Notre-Dame
De brand in de Notre-Dame is een ernstige gebeurtenis. Deze kerk omvat eeuwen van godsdienst in Frankrijk en is een belangrijk cultureel en religieus monument. Vele duizenden mensen bezoeken deze kerk en hij is ook in gebruik voor Roomse erediensten. Het is een indrukwekkend gebouw en het onderstreept een stuk verleden wat langzamerhand in Europa aan het verdwijnen is. Europa is een seculier werelddeel geworden, waar de kerk hooguit in de marge nog iets te betekenen heeft, maar in het algemeen staat de kerk aan de zijlijn. Dat is een verdrietige constatering, maar helaas, het verleden is echt verleden tijd geworden. Een christelijk Europa vraagt een totale bekering van ons werelddeel en daar lijkt het op dit moment niet echt op. Eerder blijkt dat de tendensen van neergang zich gewoon voortzetten. Vandaar ook dat de Notre-Dame voor veel mensen alleen maar een culturele waarde heeft. En daar valt denk ik wel het een en ander op af te dingen.
De brand in de Notre-Dame legt ook weer een zeer pijnlijk proces bloot. Kijk, de kerk is vrijwel verdwenen uit Europa. Dat er veel lege kerkgebouwen zijn, is ook niet iets wat breed in de samenleving de aandacht trekt. We zijn hooguit bezig met herbestemming van kerkgebouwen. Sommige gebouwen worden een moskee. Andere gebouwen gaan tegen de grond en plaats te maken voor woningen of iets anders. En weer andere kerkgebouwen worden plaatsen van amusement of handel. Kennelijk vinden mensen het dan toch wel weer jammer dat een oude kathedraal in vlammen op lijkt te gaan. Er is verdriet over het verliezen van een stuk cultuur. En als dat het enige is, dan heeft dat verdriet natuurlijk niet zoveel waarde. We kunnen oude dingen bewaren omdat ze een culturele waarde hebben, maar beter zou zijn als kerken weer in hun diepe betekenis zouden kunnen functioneren. Dan moeten we denken aan plaatsen waar Gods Woord wordt gebracht en waar mensen horen van eeuwige redding en verlossing door het bloed van Jezus Christus, de levende Zaligmaker. Het is aangrijpend de kerkgebouwen waar ooit die boodschap heeft geklonken massaal worden gesloten of worden afgebroken. Daarover zou verdriet kunnen en moeten zijn. We leven in een wereld van cultuur, maar zonder God. Het verdriet over de Notre-Dame heeft dus wel iets gemengds. Eerlijk gezegd hoop ik dat er diepere dingen door worden geraakt, dan de vraag: hoe bouwen we die kerk weer op. Want dat is met wat geld en kunde wel te regelen. Maar een herleving van de kerk in Europa zou pas echt een wonder zijn. Die wonderen zijn niet met geld te koop, maar met de kracht van Gods Geest. Laten we daarom bidden.
Tenslotte nog iets. Inmiddels zijn de gele hesjes al weer actief. Ook zijn er strubbelingen rond de herbouw van de Notre-Dame. Het leed lijkt alweer geleden en de gewone gang der dingen zet zich voort. Over een aantal jaren zullen we wel weer in die kerk een kijkje kunnen nemen. Een gebouw van hout en steen is dan weer op orde gekomen. Dat is op zichzelf niet verkeerd, maar er zijn echt andere zaken om naar uit te zien. Een herleving van de boodschap van Calvijn, bijvoorbeeld. Eén van de zonen van het land wat door de brand in de belangstelling heeft gestaan. Wat zou het een zegen zijn als zijn gedachtegoed weer breed bekend werd in Frankrijk. Er is nog wat te doen.