Ethiek: Godsbesef
Die realiteit krijgt ook handen en voeten in de grote problemen van onze samenleving. Neem bijvoorbeeld de coronacrisis. De regering is voortdurend bezig met plannen, maatregelen en persconferenties om de crisis te beheersen. In de samenleving zijn we bezig met de vraag hoe we de besmettingen omlaag kunnen krijgen en hoe we weer normaal kunnen gaan leven. Vaccinatie en tal van andere, soms ingrijpende, maatregelen worden genomen. Sedert de Tweede Wereldoorlog is het niet voorgekomen dat we niet normaal naar de kerk konden. We weten inmiddels wat een lockdown betekent, ook voor de kerk. In dit alles valt het op dat onze regering tamelijk instrumenteel denkt. Het gaat maar over de juiste maatregelen en het goede gedrag. Soms ontstaat de indruk dat we het ‘samen moeten doen’ en dat dit ook aardig lukt. God en zijn hulp hebben we daar niet bij nodig. Dat is de realiteit van een seculiere samenleving en een seculiere overheid. ‘Dansen met Jansen’ is daarvan een treffende weerslag.
Maar dan opeens gebeuren er dingen die we niet meer in de hand lijken te hebben. Enkele weken geleden werd in Amsterdam misdaadverslaggever Peter R. de Vries neergeschoten. Enkele dagen later is hij overleden. Dit is een zeer ingrijpend gebeuren. Het heeft ons als samenleving veel te zeggen. Opmerkelijk was in dit verband de oproep van onze minister-president. Hij riep, tot tweemaal toe, de mensen in ons land op om voor de heer De Vries en later voor zijn familie te bidden. Ook de weduwe, die zegt atheïst te zijn, heeft in de periode tussen het neerschieten en het overlijden zeer intensief gebeden. Wat eigenlijk in de ingrijpende periode van de coronamaatregelen nooit aan de orde kwam (laten we bidden, vragen om Gods hulp) werd opeens keer op keer herhaald en ook betracht. Mensen gingen bidden en er werd toe opgeroepen. Ergens is dat natuurlijk wonderlijk. Hoe komen seculiere mensen en een seculiere samenleving tot een dergelijke gedachte? Veel zou daarover gezegd kunnen worden. Maar zou het ook zo kunnen zijn dat de almachtige God, Die hemel en aarde gemaakt heeft, zich eenvoudig niet laat wegdrukken? Zou het kunnen zijn dat een algemeen Godsbesef wakker wordt in situaties waarin we de kwetsbaarheid van ons bestaan ervaren? Kennelijk wil God in onze geseculariseerde samenleving toch van Zichzelf laten horen.
Dat zijn dingen die meer geschieden. Enkele jaren geleden was er in Amerika een ingrijpende aanslag met veel doden. Ik herinner me dat de president, Obama, onverwachts ‘Amazing Grace’ begon te zingen. Het was even alsof God in de nood van Zichzelf liet horen en de hele wereld hoorde in duidelijke woorden Wie de God van de Bijbel is. Of nog een opmerkelijk voorbeeld. Jaren geleden werd in London prinses Diana begraven. Voor vrijwel de hele wereld heeft toen de premier van Engeland 1 Kor. 13 voorgelezen. Gods Woord klonk over heel de wereld. En zo laat de Heere Zich onverwachts, maar helder horen, ook in deze seculiere tijd.
Wat wil ik met bovenstaande zeggen? Nee, het valt niet mee dat ons land niet meer rekent met God. Maar aan de andere kant is de God van de Bijbel wel de levende God. En soms zeggen mensen dat we maar tot die God moeten bidden. Een advies wat onze premier wat mij betreft nog wel een paar keer mag herhalen. Ons land word daar niet slechter van. En God laat blijken dat Hij de Levende en de Eeuwige is, Die hemel en aarde gemaakt heeft. Ook in de coronatijd met zijn vele vragen.