Column: Natuur versus duurzame energie
Als je denkt aan natuur, dan denk je niet meteen aan windparken. Meestal gaat dit ook niet samen. Vandaar dat veel bezoekers aan de open dag van het windpark Kroningswind in de Zuiderdieppolder bij Melissant best raar opkeken toen wij hier namens Natuurmonumenten stonden.
Een veel gehoorde vraag die dag was dan ook: 'Jullie zijn toch zeker niet blij met de komst van de windmolens?' Eerlijk gezegd ... nee. We hadden ze liever niet gehad. Maar waar wij ze niet willen, dichtbij of zelfs in een natuurgebied, zo willen bewoners ze niet in de buurt van hun woning. Hoewel we allemaal ons steentje bij moeten dragen aan duurzame energie, zien we dit liever niet in onze achtertuin.
Waarom dan toch 5 van de 19 windmolens in natuurgebied de Zuiderdiepgorzen? Even een stukje achtergrond: de Zuiderdieppolder is een aantal jaar geleden uit het Natuurnetwerk Nederland geschrapt. Dit is een samenhangend netwerk van bestaande en toekomstige natuurgebieden in Nederland. Na het schrappen is het omliggende gebied aangewezen als windlocatie. Met het Droomfondsproject Haringvliet werkten wij met andere natuurorganisaties van 2015 tot 2019 aan herstel van de unieke deltanatuur van slikken, schorren en rietvelden in en rondom het Haringvliet. Binnen dit project kwam de kans om 80 hectare van deze polder alsnog in te richten als natuur. Dat zijn de Zuiderdiepgorzen.
Daarmee kwam het natuurontwikkelingsgebied binnen de windlocatie te liggen. De vijf windmolens zijn in overleg met gemeente en Kroningswind verschoven van langs het Zuiderdiep naar de zuidelijke rand van het natuurgebied.
Op dit moment trekt het nog jonge natuurgebied al vele verschillende broedvogels, zoals veldleeuwerik, graspieper en kievit. Maar de typische deltanatuur met afwisseling in nat en droog en slikken en kreken trekt ook grotere vogels als de lepelaar en de zeearend. Windmolens vormen een risico voor passerende vogels en kunnen verstorend zijn. Vandaar ook ons pleidooi voor een detectiesysteem op de windmolens. Het is dan ook mooi dat Kroningswind dit systeem gaat toepassen. Het systeem detecteert automatisch vogels en kan actie ondernemen om het risico op vogelaanvaringen te verminderen door de turbine tijdelijk stil te zetten of het aantal omwentelingen per minuut te verminderen.
Het is met veel dingen geven en nemen. Zo ook met vraagstukken op het gebied van energietransitie en duurzame energie. Eén ding staat voor ons vast: de natuur is blijvend de windopgave tijdelijk, maximaal 25 jaar. Wie weet wat dan de nieuwste duurzame energievormen zijn.