'De duinen, het mooiste natuurgebied van Nederland'
GOEDEREEDE – Dicht duinstruweel, droog duingrasland, brakke moerassen, schorren, stranden, aangroeiende helmduinen en primaire duintjes. In duingebied de Kwade Hoek op Goeree zijn minimaal zes leefgemeenschappen te zien. Binnendringend zeewater en een zoetwaterbel zorgen voor een heel gevarieerde flora, met soms prachtige namen als rode ogentroost, aardbeiklaver en zilte zegge. De Kwade Hoek is een van de gebieden die zijn beschreven en verbeeld in het boek Bloeiende duinen, dat begin maart is verschenen.
Door Kees Van Rixoort
Het boek is een uitgave van uitgeverij NatuurMedia, het eenmansbedrijf van de 65-jarige bioloog en ondernemer Rolf Roos, dat sinds kort op ongeveer een steenworp afstand vanaf de Kwade Hoek is gevestigd. Bloeiende duinen is al Roos' vijfde boek over duingebieden. Eerder publiceerde hij bijvoorbeeld over de Noord-Hollandse kuststrook en over die Texel. Het onderscheidende van de jongste uitgave is dat deze het hele Nederlandse kustduinlandschap bevat.
"Ik wilde de hele kust doen: van het Zwin in het zuidwesten tot Rottumeroog in het noordoosten. Vijfentwintig gebieden. De flora staat centraal. Leer honderd duinplanten en begrijp het duin. Verder komen ook de kleine dieren aan bod die afhankelijk zijn van de flora, zoals bijen en vlinders", vertelt Roos over de inhoud van het prachtige lees-, kijk- en bladerboek met 240 pagina's, honderden foto's, botanische illustraties en overzichtelijke geografische kaartjes.
Het boek is een coproductie. Rolf Roos: "Ik laat kenners en beheerders meedenken en meeschrijven om het bijzondere, het eigene van elk gebied zo goed mogelijk te beschrijven. Dit is geen plaatjesboek, al bevat het veel foto's en andere illustraties, maar een boek met veel informatie. Een boek met ruggengraat, dat goed te volgen is voor iedereen die geïnteresseerd is."
Diversiteit
Wat heel duidelijk naar voren komt in Bloeiende duinen is de enorme diversiteit van het Nederlandse kustlandschap. Bij een vluchtige kennismaking oogt het eenvormig: overal strand met daarachter een brede of smalle strook duinen. Maar als je er rondloopt ontvouwen zich volkomen verschillende werelden: Vlieland en Meijendel zijn totaal verschillend.
Naast de diversiteit is de dynamiek van het duinlandschap opvallend. Niet voor niets vat Rolf Roos de Nederlandse duingebieden samen als 'het landschap van de eeuwige jeugd'. "Die lange kuststrook is het mooiste natuurgebied van Nederland."
Op Goeree heb je lage kopjesduinen – in tegenstelling tot de vijftig meter hoge duinen bij Schoorl – en een duingebied als de Kwade Hoek, dat zich volgens de samensteller van het boek qua dynamiek kan meten met de Waddeneilanden. De brede en deels groene stranden van de Kwade Hoek doen soms denken aan die van Schiermonnikoog.
"De Kwade Hoek is open naar de zee en groeit aan. Je kunt er verdwalen en natte voeten krijgen. Het is een wild gebied. De West-, Middel- en Oostduinen, het oude hart van het Goereese duinlandschap, zijn heel anders van karakter. Hier groeien andere en ook heel bijzondere planten, zoals bevertjes, harlekijn en de veldgentiaan, die bijna uitgestorven is. Een enorme rijkdom aan flora."
Herfstschroeforchis
Ook het zandwallengebied van de Kleistee is beschreven in Bloeiende duinen. Evenals de zandplaten in de Grevelingen, zoals Hompelvoet en de Veermansplaat, die rijk zijn aan bloemen als ratelaar, rolklaver en moeraswerpenorchis. De herfstschroeforchis, die ook in de Westduinen groeit en bloeit, is er in onwaarschijnlijke hoeveelheden te zien. "Die platen in de Grevelingen zien er niet uit als duinen, maar qua vegetatie zou je ze duinvalleien kunnen noemen."
Wie al vijf boeken over de Nederlandse duinen heeft gepubliceerd en ideeën heeft voor nog eens twee boeken – over duinen op schilderijen en over geheime plekken in de duinen – moet wel gek zijn van die type natuurgebied. Bij Rolf Roos is dat zeker het geval. "Duinen vormen een ruim landschap, dat vrijheid geeft. Nederland is vol, maar de duinen zijn leeg. Dat is een enorme kwaliteit. De variatie, die heel groot is, kun je lezen in het landschap."
Bijvoorbeeld door Bloeiende duinen aan te schaffen. Het boek kost 39,50 en is verkrijgbaar bij de boekhandel, onder andere in Ouddorp en Middelharnis, en via www.natuurmedia.nl. En door de gebieden te verkennen. Dat kan ook via een van de wandelingen die in combinatie met het boek zijn ontwikkeld. Op Goeree zijn er wandelingen uitgezet op de Kleistee en in de Oost- en Middelduinen en de Kwade Hoek. Lezers van Eilanden-Nieuws kunnen de volgende URL gebruiken om toegang te krijgen tot de wandelingen: https://duinenenmensen.nl/10-hotspotwandelingen-voor-iedereen/
