Lege kerken door coronavirus:
“Het is heel onwerkelijk, en je neemt het besluit met pijn in je hart’’
GOEREE-OVERFLAKKEE – Door de afgekondigde maatregelen om verdere verspreiding van het coranavirus tegen te gaan, waren bijeenkomsten van meer dan honderd mensen niet toegestaan. Dit had gevolgen voor de zondagse erediensten eergisteren. “Gelukkig hebben we niemand terug hoeven sturen.’’
Hersteld Hervormde Kerk, Nieuwe-Tonge
“Wij hebben onszelf geconformeerd aan de besluiten van het breed moderamen van de landelijke kerk, die op haar beurt heeft geluisterd naar de maatregelen van de Rijksoverheid’’, laat scriba P.D. Knöps telefonisch weten. “Dat hield in dat we vooraf per brief de gemeente bericht hebben dat er niet meer dan honderd mensen in kerk aanwezig mochten zijn en hebben we de ouderen dringend verzocht om thuis te blijven. Ook hebben we gescheiden – op ruime afstand van elkaar - in de bank gezeten. Het mocht goed verlopen afgelopen zondag; gelukkig hebben we niemand terug hoeven sturen.’’
’s Ochtends waren er ongeveer 70 gemeenteleden aanwezig, ’s avonds waren dat er iets meer. “Het was heel apart om dan in kerk aanwezig te zijn, aangrijpend ook. De gedachten vermenigvuldigen zich: wat zijn we als mensen dan toch kwetsbaar.’’ Alle gemeentelijke activiteiten zijn tot nader order afgelast, behalve de Bijbellezing. “Die is aankomende dinsdagavond en zal een soort tijdrede zijn, een meditatie met het oog op de actualiteit. Deze zal ook worden uitgezonden via de site van onze gemeente.’’ Hoe de toekomst eruit ziet, durft hij niet te zeggen. “We wachten het af: het is goed mogelijk dat er nog strengere maatregelen komen vanuit de overheid. Dan zullen we ons daaraan conformeren.’’
Emmaüs-kerk, Middelharnis
Ds. Lingen: “De dienst van eergisteren is vervallen en gemeenteleden zijn opgeroepen om te kijken naar de Evangelische Omroep, waar ds. De Reuver voorging. Bij ons zijn alle diensten tot en met 6 april gecanceld. Ook de gemeenteavond, belijdenisdienst en doopdienst – die allen binnenkort op de agenda stonden – gaan niet door. We komen niet meer bij elkaar, ook niet in klein verband. Kerkenraad en belijdeniscatechisatie vervallen dus. We willen geen risico’s nemen en communiceren via een nieuwsbrief. Gemeenteleden kunnen bij vragen naar hun wijkouderling bellen.’’
“De hele situatie is heel pijnlijk. We maken ons heel veel zorgen om al die mensen die met hun werk of school de dupe ervan zijn. Dat heeft grote invloed op de levens van mensen. Maar wellicht biedt het ook spirituele kansen voor onze samenleving. Die heeft altijd gedacht dat alles maakbaar was, maar nu toch kwetsbaar blijkt en daarmee zal moeten omgaan. Dat geldt overigens ook voor mezelf: ik had alle preekschetsen tot en met Pasen af, en dacht het goed voor elkaar te hebben. Dat valt nu allemaal in duigen. Dus ook voor mij is het een leerpunt.’’
De zondag voelde voor de predikant heel leeg. “Terwijl ik eigenlijk voor zou moeten gaan in de kerk zat ik nu thuis met mijn vrouw op de bank naar een dienst op tv te kijken. Dat was onwennig. Aan de andere kant moeten we er niet krampachtig over doen: het Woord gaat door. Als hier de zon ondergaat en de lofzang wordt gedempt, wordt aan de andere kant van de wereld de lofzang weer opgeheven.’’
Hervormde Gemeente, Sommelsdijk
“We zijn gelijk na donderdagmiddag als kerkenraad gaan nadenken over hoe we hierop moesten reageren’’, laat ds. De Wilde weten. “Zondagavond mocht ik hier zelf voorgaan. Er was enkel een afvaardiging van de kerkenraad aanwezig, de andere gemeenteleden konden thuis meekijken of – luisteren. We hadden wel het verlangen dat de kerkdiensten zo normaal mogelijk door konden gaan als de techniek dat toeliet. Juist in deze tijd is het goed om uit het Woord te horen. Tegelijkertijd hebben we wel besloten om alle activiteiten in de gemeente stop te zetten, omdat het op dit moment belangrijk is om geen grote groepen mensen bij elkaar te hebben.’’
“Gelukkig konden de kerkdiensten wel doorgang vinden. Naderhand heb ik veel reacties gehad van gemeenteleden; er is thuis veel meegeluisterd en meegekeken. Hoewel het een aangepaste kerkdienst is, is het wél een kerkdienst. We zijn er dankbaar voor dat het zo mocht gaan en ik denk dat we een wijze beslissing hebben genomen. Wat ons betreft gaan we voorlopig op deze weg door. We willen recht doen aan de situatie, maar tegelijkertijd is het zo dat niet het hele leven in het teken staat van corona. Als christen hebben we ook een taak. Onze focus moet op God zijn.’’
