Afbeelding
Foto:

De eenvoudige Heidelberger

In het 'Woord Vooraf' geven de auteurs een verantwoording, hoe ze tot deze vernieuwde uitgave zijn gekomen. Regelmatig werden lacunes geconstateerd: een preek over de dankbaarheid ontbrak, een andere opmerking was dat nergens bij de preken een jaartal te vinden was, noch de tijdstippen waarop de preken werden gehouden of in periodieken gepubliceerd werden. Al deze opmerkingen die in de loop van de geschiedenis zijn gedaan, brachten dr. De Reuver en H. Boele ertoe om niet een ongewijzigde, maar een grondig herziene uitgave het licht te doen zien en alle ontbrekende preken op te nemen. Dat waren er maar liefst achttien. Het gevolg is dat de omvang fors is toegenomen. Met noten erbij omvat deze keurige uitgave 573 pagina's. Vooral het raadplegen van Kohlbrugges dagboekaantekeningen bracht een en ander aan het licht. Soms werd in de aantekeningen verwezen naar catechismuspreken die niet zijn uitgeschreven, laat staan zijn uitgegeven. Ook zijn relevante brieffragmenten van Kohlbrugge opgenomen. Na veel speurwerk van de auteurs zijn vrijwel alle data van gehouden preken achterhaald. De zeven schetsen uit de vorige uitgaven zijn in deze nieuwe uitgave achterwege gelaten, omdat ze in vorige uitgaven zijn verwerkt of omdat ze niet pasten bij het karakter van deze hernieuwde uitgave.

De in het Duits uitgesproken preken zijn niet van de handschriften van Kohlbrugge, maar stenografisch opgetekend door kerkgangers die onder zijn gehoor zaten. Onder andere zijn opvolger, ds. J. Künzli. Toen deze nog hulpprediker was, zat hij veel onder het gehoor van Kohlbrugge en tekende hij verschillende van de preken van Kohlbrugge op. Hier had hij niets op tegen, maar wilde wél dat dit in geval van publicatie werd vermeld. Uit het archief van Kohlbrugge de volgende opmerking:

Ik verzoek u om er allen bij Kemmer op aan te houden dat hij op den rug van het titelblad der leerredenen, die hij van mij uitgeeft, laat zetten of met een streepje papier laat opkleven: 'De leerredenen zijn geïmproviseerd en eerst gedurende het uitspreken opgeteekend, hetgeen de lezer bij hunnen beoordeling in gedachte gelieve te houden'.

De schoonzoon van Kohlbrugge, Ed. Böhl, gaf nog mee, dat zijn schoonvader van 1846-1854 zijn preken voor het merendeel uitschreef en het goed vond dat ze in de Duitse en Hollandse taal gedrukt werden. Zelf bewaarde hij het manuscript. Vanaf 1854 schreef Kohlbrugge zijn preken zelden uit; maar ze werden door de hand van vrienden nageschreven en door hem nagezien.

In deze uitgave zijn bepaalde passages die verschillen met de vorige edities. Dit vindt zijn verklaring in het feit dat de auteurs gebruikmaakten van bronnen die hen betrouwbaarder voorkwamen.

Nog een enkel citaat uit het hoofdstuk over de catechismusprediking van dr. H.F. Kohlbrugge, opgetekend door H. Boele:

'Het is nog geen mens gelukt, Gods Waarheid beter en duidelijker uit te leggen, dan het in de Heidelberger Catechismus gedaan is'; zo drukt Kohlbrugge zich in een preek uit.

Kohlbrugge had een voorliefde voor Zondag 1, hij noemt de eerste vraag met het antwoord het voorportaal van onze belijdenis, 'een vraag waarover wij te leren zullen hebben tot aan onze jongste snik. De hele rijkdom van de volzalige God, de eeuwige heerlijkheid wordt u daarin aangeboden en als het ware op de hand gelegd en als u uw catechismus opent, staat dat alles in volle pracht en heerlijkheid voor u'. Dit 'voorportaal' biedt ons werkelijk troost: 'Hoe komt men door dit leven heen met al zijn moeiten en zorgen? Hoe kan men toch zijn levensweg getroost en moedig bewandelen en als het laatste uur is gekomen het moede hoofd met vrede en vreugde neerleggen? Zie! Daar hebt ge nu het heerlijkste antwoord op deze noodkreet, in de eerste vraag en antwoord van uw catechismus'. We kunnen dr. De Reuver en H. Boele niet genoeg dankbaar zijn, dat zij tot deze vernieuwde uitgave van de Eenvoudige Heidelberger zijn gekomen. Zij spreken de wens uit dat het Heidelbergse geluid, zoals dat in Elberfeld is opgevangen en vertolkt, ook in onze tijd voor velen zegenrijk en helder zal doorklinken. Meer dan aanbevolen! Neem en Lees!