Negatieve rente
In de eerste plaats is het economisch een verkeerde zaak. De economie gaat over goederen en diensten. Als dingen geen goede prijs hebben, ontstaan er allerlei vreemde ontwikkelingen. Als misbruik van het milieu niets kost, dan weet ieder dat het waarschijnlijk gewoon doorgaat. Mensen maken gebruik van goedkope zaken. Zo ook als de rente negatief wordt. Dan komt er geld terecht op plaatsen waar het eigenlijk niet hoort. We spreken dan in de economie over 'bubbels'. Zo zien we op dit moment dat de prijzen voor huizen veel te hoog zijn opgelopen. Ook zijn pensioenen de dupe van de negatieve rente. Al jarenlang worden de pensioenen gekort. Ook de banken mogen in de toekomst wel vrezen. Wie gaat zijn geld naar de bank brengen en er vervolgens op toeleggen. Bovendien verdienen banken geld door kapitaal uit te lenen. Maar als er niets meer op verdiend wordt, dan is het voor de banken ook vrijwel niet mogelijk om rendement te maken. Kortom, economisch is er veel mis met een negatieve rente.
In de tweede plaats is er financieel ook het een en ander mis. Mensen, bedrijven of overheden kunnen schulden maken. Soms is het nodig om geld te lenen. Maar geld moet ook weer worden terugbetaald. De rente, de vergoeding die over geld betaald moet worden, is een prikkel om niet teveel schuld te maken. Helaas hebben sommige overheden wel heel veel schuld gemaakt. Griekenland en Italië zijn daarvan sprekende voorbeelden. Een negatieve rente zou dergelijke landen kunnen prikkelen om dit verkeerde beleid voort te zetten. De gedachte aan terugbetalen verdwijnt. Het is zelfs nog sterker: men gaat meer lenen omdat het geld gaat opleveren. Kortom, zuinigheid wordt er niet door bevorderd. Soms vraag je je af hoe mensen toch bij dit zotte idee zijn gekomen. Rente zou juist omhoog moeten, om landen en mensen te dwingen om wat aan de grote schulden te doen.
Maar er is nog een derde en meest belangrijke gedachte waarom negatieve rente niet goed is. Spaargeld betekent dat we rekening houden met de toekomst. We willen niet alles uitgeven omdat we mogelijk in de toekomst voor uitgaven staan. Sparen getuigt van voorzichtigheid, behoedzaamheid en matigheid. Mensen die sparen gooien het geld niet over de balk. Sparen voorkomt verspilling van geld en middelen. Bovendien is sparen goed voor de economie van de toekomst. Onze kinderen kunnen de vruchten plukken van een spaarzaam leven. Een negatieve rente legt echter de nadruk op het hier en nu. We moeten vandaag maar ons geld opmaken. Want het heeft weinig nut om te sparen. Het bevordert hier-en-nu-gedrag. We moeten het hebben van vandaag en morgen zien we wel weer verder. Ik zou dit de hedonistische moraal willen noemen. Het lijkt mij niet verstandig om die moraal, die breed in de samenleving aanwezig is, verder te versterken. De Bijbel leert ons iets anders. Matigheid en soberheid worden keer op keer benadrukt. Ook is zorgen voor de toekomst een Bijbelse plicht. Wie wat bewaart die heeft wat, zo is een oude volkswijsheid. Laten we vlug terugkeren naar dergelijke wijsheid, die helaas bij velen meer en meer ontbreekt.