Ontkenning
In de jaren negentig voorspelde microbiologie-professor Goossens (inmiddels een bekende Vlaming vanwege de praatprogramma's en de pandemie) ons aanstormende artsen dat we in onze toekomstige carrières zeer vermoedelijk met een pandemie te maken zouden krijgen. Er waren twee zaken waar hij telkens op bleef hameren: we gaan allemaal ten onder aan overmatig antibioticagebruik en we gaan allemaal ten onder aan een pandemie. Geen overdreven optimistische man, maar wel een fijne professor.
Hij en wij beseften toen nog niet dat de meest waardevolle colleges over pandemieën niet die van hem waren. Nee, de meest toepasselijke colleges waren die van de wat eigenzinnige en stijve professor Cosyns: psychiatrie. Dat realiseer ik me pas het laatste jaar. Natuurlijk zijn er allerlei virus-eigen factoren die het aantal slachtoffers en de besmettingssnelheid tijdens een pandemie bepalen. Ik hoef ze u niet te vertellen, inmiddels zijn we allemaal microbioloog geworden. Maar nu we er echt mee te maken hebben, blijkt dat het vooral gaat om zaken die je niet kan onderzoeken in een laboratorium met reageerbuisjes. Ontkenning, dat is het woord van het jaar. Ontkenning is de troef die het coronavirus uitspeelt om ons te pakken te nemen. En ontkenning komt in vele gedaanten, leerde ik al in de collegebanken. En al die vormen beginnen met 'Ik maak me geen zorgen, want…'.
'…het is allemaal een complot,' of '…ik loop persoonlijk weinig gevaar,' of '…de kenners overdrijven,' of '…persoonlijk contact is zo belangrijk,' of '…een feestje moet best kunnen.' En of het nu paranoia, egoïsme, domheid of hedonisme is, het virus houdt zich niet meer aan de gegevens die onderzoekers erover ontdekt hebben. Als je je als maatschappij maar gek genoeg gedraagt, kan alles je de das omdoen. Zoals mijn vrouw het noemt: 'amusing ourselves to death'.
De feiten zijn ook nog eens niet heel ingewikkeld: Als je een feestje organiseert zonder afstand tussen de mensen, kunnen er daardoor mensen doodgaan. Als je geen ruimte houdt in de rij bij de supermarkt, kunnen er daardoor mensen doodgaan. Als je verkouden naar je werk gaat, kunnen er daardoor mensen doodgaan. Er is een serieuze kans op een tweede golf, een vaccin wordt pas medio 2021 verwacht. Allemaal feiten. Het duurt lang en ja, wij dokters zijn het ook meer dan zat allemaal. Maar ontkenning maakt het alleen maar erger. Zachte heelmeesters, stinkende wonden. U heeft het al honderd keer gehoord, dat kunnen we niet ontkennen.