“Toch is een lege kerk voor je wel heel onwerkelijk, en het besluit daartoe is dan ook met pijn in het hart genomen. Er zaten zes ambtsdragers en een organist in de dienst. Maar ik heb gewoon gepreekt alsof het voor een volle kerk was. Sowieso heeft het me wel wat gedaan; alsof je extra het gewicht van je woorden voelt.’’ Hij is even stil. “Met elkaar een gemeente zijn is heel belangrijk. Maar we proberen het gevoel niet de overhand te laten hebben en te doen wat in deze omstandigheden het beste is.’’
Rooms-Katholieke kerken, Achthuizen, Middelharnis & Oude-Tonge
De Rooms-Katholieke kerken van de Hoeksche Waard en Goeree-Overflakkee, verenigd in de ‘heilige familie’, volgen de richtlijnen van het RIVM en het bisdom. Pastor en teamleider Beenhakker: “Alle liturgische vieringen met publiek zijn stopgezet tot 31 maart. Ook de kleinschalige activiteiten zoals catecheses, vergaderingen en huisbezoeken die niet noodzakelijk zijn worden afgelast. We proberen het contact zoveel mogelijk te vermijden. Zelfs uitvaarten zijn in beperkte kring, hoe verdrietig de situatie ook is.’’
“Wij hebben omdat we een klein team zijn weinig doordeweekse vieringen. Voor zondagsvieringen verwijzen we naar de KRO, waar misvieringen te zien zijn. De misviering van afgelopen zondag is gestreamd en heb ik op Facebook gezet. Volgende week overleggen we hoe het verder gaat: dit overvalt ons natuurlijk ook. De situatie verandert om het uur. We hopen en bidden dat de paasvieringen – die redelijk dichtbij zijn – door kunnen gaan. Het zou heel triest zijn als we dat niet samen kunnen vieren. Maar zeker met de oudere doelgroep van de kerk zijn we extra voorzichtig: je wilt niet op je geweten hebben om iemand te besmetten. Het blijft echter een rare gewaarwording dat je niet naar kerk kunt. We hebben nu ook lege agenda’s – iets wat we anders nooit hebben. We hopen en bidden dat deze crisis gauw voorbij is.’’
Gereformeerde Gemeente, Dirksland
Ook bij de Gereformeerde Gemeente van Dirksland zijn verenigingsleven en kerkelijke activiteiten platgelegd. Dominee K. Boeder geeft telefonisch toelichting. “Wel zijn er afgelopen zondag twee diensten gehouden, zoals gebruikelijk. De gemeente is verdeeld in groepen van honderd die om de beurt worden uitgenodigd voor de kerkdienst. Afhankelijk van de ontwikkelingen willen we bij leven en welzijn dat volgende week weer zo doen.’’
Als dominee is het wel bevreemdend om voor een bijna lege kerk te staan, zo laat hij weten. “Normaal zitten er ongeveer 800 kerkgangers, nu zaten er dus 100. Dat is nogal een verschil. Maar vorige week hebben we spoedoverleg gehad en nu kijken we per dag hoe de situatie zich ontwikkeld. Daar kunnen we nu nog geen zinnig woord over zeggen. Wel handelen naar wat we kunnen en mogen en volgen het nieuws op de voet. Ik zou gemeente en vaderland willen oproepen tot gebed en verootmoediging over deze sprake Gods die over het land en de wereld gaat. Om Psalm 106 te citeren: ‘Wij hebben God op ’t hoogst misdaan, en zijn van ’t heilspoor afgegaan.’ Dat we maar mogen wederkeren tot de God van onze vaderen.’’
Christengemeente ‘de Rots’, Middelharnis
Afgelopen zondag heeft de gemeente vanuit het Diekhuus een livestream opgezet, waarop meditatie, gebed en zang gevolgd konden worden. Mensen zijn in kleine groepjes, zogeheten huiskringen, bij elkaar gekomen. “Ik denk dat zo’n tweehonderd mensen daar gebruik van hebben gemaakt’’, laat oudste Ruben de Visser weten. “Zo kunnen we toch de gemeenschap met elkaar behouden, zonder onnodig risico te lopen.’’
De constructie werkte goed. “Het heeft ook wel iets intiems. In het Diekhuus waren er een paar mensen van de muziek en techniek aanwezig, de rest volgde het dus vanuit hun huiskring. Dat voelde wel bijzonder, je voelt je als koningin Wilhelmina die via Radio Oranje de mensen toespreekt. Je hebt een duidelijke missie. Achteraf hebben we er ook hele positieve geluiden over gehoord.’’
“Het is natuurlijk wel de vraag hoe lang we het op deze manier kunnen volhouden. De livestream blijven we sowieso uitzenden. Dat kost relatief weinig moeite en je hebt geen interactie met elkaar. We boren alle middelen aan die we kunnen vinden, want vier weken lang niet bij elkaar komen gaat ten koste van een stuk gemeenschap. Wat ikzelf heel fascinerend vind, is dat juist in tijden van crisis, oorlog en epidemie de kerk in het verleden gegroeid is. De kerk heeft wel voor hetere vuren gestaan. Zo moeten we het ook benaderen: we moeten het niet enkel als gevaar zien; maar ook als onze taak om hoop te bieden.’’