Ingezonden

Oorsprong van Pinksterdrie

"Het Zaanse gebruik een derde Pinksterdag te vieren is ontstaan naar aanleiding van gebeurtenissen in de Spaanse tijd, de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Met name moet in dit verband de veld- en waterslag worden genoemd die tijdens de Pinksterdagen van 1547 op Zaanse bodem is uitgevochten. Op de 30e mei, eerste Pinksterdag, trok een Spaans leger, 3000 soldaten omvattend, vanuit Assendelft naar het oosten. Het doel was om de oostkant van de Zaan, Waterland en de Zuiderzeesteden onder Spaans gezag te brengen. Bij de Wormerveerder Schans trachtten zij met roeiboten, vlotten en pontons de Zaan over te steken. Gewaarschuwd door de Oostknollendammer boer Haentjes, trokken de in Wormer gelegerde Oranjegezinde vaandels (ongeveer 200 man) ten aanval. De bij de Kalverschans in Oostzaandam samengetrokken vrijbuiters kwamen daarbij met hun vaartuigen te hulp. Het zou de laatste, beslissende, slag in de Zaanstreek worden, de latere pogingen om het land ten oosten van de Zaan onder Spaanse invloed te brengen waren van weinig betekenis. Op eerste en tweede Pinksterdag 1574 sneuvelden er op de Zaan en de Wormer en Wormerveerse oevers 11000 man aan Spaanse kant, de overigen vluchtten. Aan het eind van de gevechten kwam het bericht dat ook een op Purmerend ingezette aanval was afgeslagen. De volgende dag werd in de (oostelijke) Zaanstreek feestelijk gevierd. De vlaggen gingen in top. Pinksteren werd als het ware met een feestdag verlengd. Dat is sindsdien zo gebleven".