Afbeelding
Foto:

De bijzondere geschiedenis van alledaagse voorwerpen

Een andere vraag is waarom we vandaag de dag een onuitputtelijke suikervoorraad tot onze beschikking hebben. Voor velen zal het een verrassing zijn dat Napoleon hierin een belangrijke rol heeft gespeeld.

En hoe zit het met de geschiedenis van ons drinkwater en het ophalen van vuilnis? Waarom werd de fabrikant van Odol, een ogenschijnlijk simpel mondwater, schatrijk? En wanneer konden we voor het eerst beschikken over koelkasten, wasmachines, brommers en telefoons?

Stiekem tandenpoetsen

Sommige populaire alledaagse voorwerpen van halverwege de vorige eeuw zijn inmiddels een stuk minder in trek. Een mooi voorbeeld hiervan komt aan bod in de column 'Stiekem tandenpoetsen'. Ook kunstgebitten waren een verworvenheid van de moderne tijd. Sommige ouderparen gaven zelfs een kunstgebit mee als bruidsschat aan hun dochter. De ouders zorgden er op deze manier voor dat hun aanstaande schoonzoon later niet op hoge tandartskosten werd gejaagd door zijn echtgenote. Overigens moesten niet zelden kerngezonde 'eigen' tanden het veld ruimen voor het kunstgebit.

Annegreet van Bergen, econoom, journalist en auteur van onder meer 'Gouden jaren', pleit in de inleiding van haar nieuwe pennenvrucht voor meer historische intelligentie. Zodat je je vaker van voor het oog heel gewone dingen afvraagt 'hoe lang die de mensheid al ter beschikking staan'. (p.12).

Nutsvoorzieningen en vaccins

De rijk geïllustreerde bundel bevat ruim 40 columns over onder meer de geschiedenis van halffabricaten en grondstoffen als papier, rubber, katoen, ijzer en suiker. Een bijzonder anekdote rondom suiker is die van de zwarte tanden. In het achttiende-eeuwse Engeland was het hebben van zwarte tanden door het overmatig eten van suiker een teken van grote welstand. Het 'gewone' volk beschikte toen alleen over honing als zoetstof. Later zou Napoleon, zoals eerder gezegd, een grote rol spelen in het feit dat Europa zich op grote schaal op de suikerproductie wierp en dit luxe product langzamerhand steeds meer een alledaags artikel werd. In de titel gaat het over 'doodgewone dingen', een onprettige woordkeus, want de dood is niet 'gewoon'.

Geschiedenis gewone man

Verder komt de geschiedenis van nutsvoorzieningen als elektriciteit en waterleiding en, zoals eerder genoemd, die van huishoudelijke apparaten aan de orde. Ook het ontstaan van het gebruik van handschoenen door artsen en de toepassing van vaccins wordt besproken. De schrijfster ontdekte dat ze, door zich te verdiepen in het verleden van alledaagse voorwerpen, ook op de geschiedenis van de 'gewone' man en vrouw stuitte. Terwijl zij in de geschiedenisboekjes vaak 'buiten de boot vallen'. (p.14).

De grondige verdieping in de geschiedenis van alledaagse voorwerpen maakt ook dat de schrijfster zich dankbaar voelt voor het gemak en het plezier van hele gewone dingen. Deze ervaring kun je alleen maar beamen na het lezen van deze bundel vol interessante, leerzame en soms vermakelijke verhalen. De schrijfster weet ook moeiteloos verbanden te leggen tussen allerlei boeiende gebeurtenissen in de geschiedenis.