Verhalen houden op afstand, aanwezig zijn brengt realiteit dichterbij
Veenendaalse leerlingen brengen bezoek aan watersnoodgebied
GOEREE-OVERFLAKKEE – Onder leiding van geschiedenisdocent Constant van den Heuvel van het Ichthus College te Veenendaal, bracht een groep van 52 leerlingen van deze school vorige week woensdag een bezoek aan het in 1953 door de watersnoodramp getroffen zuidwestelijk deel van het land. 's Morgens werd het Watersnoodmuseum te Ouwerkerk op Schouwen-Duiveland bezocht en 's middags enkele plekken op Goeree-Overflakkee waaraan herinneringen aan de ramp verbonden zijn. Ook vertelden twee bewoners van het eiland hun herinneringen uit die tijd.
Door Hans Villerius
Constant van den Heuvel is op Goeree-Overflakkee geen onbekende. Hij heeft hier gewoond en gewerkt, en gaf les aan de Prins Maurits scholengemeenschap in Middelharnis. Toen hij tien jaar geleden de Nationale watersnoodrampherdenking meemaakte – hij woonde toen nog op het eiland – gevoelde hij pas goed welke intense sporen de gebeurtenissen rond 1 februari 1953 door de levens van mensen, gezinnen en families hebben getrokken. En nu, net na de zestigjarige herdenking, hechtte hij eraan dat ook leerlingen uit andere streken van het land besef zouden hebben van dat deel uit de nationale historie dat zich nog maar betrekkelijk kort geleden heeft afgespeeld.
Eerste kennismaking
Dat vertelde Van den Heuvel dinsdag aan het eind van de dagexcursie die hij vanuit 't Veen had georganiseerd. Een reis die hij met opzet in de Voorjaarsvakantie had gepland, die ze vorige week in Noord- en Midden-Nederland al hadden, want dan wist hij zeker dat de leerlingen die zich opgaven echte belangstellenden waren. Dit bleken er niet minder dan 52 te zijn, en dat trof hem. "Jonge mensen, leerlingen van de bovenbouw van Havo/Vwo, die het belangrijk genoeg vonden om voor deze dingen een vakantiedag op te offeren", zo verwoordde Van den Heuvel het. "Onder hen zelfs drie die al van onze school af zijn."
Voor de leerlingen uit Veenendaal was het de eerste kennismaking met de watersnoodramp van 1953. Voor de meeste delen van het land is de watersnoodramp immers altijd op afstand gebleven. "Maar nu ze een hele dag in het gebied zelf zijn geweest, verschillende plekken hebben gezien en enkele ooggetuigenverhalen hebben gehoord, kwam het allemaal een stuk dichterbij en werd het meer realiteit", vertelde Van den Heuvel. "Tijdens het bezoek aan het Watersnoodmuseum bleef alles nog enigszins op afstand, maar op Goeree-Overflakkee waren op de dijken de gebeurtenissen van toen als het ware nog tastbaar."
Echt indrukwekkend
Op het eiland werden onder andere de plaatsen bezocht waar, net buiten Sommelsdijk, de helikopters landden. Waar de vloedgolf in sommige dorpen het hardst toesloeg, zoals de Meidoornstraat in Stellendam en de Julianastraat in Oude-Tonge. Waar aan de Duivenwaardsedijk te Nieuwe-Tonge een ziekenauto van de dijk spoelde. Waar tijdens de wederopbouw Finse of Zweedse woningen verrezen. Waar herdenkingsmonumenten werden opgericht, zoals aan de Brielsestraat te Stellendam of aan het Finlandplein in Nieuwe-Tonge. In Stellendam gaf Teunis Human een ooggetuigenverslag, terwijl in Sommelsdijk Jan van Hoorn dat deed. Die gaf alle deelnemers aan de excursie ook een exemplaar mee van de herdenkingsbijlage bij de editie van Eilanden-Nieuws van 1 februari jl.
De excursie werd afgesloten met een bezoek aan de begraafplaats 'Watersnoodramp', aan de Heerendijk te Oude-Tonge, waar twee leerlingen bij het monument bloemen legden. Ook werd hier een moment van bezinning gehouden door het luisteren naar een aansprekend gedicht over de ramp, naar een klein gedeelte uit de Bijbel en naar enkele bezinnende gedachten over het 'waarom' van de ramp. Ook werd een minuut stilte in acht genomen. Tijdens een aansluitende rondgang over de begraafplaats zagen de leerlingen op de grafstenen met eigen ogen hoe jong verscheidene slachtoffers nog maar jong waren, leeftijdsgenoten of nog jonger, toen hun leven abrupt werd afgesneden.
"We wisten wel dat zestig jaar geleden hier ergens de watersnoodramp is geweest, maar verder zei het je niet zo veel", zo reageerden verschillende leerlingen voordat ze aan 't eind van de middag weer naar huis gingen. "Maar nu we hier geweest zijn, verhalen hebben gehoord van mensen die 't zelf hebben meegemaakt en we hier op de plaats staan waar zoveel slachtoffers begraven liggen, ook verscheidene jongeren, net als ons, dan zegt dat je wel wat. Het was echt indrukwekkend".
Breker:
"Jonge mensen, die het belangrijk genoeg vonden om voor deze dingen een vakantiedag op te offeren"