De darmenfabriek van Van Hessen aan de Dorpsstraat (op de plaats waar nu Albert Heijn is gevestigd).
De darmenfabriek van Van Hessen aan de Dorpsstraat (op de plaats waar nu Albert Heijn is gevestigd). Foto:

Jaap Bakelaar completeert zijn serie boekjes over Sommelsdijkse winkels

Wie anno 2019 op het Hofplein in Sommelsdijk komt, kan het zich nauwelijks voorstellen: hier waren in de vorige eeuw twee kruidenierswinkels en een melkboer gevestigd. Het dorp barste van de kleine neringdoenden. Meerdere bakkers en slagers, kruideniers en groenteboeren, schoenlappers en drogisten, maar ook olieboeren, bouwbedrijven en zelfs een echte fabriek: de darmenfabriek van Van Hessen.

Vrij compleet

Jaap Bakelaar heeft al die middenstanders, bedrijven en bedrijfjes in beeld gebracht. Netjes geordend per straat, verschenen er vanaf mei 2015 zes delen van zijn serie boeken. Er zal hier en daar een winkeltje missen, maar de samensteller veronderstelt zeker 97 tot 98 procent van de Sommelsdijkse middenstand onder de loep te hebben genomen. Het uiteindelijke beeld is dus vrij compleet.

Bakelaar (Den Haag, 1951) kwam in 1977 in Sommelsdijk wonen. Als ziekenverzorger bij verpleeghuis De Samaritaan en later als wijkverpleger, leerde hij veel dorpelingen kennen. Zo kreeg hij veel te horen over het rijke middenstandsverleden van het dorp. Het eerste verhaaltje dat hij schreef ging over Theo Luijendijk, de slager.
Het contact met Cees van der Sluijs leverde hem nog meer kennis op. Én een forse hoeveelheid foto's. Niet voor niets overhandigde Bakelaar het eerste exemplaar van zijn eerste boekje aan Hester van der Sluijs, de weduwe van deze markante inwoner van Sommelsdijk.

Bakelaar putte zijn gegevens uit allerlei bronnen. Veelal waren dat familieleden van middenstanders van weleer, maar ook de krantenbank, boeken en fotoboekjes leverden het nodige bruikbare materiaal op.
Van de vijf tot nu toe verschenen delen van 'Een wandeling langs de middenstand van Sommelsdijk in vroeger tijden' gingen honderden exemplaren over de toonbank. De reacties waren heel positief – niet in de laatste plaats omdat de meeste foto's voor het eerst in drukvorm verschenen – en Jaap Bakelaar kreeg regelmatig de vraag wanneer zijn volgende boekje zou verschijnen.

Het laatste deel is er nu dus. Het boekje kost, net als de overige delen, 10 euro en is verkrijgbaar bij Boekhandel van der Boom, bij KCM in Middelharnis en bij de samensteller zelf (telefoon 06 31091490).
Jaap Bakelaar is vele jaren bezig geweest om alle gegevens boven tafel te krijgen. "Het was erg leuk om te doen", zegt hij. "Sommige mensen vragen of ik nu aan de middenstand van Middelharnis wil beginnen…" De kans daarop schat de inwoner van Sommelsdijk zelf niet heel hoog in na de afronding van een boekenserie, waar menig dorpeling en voormalig dorpeling vol nostalgie regelmatig doorheen zal bladeren.

Olieboer Cornelis van de Nieuwendijk.
Kruidenier Kransse aan de Kreekstraat.
Flakkee Zaden aan de Dorpsweg (op de plaats waar nu de Exoduskerk staat).