Een man met een boodschap (slot)
Goeree-Overflakkee - In het decembernummer van het qua lay-out geheel vernieuwde kerkhistorisch tijdschrift 'Oude Paden' is een vrij uitvoerige levensschets opgenomen van de eerwaarde heer A. Terlouw. Hij diende van 1954-1971 als godsdienstonderwijzer de Hervormde Gemeente te Middelharnis. Velen zullen zich de rijzige gestalte van deze geziene hulpprediker al fietsend door de straten van Middelharnis en ook van Sommelsdijk nog herinneren. Ook op de andere plaatsen van ons eiland was hij geen onbekende, vanwege de gehouden preekdiensten. Vorige week werd deel 1 geplaatst van de geschiedenis van de eerwaarde heer Terlouw. Vandaag het slotartikel.
Tekst: A.J. Nelis
Liefde voor jongeren
De eerwaarde heer Terlouw had een grote liefde voor de jongeren van de gemeente. Dat bleek o.a. uit het feit dat hij circa 20 jaar voorzitter is geweest van de Jongelingsvereniging in Middelharnis. Elke zondagmiddag was hij trouw op zijn post. De jongens beleefden heel wat goede uren met hem. Hij was geliefd! In de jaren 1966-1972 werkte op Flakkee een naamgenoot (en achterneef) van hem. Dat was de (in december 2017 overleden) jeugdwerkleider A.J. Terlouw. Laatstgenoemde vertelde het volgende:
'Ds. J.T. Cazander, de heer H.R. de Kreij en ik hadden een gesprek met de eerw. heer Terlouw. Dat ging over zijn opvolging en ook over het eventueel samengaan van de jongelingsvereniging en meisjesvereniging in Middelharnis. Bijna aan het eind van het gesprek zei ik: 'Mijnheer Terlouw, er gaat een sterk verhaal over u en niemand weet of het echt gebeurd of verzonnen is. Dat luidt als volgt: enkele jaren geleden hebt u op de jongelingsvereniging gezegd dat u er mee ging stoppen vanwege uw leeftijd. De jongeren reageerden daarop furieus: dat gebeurt niet! U moet deze woorden terugnemen, anders komt u hier de deur vanmiddag niet uit. En zo gebeurde het... De deur werd gebarricadeerd door een stel stevige jongens. En... de heer Terlouw gaf zich over! Hij bleef! En nu wil ik in deze bespreking weten: is dit echt gebeurd of is dit een gekleurde fabel?'
De eerwaarde heer Terlouw reageerde op zijn eigen bedachtzame wijze: 'Broeders, dit is echt gebeurd, en ik heb dat gezien als een betoon van aanhankelijkheid, maar ook als een vingerwijzing van God om dit werk nog een poosje te blijven doen...'
Bijzondere huwelijksdienst
Op 27 juni 1963 trad de dochter van de heer en mevrouw Terlouw in het huwelijk met de landbouwer D.C. van Nieuwenhuijzen te Sommelsdijk. Het huwelijk werd kerkelijk bevestigd in een dienst des Woords in de Hervormde Kerk te Middelharnis. De vader van de bruid hield de prediking en ds. B.J. Zaal van Nieuwe-Tonge (waar de bruidegom kerkte) bevestigde kerkelijk het huwelijk. Een bijzondere gebeurtenis voor alle betrokkenen.
Afscheid en voortzetting
Dinsdag 25 mei 1971 herdacht de heer Terlouw zijn 65e verjaardag. Hiermee had hij de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en was er een einde gekomen aan zijn hulppredikerschap.
