Eilanders over impact coronacrisis op hun leven
Ilse Sperling hoeft geen examen meer te doen: “Het voelt als valsspelen’’
Ilse (16) zit in havo 5 op de Prins Maurits, volgt het profiel Natuur & Gezondheid en leest in haar vrije tijd boeken. De afgelopen periode heeft ze met veel gemengde gevoelens beleefd. “Je moet je op van alles voorbereiden, al weet je niet of alles wel doorgaat. Dan zit je opeens thuis en heb je geen les, maar toch ook weer wel. Ook voor de docenten was het lastig; eigenlijk wist niemand waar hij aan toe was. De laatste toetsweek voor de tentamens ging niet door. De mondelingen zijn nu online, begreep ik. Aan de ene kant lucht dat op: het hoeft niet meer face-to-face, maar aan de andere kant brengt dat ook weer nieuwe onzekerheden met zich mee: gaat alles werken?’’
Stressen
En dan de examens. “Eigenlijk ben je vanaf het eerste jaar al bezig met de voorbereiding op de examens. Zeker in de laatste jaren op de middelbare scholen maak je veel samenvattingen en hou je je aantekeningen bij. Dan is het opeens allemaal niet meer nodig.’’ Hoe vond ze dat? “Hoewel ik het al een klein beetje verwachtte, kwam het toch nog als verrassing. Aan de ene kant was ik blij dat ik geen examens hoefde te maken en niet hoefde te stressen, aan de andere kant is het heel onzeker wat er nu komt.’’ Gelukkig staat ze er goed voor: behalve scheikunde alleen maar mooie voldoendes. Wat verlegen: “Ik denk niet dat ik ga zakken, maar ik weet niet hoe dat wordt berekend. Ergens heb ik het gevoel dat het te mooi is om waar te zijn; het voelt als valsspelen.’’
Examenuitje
“Toevallig waren we net digitaal proefexamens Nederlands aan het maken toen het nieuws binnenkwam dat de examens niet doorgingen.’’ Het maken van die proefexamens was dus niet meer nodig. Ook het geplande examenuitje ging niet door, een flinke domper. “Je hebt je niet gerealiseerd dat je je medeleerlingen en docenten plotseling niet meer ziet. De diploma-uitreiking zal ook apart worden.’’ Ze weet wel wat ze hierna gaat doen: de kunstacademie (Willem de Kooning) in Rotterdam. Uiteindelijk wil ze interieurarchitect worden. “Volgend jaar hoop ik met m’n vervolgstudie te starten. Er is beloofd dat dat zonder problemen kan.’’ Daarnaast werkt ze in de zorg, als medewerker wonen en welzijn in De Vliedberg, Ouddorp. Wil ze verder nog iets kwijt? “Ik zou vooral mensen willen adviseren om binnen te blijven. Is het niet voor jezelf, dan wel voor een ander.’’
Arjo van der Boom, Boekhandel Van der Boom: “Er wordt plotseling een streep door gezet’’
“Mijn eerste reactie is dat het coronavirus ons allemaal stilzet. Je ziet dat mensen binnenblijven en zodoende minder snel naar de winkel komen. De internetverkoop stijgt weliswaar, maar niet zoveel dat alles ondervangen wordt. Als ondernemer moet je dan proberen creatieve oplossingen te verzinnen. Zo bezorgen wij bij een bestelling vanaf 15 euro gratis aan huis. We zullen er met elkaar doorheen moeten komen. Persoonlijk zet het me wel aan het denken: we maken ons zo druk om het hier en nu, en daar wordt plotseling een streep door gezet. Het draait eigenlijk om één ding: zijn wij bereid?’’ Hij zwijgt even. “Daar houd ik me best wel mee bezig. We worden als mensen stilgezet.’’
Het is rustig in de winkel; Van der Boom schat dat het een derde van de normale drukte is. “Maar we mogen nog open zijn, waar diverse bedrijven hun deuren al hebben moeten sluiten. Op deze manier proberen we onze maandelijkse verplichtingen te kunnen betalen. De inkoop is geminimaliseerd, maar nieuwe artikelen krijgen we nog gewoon binnen.’’ Hoewel de winkel open is, zijn er wel maatregelen genomen. “Bij de kassa hebben we een lijn op anderhalve meter afstand neergezet. Ook staat er een plexiglasscherm, om zowel de klant als onszelf te beschermen. We krijgen natuurlijk ook kwetsbare senioren in de winkel…’’
Knutsel- & kleurboeken
In de winkel zijn weinig kinderen te zien. “Wat je wel ziet, is dat de verkoop van tweedehands boeken stijgt. Het is natuurlijk een mooie tijdsbesteding en voor een paar euro heb je een goed boek’’, aldus de ondernemer. “Ook de knutselboeken, kleurboeken voor volwassenen en legpuzzels worden meer verkocht, net als de wenskaarten. Zo zijn er bijvoorbeeld kerken die alle 70+’ers in de gemeente een persoonlijke kaart sturen.
