Afhakers
In het Reformatorisch Dagblad van 23 februari 2019 werd aandacht besteed aan jonge mensen die kerk de rug toe keren. Gelukkig zijn er jongeren die bij de kerk blijven en belijdenis doen. Er zijn echter ook jongeren die breken met de kerk. Ze worden 'afhakers' genoemd. Het is een verschijnsel wat, denk ik, toeneemt en veel vragen oproept. Hoe moeten we er tegenaan kijken?
In de eerste plaats gaat het om een ingrijpend en verdrietig probleem. Het gaat denk ik ook om een zaak die toeneemt. Er zijn steeds meer jongeren die reeds op jonge leeftijd breken met de kerk. Het verdriet zit in de eerste plaats bij de jonge mensen zelf. Het is echt niet zomaar dat kinderen afscheid nemen van de kerk. Het geeft vaak veel spanning in het gezin en het persoonlijke leven. Ouders proberen hun kinderen zo lang mogelijk mee te nemen naar de kerk. Het geeft ook bij de ouders hele indringende vragen, bijvoorbeeld over de opvoeding. Sommigen kinderen blijven wel bij de kerk; anderen gaan weg. Dan kan zich de gedachte opdringen over wat we verkeerd hebben gedaan. Ook grootouders kampen met dergelijke vragen. Het kan bijvoorbeeld gebeuren dat kleinkinderen niet meer gedoopt worden en dat kinderen en kleinkinderen amper nog weten waar het ten diepste om gaat in het leven. Soms is er eigenlijk geen goed gesprek over wezenlijke zaken meer mogelijk. Dat zijn droeve realiteiten waar veel ouders mee te maken hebben.
In de tweede plaats zijn er allerlei redenen waarom jonge mensen de kerk verlaten. Een veel gehoorde klacht zijn de zogenoemde 'regeltjes'. We moeten dan denken aan zaken als kleding, vrijetijdsbesteding, gebruik van alcohol, taalgebruik en tal van andere zaken meer. Mensen die de kerk bezoeken zijn op deze punten vaak anders dan de wereld rondom ons heen. Het taalgebruik vertoont over het algemeen in de samenleving een vrij ruw karakter. Het is niet verkeerd om dergelijk taalgebruik te mijden en elkaar daarop aan te spreken. Ook het gebruik van bijvoorbeeld alcohol is weliswaar niet verboden, maar matiging is zeker aan te bevelen. Hoe dan ook, regels zijn in zeker opzicht nodig en belangrijk. Dat geldt trouwens niet alleen in de kerk. Een andere reden kan de leer van de Bijbel zijn. Sommige jongen gaan heel anders over de wezenlijke dingen van het leven denken. Ik denk dat de smartphone op dit terrein zeer veel verwoestend werk verricht. Zondag met Lubach is een veel bekeken programma, maar het is door en door seculier. Onze jongen kijken er wel naar. En het heeft invloed. Jonge mensen kunnen langzaam vervreemden van de boodschap van dood en leven. De wezenlijke zaken leggen geen beslag meer op hun leven. Dat is een heel verdrietige achtergrond voor afhaken. Het komt helaas heel veel voor.
In de derde plaats kunnen we de vraag stellen of er wat aan te doen is. Sommigen denken dat een meer wervende kerk een antwoord zou zijn. Anderen denken door allerlei activiteiten jongeren bij de kerk te kunnen houden. Ik ben niet tegen dergelijke zaken. Het lijkt me zeer goed dat kerken alles proberen om jongeren bij de kerk te houden. Maar langzaam aan geloof ik dat wij jonge en oude mensen niet bij de kerk kunnen houden. Wij zijn volslagen machteloze mensen. We kunnen geen mensen bekeren. We kunnen geen jongeren vasthouden. We kunnen niets in het rijk van God. En toch is er een krachtig middel. Dat zijn gevouwen handen. De God van de doop is de getrouwe God. Laten we die God aanlopen. Bij Hem zijn uitkomsten. Wie een geloof heeft als een mosterdzaad, die zal wonderen zien. Ook vandaag.
Ds. W. Visscher