Erfgoedlijn focust op water als vijand, vriend en strijdtoneel
GOEREE-OVERFLAKKEE - Strijden tegen het water, leven met het water en het water als strijdtoneel. Op die drie ‘vensters’ komt de focus te liggen bij het verder vormgeven van de erfgoedlijn Historisch Haringvliet.
Door Kees van Rixoort
De erfgoedlijn Historisch Haringvliet is de voortzetting van de erfgoedlijn Goeree-Overflakkee. Historisch Haringvliet omvat delen van Goeree-Overflakkee, Voorne-Putten en de Hoeksche Waard inclusief Tiengemeten. Het gaat grofweg om de delen die een link hebben met het Haringvliet.
Het water is de verbindende factor. Als thema voor de erfgoedlijn Historisch Haringvliet is gekozen: het leven tussen en met het water als vriend en vijand. Het draait om het erfgoed dat daarmee te maken heeft. Meer concreet: het behouden, herstellen en versterken en het zichtbaar, toegankelijk en beleefbaar maken van dat erfgoed.
Het grote verhaal van de erfgoedlijn – de interactie tussen mens en water die zo kenmerkend is voor het gebied rond het Haringvliet – is geordend in drie ‘vensters’.
Vijand
Het venster heet ‘Strijd tegen het water, de occupatie van de delta’ en geeft uitzicht op het ontstaan van de polders, de successen en landaanwinning, maar ook op de rampspoed en dijkdoorbraken. De thema’s die via dit venster aandacht krijgen zijn dijken, kreken en de Watersnoodramp van 1953 plus de Deltawerken. Onder de kreken valt ook de Bernisse, de oude grensrivier tussen Voorne en Putten die als een soort ‘superkreek’ te kenschetsen is.
Bondgenoot
Venster twee heeft de naam ‘Leven met het water: in verbinding met het Haringvliet’ gekregen. Het laat zien dat het water niet alleen een vijand was, maar ook een bondgenoot: cruciaal voor transport, scheepvaart en handel, een bron van voedsel en inkomsten. Als thema’s komen hierbij naar voren de havenkanalen en het maritiem verleden, en de karakteristieke dorpen aan het water.
Strijdtoneel
Het derde en laatste venster van de erfgoedlijn Historisch Haringvliet is bedoeld om een blik te geven op het water als strijdtoneel. Zo heet het venster ook, met de toevoeging ‘erfgoed in stelling’. Om het strategische gebied goed te verdedigen waren waterlinies aangelegd. Dat is het thema dat via dit venster zichtbaar wordt.
Er vallen twee waterlinies onder: de Stelling van de Monden der Maas en van het Haringvliet en de Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak, die een onderdeel was van de Zuiderwaterlinie, met de forten Prins Frederik bij Ooltgensplaat en Buitensluis bij Numansdorp. Van de kleine stelling op de kop van Goeree zijn geen overblijfselen. Toch besteedt de erfgoedlijn er aandacht aan. Ook twee vestingsteden vallen onder dit thema: Hellevoetsluis en Brielle.
Het zogenoemde ambitiedocument waarin dit alles is uitgewerkt, is op woensdag 1 december met enthousiasme ontvangen door betrokken partijen uit de regio, waaronder gemeenten, dorpsraden, het waterschap, Staatsbosbeheer en marketingorganisaties. Dat gebeurde tijdens een online bijeenkomst.