toeristenmarkt in Zierikzee.”
Hoog en laag stoken
Naast de creatieve kant van het werken met klei is er ook een technisch aspect. “Je kunt werken met hoogstook klei of met laagstook klei”, legt Malinda uit. “Datzelfde geldt voor het glazuur. Hoog- en laagstook heeft te maken met de temperatuur waarop keramiek of glazuur wordt gestookt. Hoogstook geeft het sterkste resultaat. Een werkstuk wordt altijd eerst ‘biscuit gestookt’, waarbij de klei in keramiek verandert. Na deze eerste stook worden de werken geglazuurd. Ook dat gebeurt in de oven. Daarbij is de combinatie van klei en glazuur erg belangrijk. Zo kun je geen hoogstook glazuur op laagstook klei gebruiken en het geeft ook de nodige beperkingen. Het is altijd opletten welke klei en glazuur je bij elkaar gebruikt. Dat luistert heel nauw.”
Door de jaren heen heeft Malinda veel geleerd. “Ik merk dat ik steeds verder kom in het proces. Ook de technische kant van het werken met klei is heel leerzaam. Ik wil bijvoorbeeld weten wat er gebeurt als ik gebruiksgoed maak. Dat moet wel waterdicht zijn en niet gaan scheuren.”
Kleien op een tweezitsbank
Malinda begon met klei te werken toen ze in 2019 terugkeerde uit Saudi-Arabië, waar ze een aantal jaren woonde met haar man, die daar tijdelijk werkte. “Terug in Nederland wilde ik graag iets met mijn handen gaan doen. Mijn tante is lid van een kleiclub in Bergen op Zoom en ik ben met haar meegegaan. Heerlijk vond ik dat. Hoewel de activiteiten eigenlijk maar een dagdeel duurden, vroeg ik of ik eerder kon komen en dat was mogelijk. Vaak ging ik daar ’s morgens al vroeg aan de slag en ik bleef tot het eind van de middag. Later ben ik thuis verdergegaan met het maken van keramiek.” Malinda laat haar werkplek zien: een salontafel in de tv-kamer, waar haar klei, gereedschap en malletjes van Zeeuwse knoppen liggen te wachten om ter hand genomen te worden. Geen fancy kunstenaarskrukje, maar een gewone tweezitsbank is haar zitplaats. “In deze kamer kan ik hele dagen doorbrengen. ’s Avonds zit mijn man hier ook. Onder het werken kijk ik vaak tv, terwijl mijn handen bezig zijn met de klei.” De oven waarin ze haar werken stookt, staat in de schuur naast het huis.
Van wereldburger naar Flakkeeënaar
Saudi-Arabië is niet het enige land waar Malinda woonde. “Ik ben tweetalig opgegroeid in een expatgezin. Toen ik zeven jaar was, verhuisden we naar Iran en daarna naar Spanje. Vervolgens kwam ik terug naar Nederland. Ik woonde in een internaat in Zwolle, waar ik Engelstalig onderwijs volgde. Later verhuisden mijn ouders naar Japan en daar ben ik ook heen gegaan. Ik ging er een jaar naar school en bleef er nog drie jaar wonen. Na Japan woonde ik een jaar in Alaska, om uiteindelijk op Nederlandse bodem in Amsterdam neer te strijken.” In het bruisende Amsterdamse leven kwam Malinda erachter dat ze eigenlijk helemaal geen stadsmens is. “Ik ben helemaal niet van het uitgaan en van de drukte. Rond 2005 ging ik op zoek naar een huis op het platteland, ook om dichter bij mijn ouders te zijn, die inmiddels net over de grens in België woonden. Zo kwam ik op Goeree-Overflakkee terecht. Toen ik door Dirksland reed, zag ik dit huis te koop staan en het was liefde op het eerste gezicht. Ik heb meteen de makelaar gebeld en kort daarna was de koop rond. Net daarvoor had ik mijn man leren kennen. Nu wonen we alweer bijna twintig jaar met veel plezier in Dirksland.”
Symbolisch kerkje
Een bijzonder werkstuk is een kerkje, waarvan de gevel nog ternauwernood overeind staat en dat verder compleet vervallen lijkt te zijn. “Dit had een kerkje voor Kerst moeten worden”, zegt Malinda, terwijl ze het bouwsel op tafel zet. “Het ging mis in de oven en het kwam er zo uit. Toch heb ik het niet weggegooid, omdat ik het symbolisch vind. In de eerste instantie heb ik het ‘Christmas in Syria’ genoemd. Nu past ‘Kerst in Oekraïne’ er ook bij. Dit kerkje herinnert me eraan dat vrede niet vanzelfsprekend is.” Naast de koffiekopjes, Zeeuwse knoppen en Delfts blauwe huisjes is het kerkje dan ook een werkstuk vol betekenis.
Malinda heeft nog ideeën genoeg voor haar volgende creaties. “Ik borduur voort op dingen die ik eerder heb gemaakt, er zijn nog zoveel variaties te bedenken. Maar ik vind het ook erg leuk om nieuwe dingen uit te proberen. Werken met klei is echt verslavend en ik kan er helemaal in opgaan. Lachend: “Het is maar goed dat ik hier mijn werkplek heb, anders zou ik niet vaak thuis zijn, denk ik.”
Malinda’s werk is te vinden op Facebook en Instagram onder de naam ‘Coupe Creations’.
(Door Klazina de Bakker)
Van de redactie:
Interviews als deze verschijnen gebruikelijk in onze abonnee-editie. In de zomereditie, die drie weken huis-aan-huis verschijnt, zijn ze voor iedereen toegankelijk. Ook na de vakantie genieten van interessante achtergrondartikelen en de spraakmakende interviews? Ga naar www.eilandennieuws.nl/abonnement.