Eilanders over impact coronacrisis op hun leven
Manueel- en fysiotherapeute Petra Dijkman:
“Hoe behandel je iemand op anderhalve meter?’’
NIEUWE-TONGE - Als ze gebeld wordt is ze net de praktijk ‘coronaproof’ aan het maken, zoals ze het zelf noemt. Sinds 2002 heeft Petra Dijkman een praktijk in Nieuwe-Tonge, met drie man personeel. Op 23 maart moest die echter dicht. “Voor ons was het heel vreemd: van de een op de andere dag zie je niemand meer!’’
Hoewel de praktijk tot half maart openbleef, waren er vanaf het eerste begin al mensen die afbelden. “Dat ging om mensen die ziek waren, maar er waren er ook die het niet meer aandurfden om te komen. Daarnaast kwamen er een heleboel vragen van mensen over hoe het nu verder moest. Je merkt nu dat fysiotherapeut een heel sociaal beroep is. Er is een stuk behandeling, maar ook een stuk gesprek. Dat missen we." Naast een sociaal beroep is het ook een contact-beroep. “Hoe behandel je iemand op anderhalve meter?"
Dijkman kreeg al snel verschillende vragen van mensen die heel afhankelijk zijn therapie. “Bijvoorbeeld en vrouw die net geopereerd was aan haar knie bijvoorbeeld, of iemand die wegens MS veel baat heeft bij onze behandeling. Tegen die mensen kun je niet zeggen dat ze geen zorg meer kunnen krijgen. Er is toen gesproken tussen fysiotherapeuten en huisartsen op het eiland en besloten dat wie de écht noodzakelijke gevallen aan huis bezoeken. De mensen die het betreft komen zelf nauwelijks tot niet buitenshuis, en zelf dragen we bij het bezoek beschermende middelen. Het risico op besmetting is dan heel laag, en het gaat écht maar om een paar gevallen", benadrukt ze.
Handen in het haar
Maar op tien patiënten kan geen fysio draaien. “Ik schat in dat we zo’n 95 procent omzetderving hebben, want naast de zorgverlening voor de paar mensen die het echt nodig hebben, liggen we helemaal stil. Normaal zie ik zo’n vijftig patiënten per week, nu vier. De vaste kosten gaan echter gewoon door. Gelukkig kunnen we wel enige tegemoetkoming verwachten; bij onze beroepsgroep gaat dat vanuit Zorgverzekeraar Nederland. Maar vooralsnog hebben we daar nog niets van gehoord en dat brengt veel onduidelijkheid en onzekerheid met zich mee. We leven er tenslotte wel van.’’
Intussen probeert Dijkman mensen tegemoet te komen door de mogelijkheid te bieden om te videobellen bij bepaalde klachten. “We mogen dan van de zorgverzekeraar een consult rekenen. Dat gaat dan wel uit de aanvullende polis van mensen, waardoor veel van hen er mee wachten." Wel krijgt de manueel- en fysiotherapeut veel mailtjes van mensen die vragen wanneer ze behandeld kunnen worden. “Sommigen zitten echt met de handen in het haar en hebben veel last van lichamelijke klachten. Die zullen het helaas toch met pijnstilling moeten doen. Maar het is heel moeilijk om een ‘nee’ te verkopen aan mensen die het heel hard nodig hebben."
Badlaken
Zelf komt ze gelukkig haar tijd thuis wel door. “De buitenkant van het huis moest nodig een likje verf hebben. Daarnaast is het mooi weer, dus sport ik regelmatig buiten. Veelal doe ik dat samen met mijn man, want alleen op de racefiets gaat ook vervelen", glimlacht ze. Daarnaast is ze bezig om de praktijk op de anderhalvemetersamenleving in te richten. “Hierin willen we als fysiotherapeuten op het eiland één beleid voeren." Wat gebeurt er dan concreet? “De stoelen in de wachtkamer gaan bijvoorbeeld verder uit elkaar, we werken maar met één patiënt tegelijk en we plannen afspraken ruim na elkaar in. Bij binnenkomst staat er een tafel met daarop alcohol en papieren handschoenen. Het is dan de bedoeling dat iedereen handschoenen gaat dragen en daardoor niet met zijn handen aan de spullen zit. Tot slot zullen we mensen vragen een groot badlaken mee te nemen, om over de behandeltafel te leggen en daarna weer mee terug naar huis te nemen."
Dijkman is naar eigen zeggen een “ontzetten positief ingesteld mens". “Ik heb er vertrouwen in dat er iets geregeld gaat worden en het uiteindelijk goed komt. Wat dat betreft zijn er zoveel mensen die het nu erger hebben. Dan denk ik aan mensen die ziek zijn, mensen die iemand verloren hebben of die herstellende zijn. We leven ontzettend met die mensen mee. Natuurlijk is het mijn werk dat momenteel stilligt, maar dat staat in niets tegenover alles wat er nu aan de hand is in de wereld. Het gaat om levens van mensen."
Een paar dagen na het interview is er goed nieuws: “Vanaf maandag 4 mei mogen we met het hanteren van de voorschriften van het RIVM weer opschalen. Daar zijn we erg blij mee, en we hopen dat mensen ook weer durven komen!"
