Cultuur: cement voor een gezonde samenleving
GOEREE-OVERFLAKKEE - In Meekrap kwam heel veel samen: kunstdisciplines, maar vooral mensen met verschillende achtergronden. Het woord kruisbestuiving viel. En verbinding. Iemand zei dat Goeree-Overflakkee als één geheel voelde. Meekrap, een grootschalig muziektheaterstuk dat in 2001 en 2002 te zien en te horen was in Middelharnis, maakte iets los en trok heel veel publiek. Een mijlpaal, een ijkpunt. Meekrap was twintig jaar geleden een veelkleurig initiatief van de Stichting Openluchttheater Goeree-Overflakkee. Het was ook de directe aanleiding om Stichting Podium Goeree-Overflakkee op te richten.
Door Kees van Rixoort
Stichting Podium is in 2001 ontstaan uit een fusie van de Stichting Openluchttheater, Stichting De Welle, die exposities en concerten organiseerde, en Stichting Kerkconcerten. De drie bundelden de krachten om meer kans te maken op gelden die de provincie Zuid-Holland via het Actieprogramma Cultuurbereik beschikbaar stelde.
“Meekrap toonde aan dat je met mensen vanuit verschillende groeperingen op het eiland iets moois kan maken. Met plezier en met veel publiek. Cultuur vormt het cement van de samenleving. Meekrap was een grote emmer cement”, vertellen Jan Trompper, die de geschiedenis van Stichting Podium goed kent, en Hans Lammers, de huidige voorzitter.
“Het begon met een sprankelend idee van de familie Soeters. Daarna raakte de gemeente betrokken, de Rabobank, het Kunstgebouw, de basisscholen en ga zo maar door. Het ging rollen. Het Diekhuus speelde daarbij ook een rol, als een plek waar je elkaar ontmoet en waar netwerken elkaar raken met al die muzieklessen, tekenlessen en repeterende koren.”
Motor nodig
Na de twee uitvoeringen van Meekrap, kwam er in 2004 nog een soortgelijke productie: Mare. Maar daarna veranderde er iets, volgens Trompper en Lammers. “Het belang van cultuur en kunstbeleving kwam op een lager pitje te staan. Er was minder geld voor. Helaas, want het gaat niet vanzelf. Je hebt wel een motor nodig om de boel in beweging te krijgen. In 2013 was het bijna: exit Podium. Toen kwam de Culturele Raad. Maar die is meer voor de advisering. Het ‘doegedeelte’, de uitvoering van culturele activiteiten, en de aanjaagfunctie dreigden weg te vallen.”
Daarmee samenhangend is het van een groot muziektheaterstuk niet meer gekomen in de afgelopen zeventien jaar. Toch heeft Stichting Podium, een non-profitorganisatie, het nodige tot stand gebracht. Allemaal vanuit het idee dat kunst en cultuurbeleving, in de breedste zin van het woord, bevorderlijk zijn voor een aantrekkelijke woonomgeving.
“We organiseren dat makers en publiek, van jong tot oud, kunnen genieten van hun culturele ontmoeting”, omschrijft de stichting haar missie en rol. “Dat doen we in de rol van initiatiefnemer, participant en organisator. Daarnaast vinden we promotie van het eiland voor het aantrekken van bezoekers en recreanten mede belangrijk. Een verrijking van het culturele klimaat draagt daar aan bij. Onze projecten zijn in het algemeen streekgebonden, met oog voor ons erfgoed, en dragen zo bij aan de regionale culturele identiteit.” Naast ‘streekgebonden’ zijn de steekwoorden ‘verbindend’ en ‘vernieuwend’."
Wapenfeiten
Op het lijstje Podium-‘wapenfeiten’ staan bijvoorbeeld de culturele ontbijten, midwintermarkten, concerten en schoolconcerten, de uitgaven die verschenen in de aanloop naar Open Monumentendag, het Reizend Monumentenorkest, Zomersprookjes, Zandstad en de opzet van een arrangementenbrochure over de havenkanalen in opdracht van de erfgoedlijn Goeree-Overflakkee. “Een grote verscheidenheid aan activiteiten, omdat we voor elk wat wils willen bieden. Verbinding is altijd het kernpunt: mensen in beweging brengen en elkaar laten ontmoeten. En dat op een laagdrempelige manier.”