Vrijdag 28 mei daarop was een afscheidsavond belegd. Die vrijdagavond was de gemeente in grote getale opgekomen. In de aula van de Chr. MAVO-school waren alle plaatsen bezet. Zelfs op de galerij hadden nog bezoekers een plaats gevonden. Hervormd Middelharnis wilde op deze avond haar dank tonen aan de arbeid van mijnheer Terlouw. Met de gemeente waren vele genodigden opgekomen. Het college van B. en W., bijna alle predikanten van het eiland, ds. Schravendeel, Ger. predikant, de predikanten Stelwagen en Schipper, onder wie mijnheer Terlouw had gewerkt, de eerw. heer Scheepmaker, jeugdwerkleider Terlouw, vertegenwoordigers van kerkenraden, dhr. Taale als hoofd van de openbare lagere school, vertegenwoordigers van het Rusthuis 'De Goede Ree' en vele familieleden. Het programma was bijzonder gevarieerd, alles wisselde zich in vlot tempo af, zodat de tijd vloog. Met het samenstellen van een klankbeeld over het leven van mijnheer Terlouw had de jubileumcommissie veel eer ingelegd. Toegelicht met dia's hadden zij zijn geboorteplaats Goudriaan bezocht en zo was het vervolgens langs Groot-Ammers, Langerak en Brandwijk naar Giessendam gegaan. Overal korte vraaggesprekken met hen, die hem zo goed gekend hebben. Uit Giessendam hoorde men van zijn werk in de eerste tien jaar, ook daar woorden van waardering. Vanuit Middelharnis bezochten ze het Rusthuis en luisterden naar mijnheer Bloot. De afsluiting was de bandopname van ds. en mevr. Poot uit Groningen, een dankbaar en ernstig woord. Aan het eind van de avond luisterde men zelfs nog naar dr. Goedhart uit Kenya en rondden ds. Schipper en ds. Stelwagen de rij van sprekers af. Een zichtbaar vermoeide, maar toch o zo dankbare mijnheer Terlouw wist aan het eind slechts enkele woorden van dank te spreken.
De zondag daarop, Eerste Pinksterdag, preekte hij afscheid in de Hervormde Kerk van Middelharnis. De tekst voor de prediking was Romeinen 8:14-17a. 'De man met een boodschap' eindigde zijn afscheidspreek met de woorden: 'Gemeente, zoekt het leven, ontvlucht de dood. Zoekt het in Hem, Die gezegd heeft: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Die in Mij gelooft, zal niet sterven maar leven in der eeuwigheid.'
Die avond werd officieel de ambtsperiode van de heer Terlouw als godsdienstonderwijzer afgesloten. Het is niet bekend hoeveel bezoeken hij heeft afgelegd, hoeveel begrafenissen hij geleid heeft en hoeveel keer hij voorging in een dienst des Woords. Zelf zei hij daarvan: 'Ik heb nooit met getallen willen eindigen, alleen maar met dank aan Hem!'
De pastorale zorg in rusthuis 'De Goede Ree' werd grotendeels door hem voortgezet. Pas in 1977 nam hij daar afscheid van personeel en bewoners.
Strijd en kroon
De laatste jaren van zijn arbeidzame leven werd het lichamelijk lijden hem niet bespaard. De kerkelijke gemeente, in wier midden hij 's zondags nog graag verkeerde, zag hem snel ouder worden. Hij werd geteisterd door reumatiek en enkele weken voor zijn dood werd hij met een zware longontsteking opgenomen in het ziekenhuis te Dirksland. Na een verblijf van drie weken aldaar verbleef hij weer een week in verpleeghuis 'De Samaritaan', om tenslotte andermaal in het ziekenhuis te moeten worden opgenomen. In het einde, toen de dag van de dood ook voor hem snel naderbij kwam, werd de strijd met de dood in geloof gestreden. Tot op het eind bleef hij blijmoedig van geest. Tegen zijn vrouw zei hij in het ziekenhuis: 'De onverwelkelijke kroon wordt me opgezet; de deur staat al open; ik wil graag naar Boven.' Vrijdag 1 februari 1980 verwisselde hij het tijdelijke met het eeuwige. Dinsdag 29 januari werd hij onder zeer grote belangstelling op de algemene begraafplaats 'Vrederust' te Middelharnis begraven.
De eerwaarde heer A. Terlouw was een man van diepe eenvoud, die de plaats welke hij in mocht innemen ten volle bezette, maar nooit provocerend daarbuiten trad. De woorden toewijding en trouw stonden in zijn hart geschreven en zij kwamen tot gelding met name in zijn pastorale arbeid. Wie naar het geheim zoekt van zijn werkzame leven, eindigt in de Goddelijke opdracht, waarvan hij zich vervuld wist ''als een aarden vat de schat met zich te dragen en uit te dragen onder alle gemeenteleden''.
