Initiatief voor een Natuurlijk Vrije School op het eiland
"Vorm van het onderwijs is anders, maar de inhoud blijft overeind"
"We wonen hier zo mooi in het groen, en het zou zonde zijn als we daar niet meer gebruik van maken. Ik zie het al voor me: een groep kinderen die lekker buiten speelt én leert. Vaak gaat het leren op een basisschool door stil te zitten. Maar onderzoek laat zien dat je veel beter leert als heel je lichaam meedoet: als je dingen ruikt, proeft en aanraakt. Werken met je hoofd, hart en handen zogezegd. En waarom doe je dat dan niet buiten, waar er zoveel moois te doen is? In Scandinavische landen kennen ze dit concept al, en ook in Nederland krijgt het steeds meer voet aan de grond."
Naast de grote rol voor natuur, zou het leren ook op een natuurlijke manier moeten gaan volgens Van Klaveren. "We zijn gewend dat leerlingen op basis van hun leeftijd in een groep worden ingedeeld. Terwijl iemands leeftijd niet per se iets zegt over iemands niveau. Zo kan een jongen op het taalniveau van groep drie zitten, terwijl die met rekenen al op groep vier niveau presteert. Die hokjes passen dus niet altijd, en een groep leerlingen valt dan buiten de boot. Dus zeggen wij: laat die groepen los. Als je zorgt dat er een beperkt aantal leerlingen zijn, kan het prima in één grote groep."
Ook ouders krijgen een andere rol bij de school. "We vragen ouders één dag per maand beschikbaar te zijn voor de school. Dan kunnen ze iets komen vertellen over hun beroep, maar bijvoorbeeld ook over hun passie. Dat is toch superleuk?! Er zijn onder andere ouders met achtergronden in de muziek, sport, pedagogiek en ICT. Daarvan proberen we iets over te brengen aan de kinderen, bijvoorbeeld door middel van gastlessen. Ander idee is om picknickpakketten voor fietsers met de kinderen te maken. Zo gaan we allerlei activiteiten ontwikkelen."
Taart bakken
"Net als alle andere basisscholen vallen ook wij onder de onderwijsinspectie. Die toetst of bepaalde leerdoelen behaald worden, je wilt wel dat kinderen voorbereid zijn op het vervolgonderwijs. Die doelen hebben we scherp en in ons schoolplan helder uitgelegd hoe we die gaan bereiken. Bovendien gaan we een ervaren, pabo-opgeleide hoofddocent aantrekken. Dat is overigens ook een van de criteria vanuit de inspectie." Van Klaveren onderstreept even de geldigheid van het onderwijs. "De vorm van het onderwijs is anders, maar de inhoud blijft overeind. De kinderen leren ook gewoon lezen, schrijven en rekenen. Het is het jasje dat anders is. Concreet: je kunt leren over liters en meters door het uit te leggen en een paar keer te herhalen. Maar je kunt ook een taart bakken met de kinderen. Dat de kinderen met ingrediënten, maatbekers en een weegschaal aan de slag gaan. Dan blijft het allemaal veel beter hangen. Bovendien leer je ze ook ondernemen: hoeveel kosten de ingrediënten en voor hoeveel wordt de taart verkocht? Je laat kinderen dat hele proces meemaken."
Fors bedrag
Hoe ziet een doorsnee lesdag er dan ongeveer uit? "In de ochtend zijn er drie startmogelijkheden. De ene is actief, de andere rustig en de derde creatief. Kinderen kunnen zelf kiezen waar ze die dag het meest zin in hebben. Dan volgt er een les van de hoofddocent over een bepaald thema, waarna de kinderen daarmee zelf in groepjes aan de slag gaan. Tussen de middag is er ruim de tijd om te lunchen met elkaar. Daarna kunnen kinderen dan doorgaan waar ze ’s ochtends zijn gebleven en is er nog een activiteit. Bijvoorbeeld een gastles of een bezoek op een boerderij. We vinden het belangrijk om de verbinding met het eiland te leggen."
Nadeel van een particuliere school zijn de kosten. Bij de meeste particuliere scholen betalen de ouders 500 à 600 euro per maand aan ouderbijdrage. Dat is erg veel. "Wij zijn ervan overtuigd dat het ook moet lukken met 200 euro per maand. Dat is nog steeds een fors bedrag", geeft Van Klaveren toe, "maar wel meer behapbaar. Ik ben zelf ondernemer, en we kijken naar manieren om onze activiteiten te bekostigen. We hebben de coöperatie 'Saemen Thuus' op poten gezet en het geld dat we met activiteiten ophalen, gaat allemaal naar de school."
Moestuin
Momenteel zijn er twintig aanmeldingen. Ook zijn er een aantal ouders die hebben aangegeven interesse te hebben, maar nog even af te wachten of het echt van de grond komt. "Dat is hun goed recht natuurlijk, we rekenen nergens op. Maar het enthousiasme van verschillende mensen gaf voor ons wel de doorslag om te gaan beginnen. We hebben een actieve oudergroep waar veel ideeën zitten. En het lijkt financieel haalbaar om van start te gaan. Het plan is om te starten met een school van maximaal dertig leerlingen. Als het aanslaat kan er nog worden uitgebreid naar zestig leerlingen, verspreid over twee groepen". Glimlachend: "Het zal niet iedereen aanspreken, en dat hoeft ook helemaal niet."
Er is eigenlijk nog maar één hobbel om te nemen, en dat is de locatie. "We zoeken een stuk land in het buitengebied van Flakkee. Daarop zouden we graag een klein gebouwtje zien, zoals een schuur, met een buitenlokaal, een soort prieel. In ieder geval overdekt. Daarnaast zouden we er het liefst een moestuin, voetbalveld en een stalletje bij hebben. En de mogelijkheid om kleine dieren te houden." Ze lacht even. "Als dat zou lukken, zou dat echt een droom zijn. In principe staan we startklaar, het onderwijsprogramma ligt gereed. Het wachten is dus op de locatie voor realisatie. We hopen dat iemand ons interessant genoeg vindt om daarin te investeren."