Alleenstaande oudere mevrouw Kievit-Lugtenburg:
“Ik vind dat coronakapsel maar niks, ’t ziet er niet uit"
NIEUWE-TONGE – “Druk zal het niet worden denk ik’’, laat mevrouw G. Kievit-Lugtenburg weten. Eilanden-Nieuws sprak telefonisch met haar afgelopen vrijdag, twee dagen voor haar 89e verjaardag. Het coronatijdperk heeft haar humor in ieder geval niet aangetast: “Ik ben al jaren op 3 mei jarig, dus waarom zou ik dat nu veranderen?"
Het is een leeftijd die niet iedereen bereikt, geeft ze toe. En hoewel haar verjaardag dit jaar anders zal zijn dan anders, heeft ze er wel zin in. “Vanochtend vond ik de eerste kaarten al in de bus. Daarnaast zullen er wel familieleden bellen, en misschien ook mensen van de zang. Een van mijn dochters zou wat lekkers bakken voor mijn verjaardag.’’ Weet ze al wat? “Dat is een verrassing, maar ik hoef in ieder geval geen doos met gebakjes te halen."
Ze blijft er nuchter onder. “Het is nu eenmaal zo. Gelukkig ben ik voor zover ik weet nog helemaal gezond." Deze verjaardag zal wel een bijzondere voor haar zijn. Al met al heeft ze heel wat meegemaakt in haar leven. Ook de oorlog en de ramp kan ze zich nog goed herinneren. “Als het water op drie treden na tot op zolder staat, ben je dat niet snel vergeten. Dat vergeet je nooit meer."
Grote loep
Bang voor het coronavirus is ze niet. “Je weet natuurlijk niet of je het ooit nog krijgt, want afgelopen is het allemaal nog niet denk ik. Maar je kunt wel thuis op de bank bang gaan zitten wezen, maar dat helpt toch niet." Wel mist ze erg het contact met haar familie en bekenden en is ze veel thuis. “Waar zou ik heen moeten? Er is geen zang, geen bejaardengym, niks." Normaal gesproken gaat ze vrijwel iedere maandag naar de bejaardengym en iedere donderdagavond naar de zang. In april bestond de laatste 100 jaar, maar dat kon helaas niet gevierd worden. Dat vind ze heel erg jammer.
“Eigenlijk ben ik dus verplicht om thuis te blijven. Natuurlijk doe ik wel af en toe een rondje met de rollator en kan ik achter in het zonnetje zitten als het niet te koud is, maar dan houdt het een eind op." Wegens haar slechte zicht zit breien of haken er ook niet in. “Ik heb wel een grote loep, maar dat kun je ook niet te lang doen omdat je er al snel hoofdpijn van krijgt. En om nu te gaan breien zonder het te zien… dan heb je al een ladder voor de sok af is", grapt ze.
Schaar erin
Door de coronamaatregelen komt er niemand meer op bezoek bij de alleenstaande. “Het contact mis ik heel erg. Wel bellen mijn zoon en twee dochters vaak met me, dat is heel gezellig." Een van haar dochters, die eveneens in Nieuwe-Tonge woont, doet de boodschappen voor haar moeder. “Dat is heel fijn, daar heb ik dus geen dol mee." Toevallig belde ze vanochtend nog met een bekende. “Het is fijn dat je nog zo op de hoogte kunt blijven. Je krijgt het op je bord, dus moet je er maar het beste van maken. Al is het natuurlijk wel anders dan anders."
Soms voelt ze zich opgesloten zitten tussen vier muren, maar eenzaam is ze niet. “Ik puzzel regelmatig onder de loep. Veelal woordzoekers en Zweedse puzzels." Gelukkig is iedereen in de familie gezond. Een familielid had het coronavirus, maar is inmiddels weer beter. Wat haar wel een beetje dwarszit is dat ze niet naar de kapper kan. “Op den duur zie je er niet meer uit. Ik vind dat coronakapsel maar niks." Ze glimlacht even. “Je kan natuurlijk zelf de schaar erin zetten, maar dan denk ik dat het middel erger wordt dan de kwaal."
Juf Christineke Houweling:
“Online lesgeven is eigenlijk best ontspannend om te doen’’
NIEUWE-TONGE – Christineke Houweling is dit jaar voor het eerst leerkracht en staat voor groep 4 van de CBS Oranje Nassauschool. “Je droom komt uit. Als je door het dorp rijdt zwaaien de kinderen naar je, dat is ontzettend leuk." Ze komt in haar eerste jaar meteen in het diepe terecht: door de coronacrisis moet er onderwijs op afstand gegeven worden.
“Je bent op een hele andere manier met kinderen in contact. Je merkt dat dat verschillende reacties van kinderen oproept. Aan de ene kant verdwijnen sommige een beetje van de radar. Andere kinderen komen nu juist los. Die zijn normaal gesproken heel stil in de klas en sturen nu volop berichtjes naar me. Dat laatste is wel heel mooi om te zien: je leert kinderen op een hele andere manier kennen. Daarnaast zie je ook dat er veel waardering komt vanuit ouders. Die ouderbetrokkenheid is heel mooi."