Het vitrineproject is een schoolvoorbeeld: wisselende exposities van bijvoorbeeld kunst, historisch erfgoed en collecties op twintig locaties op het eiland. Verder springt Muziek in de Voorstraat eruit. De editie van 2020 kon vanwege corona niet doorgaan, evenals die van 2021, maar in 2022 hoopt Podium weer uit te pakken met deze huiskamerconcerten op één avond.
KunstKijk
Ooit begon de stichting met een Atelierroute. Het publiek kon kennismaken met eilandelijke kunstenaars en hun werk in hun eigen atelier. Uit de Atelierroute is de KunstKijk voortgekomen: een veel breder opgezet meerdaags evenement met kunst op soms verrassende locaties, waaronder boerenschuren, inclusief muziek en ander vertier. Jaar na jaar bewijst de KunstKijk het bestaansrecht met een groeiend aantal exposanten, locaties en bezoekers. De laatste editie, die in augustus plaatsvond, bracht minimaal 8500 mensen op de been.
Een project dat langzaam maar zeker vorm begint te krijgen, gaat over de hulpverleners na de Watersnoodramp van 1953. “Het perspectief ligt meestal bij de ontvangers van hulp, niet bij degenen die de hulp verleenden, zoals de eigenaren van bootjes uit Friesland. Wat bezielde hen? Wat bewoog hen om naar het rampgebied af te reizen en hulp te bieden bij de evacuatie? Daar gaan we iets mee doen in het oude raadhuis van Ooltgensplaat. Mét de expositie over de Hulpvloot die nu nog op de Menheerse werf is te zien. We proberen dit in 2022 te realiseren”, vertelt Hans Lammers. “Ook nu treden we op als verbinder.”
Nieuwe ideeën
Stichting Podium, die ook de verenigde kunstenaars van KunstPlus onder haar vleugels heeft, wil de bestuurlijke structuur vernieuwen om ook mensen die minder affiniteit hebben met vergaderen de gelegenheid te bieden aan te haken. “Nieuwe bestuursleden en mensen die hand-en-spandiensten willen verlenen zijn welkom. En ze mogen ook nieuwe projectideeën naar voren brengen.”
Volgens Lammers en Trompper heeft de stichting een mooie toekomst voor de boeg. Kunst en cultuur zullen immers niet aan belang verliezen. Integendeel. “Je voelt je er prettig bij”, zegt de eerste. “Kunst en cultuur werken stimulerend. Je krijgt er een gezondere samenleving van, het versterkt de saamhorigheid. Het is cement, laten we dat niet uit het oog verliezen. Het is ook heel divers, wat het juist zo mooi maakt. Iedereen kan zich erin herkennen, zelfs iemand die zichzelf een cultuurbarbaar noemt heeft wel iets aan de muur hangen.”
Jan Trompper: “Bij kunst en cultuur draait het om verwondering en ontmoeting. Je laat je erdoor verrassen en praat erover met anderen. Het scherpt je geest en geeft meerwaarde en plezier. Samen kijken, samen iets maken.”
Meer informatie: www.stichtingpodium.nl en @stichtingpodium op Facebook.
Dit is deel 1 van een nieuwe serie in Eilanden-Nieuws. De artikelen gaan over eilandelijke stichtingen, verenigingen et cetera die een rol spelen op het gebied van cultuur, historie en erfgoed. De overige delen in deze serie verschijnen in de vrijdagkrant. Wil je geen enkele aflevering missen? Kijk dan op www.eilandennieuws.nl/pagina/Abonnement of blader dan snel door naar de een-na-laatste pagina van deze krant en regel vandaag nog je abonnement.
