Plek van Ontmoeting
Waar ontmoeten we een ander? Liefst doen we dat niet op de ‘plek der moeite’. Die plek is een uitdrukking geworden om aan te duiden waar het vastloopt, niet meer wil, het leven pijn doet, het gesprek tot een dodelijk zwijgen wordt. Het is de ‘plek der moeite’ waar mensen elkaar alleen maar geharnast tegenkomen. De één zoekt zulke plekken graag op. Je kunt denken aan hooligans en de laatste weken aan relschoppers die de boerenprotesten proberen over te nemen. De ander loopt bij zo’n ‘plek der moeite’ weg, vlucht uit onmacht of onwil. In ieder geval maakt zo’n plek de tegenstelling alleen maar groter, zolang je de ander alleen maar als tegenstander ziet.
Inderdaad, deze column wordt ingegeven door de patstelling tussen overheid en boeren. Maar dat conflict roept ook herinneringen op aan het eerste jaar dat ik lesgaf op de Prins Maurits. Van die periode PM tot 1990 heb ik heel erg genoten, maar ik vrees een aantal leerlingen uit mijn eerste jaar daar niet. Het klaslokaal als een ‘plek der moeite’, een machtsstrijd tussen wie er gaat winnen. Er klinken stevige woorden, maar je ziet de anderen niet meer. De ander wordt je tegenstander. Gezag laten gelden, lijkt te bestaan uit het niet naar de ander luisteren. Het is triest als een leslokaal in zo’n plek verandert, terwijl het bij uitstek een heerlijke plek van ontmoeting is. Er is geen aandacht meer voor de ander waardoor die open kan gaan. Gezag en overleg vloeken niet met elkaar.
Het lijkt er op dit moment op dat er een ‘gespreksleider’ gezocht wordt op de ‘plek der moeite’. Dan is het wel zaak om eerlijk te zijn naar elkaar toe en uit te spreken waar de pijn zit waaruit zoveel woede omhoog komt. Wie met een dichtgetimmerd verhaal de boer op gaat, moet niet verwachten dat er van enige toenadering sprake zal zijn. De ander is geen kapstok waar je jouw verhaal aan op kunt hangen; het gaat er juist om dat je kijkt wat je van die ander kunt overnemen.
Ons land schreeuwt om plekken van ontmoeting op allerlei terrein. Nu in het bijzonder rond het stikstofbeleid dat iets krijgt van stikken of slikken. Het gaat bij een ontmoeting niet meteen over een compromis. Dat moet niet voorop staan. Er zijn bovendien dingen die niet onderhandelbaar zijn. Dat geldt bijvoorbeeld integriteit en authenticiteit, maar ook de emotionele huishouding van een boerengezin.
De kerk zou voorbeeldig dienen te zijn om een ‘plek der moeite’ te maken tot een plaats van ontmoeting. Een ontmoeting met de levende Heere om in onze moeite gekend te worden.