Gevolgen van het coronavirus
Niemand had in januari van dit jaar kunnen denken dat een dergelijke crisis over ons zou komen. Het leert ons weer hoe kwetsbaar we zijn en hoe betrekkelijk alles is. Ook zijn er inmiddels heel veel mensen door dit virus overleden. Sommigen wijzen erop dat sedert de tweede wereldoorlog er niet zulke grote uitdagingen zijn geweest. Op welk punt liggen de gevolgen eigenlijk?
Laten we beginnen bij de samenleving als geheel. Reeds weken zitten we allemaal min of meer thuis. De scholen zijn al weken gesloten. Gelukkig gaan ze op dv 11 mei weer mondjesmaat open, maar het is best heftig hoe diep de crisis ingrijpt in het gewone maatschappelijke leven. Ook gezinnen gaan hier onder gebukt. Daarnaast komen ook relaties onder druk te staan. Het is niet goed als we wekenlang op elkaars lip zitten. Bovendien wordt de angst voor het virus niet minder. Dag in dag uit horen we ernstige verhalen over problemen in de zorg. Eerst was de ziekenhuiszorg een terrein van grote aandacht. Daarna verschoof de aandacht naar de verzorgingstehuizen en de verpleeghuizen. Inmiddels weten we dat de beschermingsmiddelen volstrekt onvoldoende zijn om de werkers in de zorg te beschermen. Het geeft allemaal veel en diepe vragen. Vragen waarop zomaar geen antwoord gevonden is.
In de tweede plaats wordt de economie hard geraakt door de huidige crisis. In Nederland heeft de overheid inmiddels ruim 90 miljard euro extra moeten uitgeven om de eerste gevolgen van de crisis op te vangen. Er zal in de toekomst nog veel meer geld nodig zijn. Dat geld moet allemaal geleend worden en is een grote wissel op de toekomst. Bovendien neemt de werkloosheid heel snel toe. In Amerika, waar nog veel meer steunmaatregelen zijn genomen, bedraagt de werkloosheid in ongeveer een maand tijd circa 30 miljoen mensen. Dat is ongeveer 20% van de beroepsbevolking. Dergelijke getallen zijn niet zonder diepe zorg. Het is in de crisisjaren van de vorige eeuw dat vergelijkbare getallen voorkwamen. Het kan dus best zo zijn dat de westerse economieën in een diepe recessie (terugslag) terechtkomen. In het verleden heeft een dergelijke terugslag tot hele ernstige zaken geleid. De tweede wereldoorlog is niet denkbaar zonder deze diepe economische crisis. Het is dus geen geringe zaak dat economieën zo achteruitgaan. We mogen hopen dat er spoedig enige verandering mogelijk is. Wel zullen we de komende jaren heel erg moeten matigen om alles weer in goede banen te krijgen. De tweede wereldoorlog was een heftige ingreep in Europa. Het heeft ongeveer tien jaar matiging en versobering gekost om daar weer bovenop te komen. Daarna ging het, wonder boven wonder, ook weer zo goed dat er een gouden periode aanbrak. We zullen moeten afwachten hoe het de komende tijd zal gaan. Maar dat er grote offers nodig zijn staat vast.
En dat brengt me bij een derde en diepe gedachte. Offers brengen vergt een bepaalde geestesgesteldheid. Het vergt dat we vandaag dingen nalaten om toekomst te creëren voor de nakomende geslachten. Het vergt een houding van spaarzaamheid, zuinigheid en soberheid. En, zie ik het goed, dan zijn we dat in de afgelopen decennia juist heel erg vergeten. We leefden alsof het niet op kon. En daar is een grote streep door gehaald. Het zal nog heel wat vergen om een samenleving weer terug te krijgen naar oude gedachten over soberheid en matigheid. Het is echter wel een houding die de Bijbel ons wijst. Wellicht heeft onze samenleving Bijbelse waarheden meer dan ooit nodig. Jozef heeft in de goede jaren koren bewaard voor slechtere tijden. Die gedachte zullen we in de toekomst nog veel nodig hebben. Tot welzijn van ons volk.