'Dietrich, mijn liefste’ – fijngevoelig en ontroerend portret van Maria von Wedemeyer (1924-1977)
In 1942 ontmoet Dietrich Bonhoeffer via een goede vriendin zijn latere verloofde Maria. Als familievriend komt hij al jaren over de vloer bij de grootmoeder van Maria en op een dag springt de vonk tussen Maria en Dietrich over. De moeder van Maria is in eerste instantie, door het leeftijdsverschil en de gevaarlijke oorlogsomstandigheden, niet gelukkig met de verbintenis en ontmoedigt actief het contact tussen de twee geliefden. Ze mogen elkaar gedurende een jaar niet ontmoeten of corresponderen. Later zal haar moeder spijt betuigen over deze beslissing en bezoekt ze zelfs samen met haar dochter de familie Bonhoeffer in Berlijn wanneer Dietrich is opgepakt door de Gestapo.
Berlijn
Over Maria von Wedemeyer is tot nu toe niet veel geschreven. Toch leer je haar na het lezen van dit boek een beetje beter kennen. Hoe ze als levenslustige tiener verslingerd is aan paardrijden en geniet van het buitenleven. En een groot verlies te verduren krijgt wanneer haar vader Hans en broer Max beiden omkomen aan het Oostfront. Hoe ze uitgroeit van tiener tot jong volwassene. En langzaam de liefde opbloeit tussen Maria en Dietrich. Tegelijkertijd krijg je een boeiend inkijkje in het leven van de gegoede burgerij op het Duitse platteland en in de stad Berlijn tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Maria is moedig, ongekunsteld, liefdevol en bewogen met haar medemens. Als ze haar sociale dienstplicht vervult in een welgesteld Duits gezin waarvan de vader vecht aan het Oostfront, verzorgt ze in het geheim een Russische krijgsgevangene tot zijn dood. Later neemt ze dienst in een kinderziekenhuis waar ze oorlogsslachtoffers verpleegd.
Intense briefwisseling
Het mooie aan ‘Dietrich, mijn liefste’ is dat de roman inzoomt op het perspectief van Maria. We kennen Bonhoeffer vooral als theoloog en verzetsstrijder, maar hier zien we hem ook als mens die de liefde van zijn leven heeft ontmoet en droomt van een toekomst met zijn geliefde. Zo spreken ze af dat hij haar na de oorlog zal leren koken en zij hem kennis zal laten maken met Amerikaanse muziek.
Hoeveel liefde Maria koestert voor Dietrich wordt duidelijk uit dit goed gedocumenteerde en liefdevolle portret.
Het paar heeft zich net verloofd als Dietrich opgepakt wordt wegens het helpen ontsnappen van een aantal Joodse vluchtelingen naar Zwitserland.
Hoewel de pas verloofden elkaar niet vaak hebben kunnen spreken in de gevangenis is er door hun intense briefwisseling een diepe liefdesband ontstaan. In het boek zijn korte stukjes te vinden van deze brieven en gedichten.
Einde en begin
Kort na de arrestatie van Dietrich vertrouwen beiden nog op een spoedige vrijlating. Wat het stel dan nog niet weet is dat Dietrich aan de laatste periode van zijn leven is begonnen.
Ook in de gevangenis van Tegel bemoedigt en troost dominee Dietrich zijn medegevangenen door een rotsvast vertrouwen op zijn Heiland.
Als aan het licht komt dat Dietrich ook betrokken is bij de mislukte aanslag van 20 juli 1944 op het leven van Hitler, wordt hij ter dood veroordeeld. Op 9 april 1945, drie weken voor de bevrijding, wordt hij geëxecuteerd . Zijn laatste woorden zijn: ‘Dit is het einde, maar voor mij het begin van het leven.’
‘Dietrich, mijn liefste’, is een fijngevoelig en ontroerend portret. Zorgvuldig gedocumenteerd met bronvermelding en nawoord van de schrijfster. Een boek dat je niet met droge ogen zult kunnen lezen.
Maria von Wedemeijer sterft in 1977 op drieënvijftigjarige leeftijd. Op haar sterfbed vraagt ze haar zus om de correspondentie tussen haar en Dietrich te laten publiceren en in 1992 verschijnt de eerste uitgave van ‘Bruidsbrieven uit de cel’.