Normaal zouden we nu ook veel belijdenisuitgaven verkopen, maar deze belijdenisdiensten gaan ook niet door. We hebben wel een hele voorraad belijdenisgeschenken ingekocht en hopen dat die te zijner tijd weer nodig zijn. Hoe lang de huidige situatie nog zal duren is voor iedereen een vraag. Als vanuit de overheid wordt gesteld dat we dicht moeten, gaan we natuurlijk dicht. Maar als we de gezondheid ervoor krijgen en het mag, blijven we open.’’
Internetjongens
“We leven in een onzekere tijd, waarbij we van dag tot dag kijken en het proberen van Hogerhand te verwachten. Mooi om te zien is dat we van alle kanten ook gebeld en ondersteund worden. De bank en boekhouder belden zelf, hoe het bij ons is en of ze nog ergens mee konden helpen. Het sociale aspect in de samenleving komt wel naar boven. Te hopen valt dat dat blijft. Laten we sowieso de lokale middenstand steunen en de grote internetjongens op de tweede plek zetten. We hebben elkaar nodig. Zeker nu.’’
Adrie van der Baan, Firma Van der Baan: “Een flinke financiële strop voor ons’’
“Hoewel we gelukkig persoonlijk nog allemaal gezond mogen zijn, staat alles bedrijfsmatig op zijn kop en heeft het een grote impact op ons. We verbouwen broeitulpen, een seizoen wat normaal 19 à 20 weken duurt. In week 11 daarvan is de coronacrisis doorgebroken. Het gevolg is dat de hele markt wegviel en we veel tulpen hebben moeten vernietigen. We raken de tulpen nergens meer kwijt: de buitenlandse grenzen zijn dicht en bloemenwinkels gesloten.’’ Om hoeveel tulpen het voor zijn bedrijf precies gaat geeft hij liever niet prijs, maar hij laat wel weten dat het landelijk om grote aantallen gaat.
Bollenziekte
“Voor de tulpen hebben we een speciaal broeischema. Die gaan eerst de koeling in om te wortelen, waarna ze naar de kas gehaald worden om drie weken te groeien. Die periode strekt van net voor de Kerst tot eind april. Dat is best een strak schema, maar daar zijn de bollen op geprepareerd. Nadat de bloemen zijn geoogst, worden ze veilingklaar gemaakt of rechtstreeks geleverd aan een leverancier.’’ Maar dat loopt nu dus anders. “Niemand die dit voorzien heeft. Natuurlijk ben je best wat gewend als het gaat om bollenziekte en gewasplagen, maar dit overkomt je. Met de tulpen is niks mis, maar er is gewoon geen afzet meer voor. Ik hoop dat het meevalt, maar ik denk dat we ons verslikt hebben in de impact van het coronavirus.’’
Inmiddels is het bedrijf gestopt met opplanten van tulpen. En het is niet de enige. “De hele sierteelt heeft hier last van. De veiling heeft een limiet gesteld qua aanvoer op basis van de geleverde producten een jaar hiervoor. Nu mogen we nog 20.000 stelen per dag leveren. Normaal is dat een veelvoud daarvan. Naast de tulpen doen we nog aan een stukje bloembollenteelt, maar ook de bollenhandel ligt op z’n gat. Het is dus een flinke financiële strop voor ons.’’
Doodsteek
“Op een gegeven moment heeft mijn vrouw een Facebookactie opgezet waar particulieren tulpen konden bestellen. We zijn blij en dankbaar dat er zoveel op gereageerd is. Woonzorglocatie Salem uit Dirksland is een paar keer flink wat wezen halen, en zelf hebben we bij het ziekenhuis tulpen uitgedeeld die op de nominatie stonden om weggegooid te worden. Maar hoe blij we daar ook mee zijn, het zet relatief gezien weinig zoden aan de dijk.’’ De verkochte en weggegeven tulpen hoeven in ieder geval niet vernietigd te worden. Dat gebeurt door ze eerst te oogsten en dan op een hoop te kiepen op het land. Wat doet dat met de tulpenkweker? “Je wordt er natuurlijk niet vrolijk van, en het is zonde dat je goede spullen weg moet gooien. Maar dit overkomt je. De crisis zal veel gevolgen hebben, maar er komt een keer een eind aan.’’ Hoewel het een hele grote financiële strop is, ziet hij het niet als de doodsteek voor het bedrijf. “Het zal moeilijk worden, maar is er altijd licht aan het einde van de tunnel.’’
Er zijn nog steeds tulpen te koop bij Firma Van der Baan (Dirksland), deze kunnen besteld worden via 06-10908758. Drie bossen kosten vijf euro.
