Zeeschepen helpen in de haven
"Het machinistenwerk op havensleepboten is anders dan in de zeevaart. In de zeevaart doe je alles zelf en haal je het complete machinegedeelte van het schip eens in de vijf jaar volledig uit elkaar. Maar in de haven heb je snel monteurs bij de hand. We doen sowieso wel veel zelf, maar als er iets ernstigs aan de hand is, halen we er een monteur bij", vertelt Mandemaker (64).
Hij werkt nu bijna vijftien jaar voor de grote havensleepdienst KotugSmit. "Wij assisteren zeeschepen bij aankomst en vertrek in de haven. Het zijn vooral containerschepen en olietankers, die naar het havengebied tussen Rozenburg en de Tweede Maasvlakte komen. Van de Brittanniëhaven tot de Prinses Amaliahaven. Een flink gebied: van de ene kant naar de andere is het bijna twee uur varen. Soms komen we in de havens in de stad."
Schipperskind
Mandemaker groeide als schipperskind op in de Rijnvaart en bezocht daardoor het schippersinternaat. Al vroeg was duidelijk dat hij ook zou gaan varen. Het liefst was hij kapitein of schipper geworden, maar zijn moeder zag liever dat hij in een beroep terecht zou komen waar je aan de wal ook mee vooruit kunt. Daarom ging de jonge Lucas uiteindelijk aan de Zeevaartschool in Rotterdam voor machinist studeren.
Het was een goede keus, want Mandemaker bleek in de loop van zijn carrière zowel aan boord als aan de wal goed uit de voeten te kunnen. Aan de wal bijvoorbeeld als koel- en luchtbehandelingstechnicus en als hoofd technische dienst in het ziekenhuis te Dirksland. Aan boord als machinist op de kustvaart en nu dus op een havensleepboot.
"Als we varen bedien ik de winch, de sleeplier. Ik hoef alleen maar aan het hendeltje te trekken (aldus zijn vrouw). Dat lijkt simpel, maar je moet wel weten wanneer en hoe snel. Ja, het kan ook fout gaan, want het blijft wel mensenwerk. Ervaring is niet voldoende, je moet ook inzicht hebben. Inzicht in wat onder anderen de kapitein gaat doen."
Signalen oppikken
De machinist van de SD Rebel zorgt ervoor dat er voldoende brandstof, olie en drinkwater is. Hij zorgt voor het technisch onderhoud en hij houdt de machinekamer schoon. "Ik ben verantwoordelijk voor alles wat technisch is. Daar komt ook preventief handelen bij. Veel problemen zijn immers te voorkomen." Hij geeft zijn ogen, oren en neus constant de kost om signalen op te pikken. De geringste afwijking kan wijzen op een probleem met de machines. "Naarmate de sleepboten ouder worden, zijn ze storingsgevoeliger. De SD Rebel is nog een jeugdig bootje."
"Je weet nooit wat het aanbod aan schepen is en wat je moet gaan assisteren", omschrijft Lucas Mandemaker het mooie van zijn werk. "Elke dag is anders, nooit heb je te maken met puur routine. En het is altijd hectisch omdat je niet weet wat er gaat komen. Het kan rustig zijn, maar even later varen de schepen allemaal tegelijk naar binnen…"
