Peilgestuurde drainage: oplossing voor waterproblemen in de landbouw?
Tijdens een bijeenkomst, georganiseerd door Rabobank Het Haringvliet, werd door verschillende betrokkenen gesproken over de toepassing van peilgestuurde drainage. Watertechnoloog Gert-Jan de Blois begeleidt het project waaraan een tweetal agrariërs op het eiland meewerken. De akkerbouwers Pieter van Kempen, tevens bestuurslid van de LTO-afdeling en Joost en Giljam van Rossum zijn als proef aan de slag gegaan met peilgestuurde drainage. Deze methode is erop op gericht om akkerbouwers de gelegenheid te geven om zelf het waterpeil op hun akkers te beheren. Uit de ervaringen van de akkerbouwers blijkt dat de problemen als gevolg van de grote droogte van vorige zomer - die tot ver in het najaar duurde - voor een deel voorkomen had kunnen worden als men zelf het waterpeil in de hand had kunnen hebben. Want het voorjaar van 2018 was helemaal niet droog en via een gecontroleerd waterpeil, waarbij het water langer vast zou worden gehouden, zouden de schadelijke gevolgen van de zomerdroogte beperkt kunnen blijven.
Grillige jaren
Cornelis Knöps van Adviesbureau TTW uit Oude-Tonge geeft tijdens de bijeenkomst aan dat de afgelopen zes jaar 'grillige jaren' waren wat betreft de waterhuishouding in de akkerbouw. "Het was teveel of niets". Dit heeft natuurlijk nadelige gevolgen gehad voor de landbouw. Een brede invoering van het, voor deze regio, nieuwe systeem, zou veel problemen kunnen voorkomen. Peilgestuurde drainage wordt overigens in Limburg al een aantal jaren toegepast.
Jan Verhage van de Rabobank Het Haringvliet legt uit dat de bank erg geïnteresseerd is in het initiatief van de boeren en Gert-Jan de Blois. Hij geeft aan dat bank graag het pilotproject wil faciliteren. "Misschien wordt Goeree-Overflakkee de proeftuin voor peilgestuurde drainage".
Johan Vermeulen van Waterschap Hollandse Delta gaf tijdens de bijeenkomst aan dat het Waterschap positief staat tegenover de ontwikkelingen en ook Jos 't Mannetje, projectleider klimaat van de gemeente, legt uit dat de gemeente de plannen van de agrariërs zeker mee zal laten spelen bij het ontwikkelen van de klimaatstresstest waarmee de gemeente mee aan de slag is gegaan.
Peilgestuurd
Bij peilgestuurde drainage gaat het om een toekomstbestendig waterbeheer in de polders. In het kort komt het hierop neer dat bij hevige regenbuien het water niet direct wordt afgevoerd, maar voor een deel wordt 'vastgehouden' in de bodem. De speciale drainagebuizen monden dan niet meer direct in de sloten, maar in een bassin waarin het water ook wordt opgeslagen. In een droge periode kan het grondwaterpeil vanuit het bassin worden verhoogd. Beregenen kan dan in een aantal gevallen overbodig zijn. Door deze methode blijft het grondwater langer in de bodem, waardoor de in het water aanwezige voedings- en meststoffen meer tijd krijgen om te worden opgenomen door de gewassen.
Een boer kan voor ieder perceel voor een ander beheer kiezen, omdat het ene gewas meer water nodig heeft in bepaalde perioden dan het andere. De regeling van de afvoer wordt verkregen door gebruik te maken van een pomp. Het beheer wordt digitaal door de eigenaar van de akker geregeld. Dit zou zelfs kunnen via een app op de smartphone.
Regie
Een ander voordeel van peilgestuurd draineren is dat regie van het waterpeil altijd in handen van de eigenaar is van het perceel akkerland. Zo kan het waterbeheer naadloos worden aangepast aan de behoefte. Ondanks dat de akkerbouwer het waterbeheer dan volledig in eigen beheer krijgt, blijft natuurlijk wel nauw overleg nodig met andere partijen, zoals het Waterschap, dat verantwoordelijk is voor de totale waterhuishouding in het gebied.
De aanwezigen tijdens de bijeenkomst besloten om allereerst aan de slag te gaan om hun achterbannen te informeren. Daarnaast gaat men in de komende tijd veel data verzamelen om een beeld te krijgen van de watervoorraad, de waterbehoefte en de wensen van de agrariërs. Hierbij zal ook onderzoeksinstituut Deltares een rol spelen. Vince Kaandorp van deze organisatie laat tijdens de bijeenkomst weten dat zijn organisatie hiertoe bereid is.
In de komende maanden zullen we in Eilanden-Nieuws in een serie artikelen aandacht besteden aan 'peilgestuurde drainage'. Dit artikel is het eerste van die serie.