Advies Onderwijsraad over hogere opheffingsnorm basisscholen:

Raad pleit voor overleg om kwaliteit en leefbaarheid in kernen te houden

 

GOEREE-OVERFLAKKEE - De publicatie van het rapport van de landelijke Onderwijsraad over Krimp in dun bevolkte gebieden en de gevolgen daardoor voor scholen, zowel in het basis- en voortgezet onderwijs, heeft nu al voor flinke commotie gezorgd. Het onderwijsveld en de gemeenten moeten vóór 2019 oplossingen vinden om te voorkomen dat scholen zullen moeten sluiten of dienen te fuseren. En dat kan weer ten koste gaan van de variëteit van het onderwijsaanbod enerzijds en anderzijds de leefbaarheid in kleine kernen. Via mondelinge vragen van CDA-fractieleider Van Papeveld en eerste bespiegelingen van wethouder Tollenaar, kwam het item in de raad van Goeree-Overflakkee op tafel.

Door Jaap Ruizeveld

Staatssecretaris Dekker heeft het adviesrapport in ontvangst genomen en toegezegd eind dit jaar een officieel standpunt te bepalen. Van Papeveld vroeg het college of zij bekend is met de inhoud van het rapport van de Onderwijsraad waarin wordt geadviseerd de opheffingsnorm, van 23 naar 100 leerlingen te verhogen. De CDA-er wilde ook weten hoeveel basisscholen in de gemeente Goeree-Overflakkee in de nabije toekomst worden bedreigd als de adviezen worden opgevolgd. College hoe gaat u actief stelling nemen tegen deze ontwikkeling?. Het verdwijnen van basisscholen in onze kleine kernen is onwenselijk, gaf Van Papeveld aan.

Discussie voeren

WethouderTollenaar zei dat niemand het advies van de Onderwijsraad kan zijn ontgaan. Zowel het onderwijsveld als de gemeenten hebben al eerste signalen van ongerustheid afgegeven. Er moet maatwerk worden geboden. Wij zullen de discussie ook actief voeren verzekerde de portefeuillehouder. Op basis van tellingen eind 2012 zou het in Goeree-Overflakkee gaan om 11 scholen die thans niet aan de 100-leerlingenorm zouden kunnen voldoen. Ja, er ligt nu een advies, maar binnen de grenzen van de Wet komt het thans aan op creativiteit. Kwaliteit is daarbij leidend. Kijkend naar mogelijkheden. Wellicht met experimenten voor samenwerking. Wij willen ook de leefbaarheid in de kleine kernen in tact houden. Wel beseffend dat wij kwetsbaar zijn", stelde Tollenaar.

Reistijden

Maliepaard (GOS) bepleitte dat in het overleg ook goed gekeken wordt naar ongewenste reistijden voor kinderen als een schoolopheffing uiteindelijk onvermijdelijk zou blijken. De Rover (ChristenUnie) spoorde de wethouder aan snel initiatieven te nemen. "Wij moeten goed voorbereid zijn en daardoor wellicht in staat zijn vroegtijdig te kunnen ingrijpen bij gesignaleerde knelpunten". Van Papeveld (CDA) benadrukte nog eens dat - na overleg met het onderwijsveld - er snel concrete reacties moeten komen op dit advies van de Onderwijsraad.

Minder leerlingen

De Onderwijsraad stelt dat vooral in dunbevolkte gebieden scholen nu al te maken krijgen met dalende leerlingenaantallen. Dat wordt alleen maar sterker. Klassen en scholen worden kleiner; dat is niet alleen duur, maar het zet ook de onderwijskwaliteit onder druk. Scholen sluiten of fuseren en dat kan ten koste gaan van de variëteit van het onderwijsaanbod. In haar advies doet de raad aanbevelingen om ook in krimpgebieden zorg te dragen voor sterke scholen en de pluriformiteit van het bestel.

Onhoudbaar

De Onderwijsraad vindt dat de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd moet zijn, ook in dunbevolkte gebieden. Alle kinderen hebben immers recht op goed onderwijs. Een toename van het aantal kleine scholen als gevolg van de dalende leerlingenaantallen zet druk op de kwaliteit en de kosten van het onderwijs. Op termijn is dat onhoudbaar. Kleine scholen zijn vaker zwak en kunnen moeilijker de rol van sociale ontmoetingsplaats voor leeftijdsgenoten waarmaken. Daarom adviseert de raad om het aantal kleine scholen te beperken. "Ook met minder scholen is de keuzevrijheid voor ouders en leerlingen in Nederland te garanderen. Op redelijke afstand moeten ouders en leerlingen ten minste uit een openbare en een bijzondere school kunnen kiezen. De wettelijke aanpassingen om het aantal kleine scholen te beperken vragen tijd. De daling van de leerlingenaantallen noodzaakt echter tot een snellere actie".

Waarborg

Om de kwaliteit van het onderwijs duurzaam te waarborgen en de toename van het aantal kleine scholen te beperken, is een herziening van de opheffingsnormen en bekostigingssystematiek nodig. De raad adviseert de minimum opheffingsnorm in het primair onderwijs te verhogen naar 100 leerlingen, vanaf 2019 geldend voor alle basisscholen. In het voortgezet onderwijs ziet hij geen aanleiding voor een verhoging van de opheffingsnormen.

Aangezien wetswijzigingen tijd vergen, bepleit de raad een optimale toepassing van de wettelijke experimenteerruimte, zodat scholen op korte termijn de gevolgen van dalende leerlingaantallen kunnen aanpakken. Voorwaarde is dat de experimenten bijdragen aan de versterking van de onderwijskwaliteit op de lange termijn en pluriformiteit waar mogelijk blijven.

Tellingscijfers