Houweling: “Gelijk toen de basisscholen moesten sluiten zijn we gestart met een digitaal klaslokaal, waar we alle lessen hebben ingezet. De eerste week hebben we vooral herhalingslessen gedaan en ging het om het wennen aan het afstandsonderwijs. De tweede en derde week heb ik zelf video-opnames gemaakt voor de onderwerpen waarbij instructie echt nodig was. De uitleg van ouders is natuurlijk heel verschillend en sluit niet altijd even goed aan op hoe het op school gaat." Daarnaast is Houweling altijd beschikbaar voor vragen van ouders en/of kinderen tijdens de schooltijden.
Veel energie
Daar wordt goed gebruik van gemaakt. “Regelmatig krijg ik berichtjes als ‘Goedemorgen juf, ik ga beginnen hoor!’. Waarop ik dan weer reageer: ‘Goedemorgen, heel goed, veel succes!’. Even later zie ik dan weer een berichtje verschijnen van ‘Spelling is af juf!’. En zo gaat dat heen en weer." Er zit echter ook een nadeel aan deze manier van communiceren. “Werk en privé gaan door elkaar heen lopen. Officieel ben ik enkel tijdens de reguliere schooltijden bereikbaar. Maar als ouders ’s avonds gingen mailen of een leerling op zaterdag appte, reageerde ik in eerste instantie toch maar. Eigenlijk stond je continue aan.’’
De eerste paar weken waren daardoor zwaar. “Het constant paraat willen zijn kost veel energie. Normaal gesproken ga je om vijf uur naar huis en dan kun je school afsluiten, terwijl ik op een gegeven moment tot aan het naar bed gaan ermee bezig was.’’ Inmiddels heeft ze meer de balans kunnen vinden. “Ik heb duidelijk gecommuniceerd naar ouders dat ik enkel op de reguliere schooltijden actief aan de slag ga met hun berichten. Dat begrepen ze wel en we hebben dat in alle openheid kunnen afstemmen.’’
Gevaarlijk onderdak
Via haar broertje kwam ze aan een klein statief, waar ze haar telefoon in plaatst. Van school heeft ze een whiteboard, werkboeken, handleidingen en wat stiften meegenomen. Zo ging ze aan de slag met het opnemen van instructievideo’s. “Op de eerste filmpjes zag je enkel het bord en niet mijn gezicht. Dat is toch wel even wennen. Wat ik wel fijn vond, is dat je een uitleg opnieuw op kan nemen als het niet zo lekker gaat. Dat kan voor de klas niet. Eigenlijk vond ik het best ontspannend om te doen", lacht ze. “En je geeft echt les voor je gevoel." Naast het lesgeven leest ze iedere werkdag voor uit ‘Gevaarlijk onderdak’ van Guurtje Leguijt. De opnames hiervan zijn te bekijken via YouTube, op het kanaal dat haar naam draagt.
Het ontbreken van interactie kan zowel een voordeel als een nadeel zijn. “Natuurlijk is het jammer dat ze niet meteen kunnen reageren. Aan de andere kant kun je nu wel ongestoord een goede uitleg geven. En als je later nog een betere manier van uitleggen te binnen schiet, kun je weer een filmpje maken of de oude overdoen. Zo zit er minder druk achter. En de interactie komt daarna wel." Een nadeel is wel de emotionele afstand. “Je kunt er niet helemaal zijn voor de kinderen omdat je eenvoudigweg niet precies weet hoe het gaat. Vaak hoor je wel iets, maar is dat alles?"
Vriendjes
De werkwijze van de school kwam in overleg tussen collega’s tot stand. Er wordt gefocust op de hoofdvakken: rekenen, taal en spelling. “Die gaan gewoon door, dus ik denk absoluut niet dat kinderen achterstand oplopen. Wellicht zijn er zelfs kinderen die er profijt van hebben, omdat er nu veel meer een-op-een-onderwijs is dan in de normale situatie. Dat soort geluiden hoor ik ook van ouders.’’ De samenwerking tussen het onderwijzend personeel ging prima. “Als startende leerkracht doe je niet zo snel je mond open. Tenslotte hebben je collega’s al jarenlang ervaring. Maar zeker omdat ik wat jonger ben en m’n weg goed weet te vinden in de digitale omgeving, heb ik een andere rol en kan ik mijn collega’s helpen.’’
Vanaf 11 mei gaat de Oranje Nassauschool weer open. De groep van Houweling is in twee delen gesplitst: een groep A en B. Die groepen krijgen afwisselend les, wat rouleert per dag. De ene dag krijgt deel A les, de andere dag deel B. Iedere week worden de rollen omgedraaid zodat iedere groep evenveel les krijgt. Op de dag dat ze niet naar school hoeven krijgen ze thuisopdrachten mee en moeten ze zelfstandig aan de slag. “Ik denk wel dat het best pittig kan worden, het zal zeker veel organisatietalent vragen. Al snap ik dat het voor de kinderen heel fijn is dat ze hun vriendjes en vriendinnetjes weer zien."
