Historische kreken voor het voetlicht
Tijdens een bijzondere bijeenkomst in de Hervormde Kerk van Den Bommel werd het rapport Kreek in Zicht gepresenteerd. De wethouders Berend-Jan Bruggeman en Daan Markwat kregen de eerste exemplaren officieel overhandigd door één van de samenstellers, Ellen Vreenegoor van Bureau Landschap & Lagendijk.
Ada Overwater, beleidsadviseur Erfgoed en Cultuur van de gemeente Goeree-Overflakkee, legde tijdens de bijeenkomst uit dat de gemeente opdrachtgever is voor het opstellen van het rapport, waarvoor twee jaar geleden de eerste gesprekken zijn gestart. Naast de gemeente werd aan de totstandkoming van het rapport meegewerkt aan door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de Provincie Zuid-Holland en het Waterschap Hollandse Delta. Het fraai uitgevoerde rapport, dat als basis moet gaan dienen om de historische kreken in kaart te brengen en om waar dit mogelijk is ze beter zichtbaar te maken.
Ellen Vreenegoor van Landschap & Lagendijk gaf toelichting over hoe men te werk is gegaan bij het samenstellen van het rapport. Er moest op zoek worden gegaan naar een antwoord op de vraag "Wat kunnen we met onze kreken op Goeree-Overflakkee?" Allereerst begon men met het inventariseren van de kreken. Uit deze inventarisatie blijkt dat er op het eiland 38 kreken zijn met cultuurhistorische waarden. Bij deze inventarisatie werd onder meer dankbaar gebruik gemaakt van de input van de kennis van inwoners van het eiland.
Ontstaan
Het krekenstelsel op het eiland heeft een lange geschiedenis. Vanaf ongeveer 300 na Chr. begon de oorspronkelijke bevolking vanuit het duingebied de veenmoerassen te ontwikkelen tot landbouwgrond. Door deze ontwikkelingen klonk het land in en regelmatig werd het land daardoor overstroomd door de zee, waardoor er een patroon van platen, slikken en schorren ontstond. Langzamerhand ontstonden later vruchtbare stukken grond, gescheiden door kreken. Dijken werden aangelegd en een aantal kreken verdween. Daarnaast werden sommige kreken bewaard doordat ze als de - huidige - havenkanalen werden aangelegd. Ook in Overflakkee werden dijken aangelegd en ontstonden er binnendijkse krekenstelsels, die nu nog terug zijn te vinden in het landschap.
Een deel van de kreken is verdwenen, de 38 kreken die nog aanwezig zijn, maken voor een groot deel nog gebruik van het hoofdwatergangsysteem. Volgens het rapport is de natuurfunctie van de kreken in de laatste jaren toegenomen. Dit komt door de aanleg van natuurvriendelijke oevers, moerasgebieden en bosaanplant. Sommige kreken zijn ook bevaarbaar door kano's en hebben daardoor ook een recreatiefunctie gekregen.
Versterkte functies
De werkgroep die het rapport heeft samengesteld, heeft gekeken naar welke kreekgebieden op het eiland 'kansrijk' zijn om een nieuwe betekenis te krijgen. Hiermee wordt bedoeld de kreken beter zichtbaar te maken en wellicht de functies te versterken. Tijdens een werkatelier dat vorig jaar werd gehouden - hieraan werd meegewerkt door afgevaardigden van verschillende instanties en plaatselijke deskundigen - werd een zestal kreekgebieden uitlicht. Dit waren bij Sommelsdijk 's Landshaven en de Wildemanskreek; bij Dirksland de Smalle Gooi; bij Herkingen: Oude Dee/Klaasjeswater, Paardengat en Klinkerlandsche Wetering. Tussen Stad en Den Bommel de Tilse Watering en de Bierkreek; bij Den Bommel de Groote Kreek, Kleine Kreek en Zijl; in Oostflakkee zijn dat de Groote Kreek, Magdalenakreek, Galathese Kreek en Vroonkreek.
Verschillende mogelijkheden werden besproken om deze kreken te 'opkreken'. Bijvoorbeeld de Wildemanskreek bij Sommelsdijk. Deze zou kunnen worden opgewaardeerd door de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Deze kreek zou volgens het rapport een goede verbinding kunnen vormen tussen het dorp en het buitengebied van Sommelsdijk. Dit geldt ook voor de Smalle Gooi in Dirksland. In deze kreek zouden de dammetjes kunnen worden vervangen door houten bruggetjes.
Toekomst
Het rapport stelt dat in de toekomst van het eiland de kreken een belangrijke rol kunnen gaan spelen. De functie in de waterhuishouding kan worden vergroot en cultuurhistorische elementen kunnen versterkt worden door meer duiding te geven aan de ontwikkelingsgeschiedenis van de kreken en het eiland.
Tijdens de bijeenkomst in de Hervormde Kerk van Den Bommel waren de wethouders Berend-Jan Bruggeman en Daan Markwat aanwezig. Zij kregen als eerste het rapport uitgereikt. Beide heren waren blij met het rapport en ze verzekerden dat ze zowel op het cultuurhistorisch als ruimtelijk ordening gebied met de inhoud van het rapport rekening zullen houden.
De afbeeldingen bij dit artikel zijn afkomstig uit het rapport Kreek in Zicht.
