Angst voor de buizerd, terecht of niet?
GOEREE-OVERFLAKKEE - In de polders nabij Stad aan het Haringvliet en Sluishaven staan nogal ongewone verkeersborden. Het zijn waarschuwingsborden met de tekst: " Pas op aanvallende vogels". Ze duiden op een buizerd, die in de naburige bomen een nest met jongen heeft en niet graag wil, dat er iets of iemand te dicht in de buurt komt. De roofvogel heeft, naar zeggen, zelfs al mensen aangevallen. Is het dus gevaarlijk om in deze buurten een rondje te wandelen of te fietsen? Tijd om de polder in te gaan en eens navraag te doen bij de opzichter van Staatsbosbeheer, Ronald in 't Veld.
Tekst en foto: Mirjam Terhoeve
Ronald in 't Veld weet heel veel over de natuur en de vogels op het eiland en hij beaamt, dat de aanvallen door de buizerd uniek zijn. Niet alleen voor Goeree-Overflakkee, maar eigenlijk voor heel Nederland. "Een buizerd valt in principe nooit mensen aan, slechts een heel enkel individu zal dat doen. Hier op Goeree-Overflakkee gebeurt dit echter al voor het derde jaar op rij, dus dat is inderdaad bijzonder". Op de vraag of er dan ieder jaar sprake is van dezelfde buizerd, die dat doet, antwoord hij ontkennend. "Dat is zo goed als uitgesloten", zegt hij. "Een buizerd maakt wel vier of vijf jaar gebruik van hetzelfde nest. De buizerd, die twee jaar geleden aanviel, had zijn nest in de Pallandtpolder en vorig jaar was er sprake van aanvallen in de buurt van de Krammerpolder. Dus het kan eigenlijk niet om dezelfde vogel gaan, ja heel misschien wel daar in de Galathese polder bij Sluishaven, maar het lijkt me sterk".
Verder vindt Ronald de angst voor aanvallen wat overdreven. "Ik loop hier nu al dagen rond om eens te kijken wat hij of zij doet, maar tot nog toe blijft de buizerd vrij hoog in de lucht. Je ziet hem wel zweven in de buurt van de bomen, waar zijn nest zit, maar tot op heden bleef het daarbij. Jammer, ik had hem of haar graag van dichtbij willen zien. Ik heb namelijk nog niet kunnen ontdekken of het om een mannetje of vrouwtje gaat".
Prooi
Volgens Ronald leven er 's zomers zo'n 40 tot 50 buizerds op het eiland. "In de winter zijn dat er drie keer zoveel", vertelt hij. "Dan komen de Scandinavische buizerds hier overwinteren, terwijl de Nederlandse buizerds hier blijven en alleen bij strenge vorst iets zuidelijker vertoeven, maar nooit ver weg. Ze zijn meestal met zijn tweeën en zeer monogaam. Een buizerd meet van kop tot staart zo'n 40 centimeter, maar de spanwijdte is wel anderhalve meter. Het vrouwtje is over het algemeen de grootste van het stel. Ze leven voornamelijk van wormen en knaagdieren. Met hun scherpe ogen, kunnen ze hun prooi op maar liefst drie kilometer afstand zien. Ze hebben de voorkeur voor dieren, die bijvoorbeeld al zijn aangereden door een auto, want ze zijn van nature best een beetje lui. Dat zie je ook aan hun vliegstijl. Een paar keer met die enorme vleugles klappen en ze zijn weer een eind weg".
Vliegensvlug
Terwijl Ronald vertelt houdt hij de lucht steeds nauwlettend in de gaten en ja, we hebben geluk, want de buizerd laat zich zien. Op grote hoogte cirkelt hij rond de bomen, maar komt, zoals Ronald al aangaf, niet ver naar beneden. Eer het fototoestel is gepakt, is hij alweer te ver weg om op de gevoelige plaat vast te leggen. Resultaat, een kleine stip, die pas na flink inzoomen toch de vormen van de buizerd blijkt te hebben. Hij is inderdaad vliegensvlug.
Ronald wijst naar de hoge bomen, waar helemaal bovenin het nest zit. "De jongen zijn pas uit het ei en worden nog door hun ouders gevoed", legt hij uit. "In deze periode zijn ze dus extra waakzaam. De ouders kauwen het voedsel voor en geven het dan aan hun jongen. Na zo'n 20 dagen, gaat het dons over in veren en krijgen ze de bekende bruine kleur. Dan zullen de ouders de prooi alleen nog maar voor ze uit elkaar trekken en moeten ze zelf eten. In een nest liggen meestal vier of vijf eieren die enkele dagen na elkaar uitkomen. Het oudste jong kan dus makkelijk een week ouder zijn, dan zijn jongste broertje of zusje. Mochten de ouders weinig voedsel kunnen vinden, dan worden de kleintjes wel eens opgevoerd aan de groten. Dat klinkt hard en gemeen, maar in de dierenwereld geldt nu eenmaal de wet van de sterkste, dat is altijd zo geweest".
Ringen
Als het even kan klimt Ronald in de bomen om de jongen te ringen. "Dat moet je doen voor ze kunnen uitvliegen", zegt hij. "Dit doen we om ze een beetje te kunnen volgen. Als de jongen echt op het punt staan om uit te vliegen worden de ouders weer erg waakzaam en kan je beter uit de buurt blijven. Over het algemeen vertoeven de jongen zo'n 40 dagen in het nest. Als ze er eenmaal uit zijn, dan laten de ouders ze gaan en moeten de jonkies hun eigen territorium in de lucht zien te verkrijgen".
Het is dus nog een kleine twee weken oppassen voor een waakzame buizerd in de Stadtse en Galathese polder. Daarna is het gevaar weer geweken. Ronald benadrukt nogmaals, dat het allemaal wel zal meevallen. "Maar als je het niks vind, kies dan tijdelijk een andere weg en mocht hij je toch onverhoopt willen aanvallen, draai dan niet van hem weg. Buizerds vallen het liefst van achteren aan en hebben een hekel aan oogcontact. Blijf dus naar hem kijken, dan zal hij in verwarring raken en alsnog uit je buurt blijven".