"Sterk immuunsysteem is heel belangrijk in strijd tegen virussen"
SOMMELSDIJK – Het immuunsysteem van ons lichaam is essentieel om onder andere virussen zoals corona te bestrijden. Er zijn veel factoren die het immuunsysteem sterker of juist zwakker kunnen maken. Levenswijze en eetpatroon hebben onder andere een grote invloed op de weerstand.
Door Klazina de Bakker
“Het immuunsysteem fungeert eigenlijk als een soort douane”, legt Peta Grootenboer uit. Ze is oprichtster van BasiCaire en deskundige op onder andere het gebied van immuunsystemen. “Het bepaalt wat ons lichaam wel en niet binnen mag komen.” Daarom is een sterk immuunsysteem van groot belang, zeker als er virussen of bacteriën binnen willen dringen. Iemand met een sterk immuunsysteem wordt minder snel ziek dan iemand bij wie dit verzwakt is. Daarnaast herkent het immuunsysteem virussen die al eerder zijn opgelopen of waarvoor is gevaccineerd.
De belangrijkste organen die deel uitmaken van het immuunsysteem zijn de huid, de darmen en de longen. Als één van die organen minder goed functioneert, gaat het in de basis van een immuunreactie niet goed. Hierdoor kan het zijn werk niet optimaal doen. “Bij mensen met een chronische ziekte of overgewicht bijvoorbeeld, maakt het immuunsysteem overuren. Er gaat veel energie naar het chronisch ziek zijn. Het immuunsysteem is dan minder effectief bij het bestrijden van virussen.” Als een virus via de huid, darmen of longen het lichaam weet binnen te dringen, komen er allerlei acties op gang om het virus onschadelijk te maken. Toch duurt het even voor iemand er echt ziek van wordt.
Koorts is goed
Eén van de reacties die bij besmetting met een virus kunnen ontstaan, is koorts. “En dat is juist goed”, benadrukt Grootenboer. “Die koorts heeft namelijk een belangrijke functie. Door de hoge lichaamstemperatuur wordt het virus gedood. Probeer daarom niet meteen paracetamol te nemen om de koorts te laten zakken. Een gezonde volwassene kan er best tegen om een temperatuur van maximaal 39 of 39,5 graden te hebben. Natuurlijk moet je dit wel goed in de gaten houden. Bij hoge of aanhoudende koorts dient er altijd een arts te worden ingeschakeld. Maar nogmaals: vergeet niet dat de koorts juist bezig is om het virus aan te pakken.”
Onze levenswijze heeft een grote invloed op het immuunsysteem. “We vragen veel van onszelf en dat levert stress op. Zeker in deze onzekere tijd, als er zorgen zijn over werk of gezondheid. Stress kost het lichaam veel energie. En dat geldt niet alleen voor negatieve stress. Ook leuke activiteiten kunnen veel van ons vragen.” Naast onze levenswijze is ons eetpatroon een belangrijke factor. “Als wij eten, gaat het immuunsysteem aan de slag met de stoffen die we binnenkrijgen. Heb je zes eetmomenten op een dag, is je immuunsysteem dus constant aan het scannen. Zo blijft er minder energie over om “boosdoeners” buiten te houden.”
Bewegen en slapen
“Er zijn verschillende manieren om het immuunsysteem sterker te maken. Om onze weerstand te verhogen, moeten we ons lichaam wakker maken. Het immuunsysteem wordt namelijk lui als we constant dezelfde patronen aanhouden. Doe daarom eens “gekke dingen”. Sla eens een maaltijd over, ga nuchter bewegen of spoel je na het douchen bijvoorbeeld af met koud water. Daar schrikt je lichaam van, waardoor je immuunsysteem geactiveerd wordt. Trek ook niet direct een trui aan als je het koud krijgt, maar ga lekker bewegen. Dat verbetert je bloedsomloop en maakt je immuunsysteem alerter.”
Een evenwichtig voedingspatroon is essentieel om ons immuunsysteem sterk en actief te houden. Matig, afwisselend en gezond eten, is daarbij het devies. “Ons lichaam heeft goede voedingsstoffen nodig, maar ook de tijd om weer tot rust te komen. Zo blijft er voldoende energie over om ziektekiemen aan te pakken. Daarnaast is voldoende nachtrust van groot belang. Tijdens onze slaap scant ons immuunsysteem ons lichaam om schadelijke indringers op te sporen en uit te schakelen. Bij een verstoord slaap-waakritme worden de belangrijkste zaken als eerste aangepakt. Zo kan het gebeuren dat je wel snel herstelt van een verkoudheid, maar veel langer last blijft houden van een sportblessure.”
Vis eten
Wie het immuunsysteem extra wil ondersteunen, kan volgens Grootenboer het beste goede multivitaminen gebruiken. “Vitamine C, zink en magnesium zijn daarbij essentieel. Ook adviseer ik om voldoende omega-3 binnen te krijgen. Dat zit bijvoorbeeld in noten, avocado of vette vis. Omega-3 helpt het immuunsysteem om bacteriën en virussen te herkennen.” Verder is zingeving en sociaal contact erg belangrijk om beter in balans te komen. “Hoewel een fysieke ontmoeting op dit moment niet mogelijk is, kun je wel een kaartje of appje sturen. Iets kleins voor een ander doen, geeft voldoening en dat verlaagt je stressniveau.”
“Mijn hart gaat uit naar een ieder die ernstig ziek is door dit coronavirus”, zegt de oprichtster van BasiCaire. “Wat ik vertel, is niet goedkoop of te gemakkelijk gezegd. Laat deze moeilijke periode een moment van bezinning zijn. Te veel zorgen en stress brengen alleen maar onrust mee. De situatie verandert er niet door. Vraag je vooral af wat er wel mogelijk is en laat de dingen waar je geen grip op hebt los. Geen gebalde vuisten, maar gevouwen handen. Dan komt er rust om te reflecteren. Hoeveel vragen we eigenlijk van onszelf? En wat kunnen we veranderen? Zo kunnen we deze crisis ombuigen naar kansen en een betere balans in ons leven creëren.”