'Prachtig natuurlijk, als de schwung er zo goed in zit'
Achthuizen - Hoe gaat het in een kleine kern als Achthuizen? Hoe houden de ruim 1100 bewoners de basisschool overeind? Hoe gaat het met de voetbalclub en het buurthuis? Wat zijn de speerpunten van de dorpsraad? Speelt de kerk – een rooms-katholieke in Achthuizen – nog een rol in de lokale gemeenschap? De afgelopen heeft Eilanden-Nieuws deze vragen geprobeerd te beantwoorden aan de hand van interviews met bewoners van het dorp. In dit afsluitende artikel laat kernwethouder Berend Jan Bruggeman (VKGO) zijn licht schijnen over de sterke punten, de kwetsbaarheid en de toekomst van Achthuizen.
Tekst: Kees van Rixoort | Foto: Archief Eilanden-Nieuws
"Je aandacht ligt meer op die kern", zegt wethouder Berend Jan Bruggeman als hij de vraag krijgt wat het inhoudt om kernwethouder te zijn. Hij is het niet alleen van Achthuizen, maar ook van Den Bommel met daarbij Zuidzijde, Middelharnis en Sommelsdijk. "Gebeurt er iets dat van belang is voor het dorp, dan gaat de kernwethouder daar als afgevaardigde van de gemeente naartoe. Je kijkt verder wat nadrukkelijker naar de dorpsplannen en probeert op de hoogte te zijn van wat er speelt in die kern. Je zoekt aansluiting bij de dorpsraad, mijn streven is om elk jaar minimaal één keer een vergadering bij te wonen."
De wethouder hoeft niet lang na te denken over de vraag hoe hij tegen Achthuizen aankijkt. "Een eigenzinnige enclave binnen de gemeente Goeree-Overflakkee. Er zit veel saamhorigheid en zelfwerkzaamheid in Achthuizen. Het is een kleine gemeenschap, maar er gebeurt erg veel. Met veel effect. Ze regelen het zelf, Achthuizenaren zijn echte doeners."
Berend Jan Bruggeman noemt direct een voorbeeld: de dorpsraad. Ver voordat veel kernen op Goeree-Overflakkee zo'n raad hadden, was in Achthuizen al een groep actieve mensen opgestaan om het een en ander voor het dorp op poten te zetten. Het woord dorpsraad moest als het ware nog worden uitgevonden, maar 'de eigenzinnige enclave' had er al een gerealiseerd.
Nog een voorbeeld: de pannakooi of multisportkooi, die het dorp binnenkort gaat sieren. "Twee jongens kwamen met het idee. Het hele dorp maakte zich er sterk voor. En het lukte om zo'n pannakooi in Achthuizen voor elkaar te krijgen. Prachtig natuurlijk, als de schwung er zo goed in zit", aldus de wethouder.
Schaalgrootte
Hij noemt Achthuizen ook een mooi voorbeeld van constructief combineren. "In het kleine dorp zijn voetbalvereniging FIOS en het buurthuis gekoppeld. Dat is heel efficiënt. Je investeert één keer en de netwerken vinden elkaar gemakkelijker. Ja, dat is wel een sterke kant van Achthuizen. Wat fijn is, is dat er ook altijd nog een cafeetje is. Winkels kan je hier niet verwachten, daar is het dorp te klein voor." De schaalgrootte is een bepalende factor voor de aanwezigheid van voorzieningen.
Bruggeman zoomt in op de demografische opbouw van het dorp. "De leeftijdscategorie 45-plus is dik vertegenwoordigd. Jongere jeugd is er ook aardig wat. Maar daartussen, zeg de leeftijdsklasse van 15 tot 25, zie je een dip."
Misschien is er meer evenwicht te krijgen door woningbouw. Dat is echter een lastig punt in Achthuizen. "Voor woningbouw in zo'n kleine kern heb je eigenlijk projectontwikkelaars met wat maatschappelijk gevoel nodig. In grotere kernen is de kans op rendement weliswaar hoger, maar ik zeg: denk ook eens aan de kleine kernen, zodat ook daar nieuwe woningen komen. De woningbouwvereniging heeft wel wat plannen", aldus Berend Jan Bruggeman. "Waar je soms ook mee
te maken hebt is de lange doorlooptijd. Aan de andere kant: heel veel behoefte aan woningbouw in Achthuizen is er ook weer niet. Er zijn kavels te koop, maar ze zijn nog niet bebouwd. Je moet je afvragen hoe vraag en aanbod zich tot elkaar verhouden. En tegelijkertijd de mogelijkheden pakken die zich voordoen."
Kwetsbaar
Als woningbouw uitblijft, kan dat gevolgen hebben voor de voorzieningen in het dorp. De wethouder beaamt dat in Achthuizen levende gevoel. "De basisschool is kwetsbaar. Gelukkig bestaat hij nog en zit het leerlingenaantal ruim boven de opheffingsnorm. Zo'n voorziening is wel een levensader voor het dorp. Heb je geen school, dan is het dorp niet aantrekkelijk meer voor jonge gezinnen. Dat kan hard aankomen. En je verenigingsleven is dan ook niet gegarandeerd. Sportverenigingen zijn sowieso al kwetsbaar in een tijd dat veel mensen individueel sporten. Maar een onderzoek van het Mulier Instituut wijst uit dat er ook in kleine kernen toekomst is voor vitale voetbalverenigingen. Onder andere door de opkomst van meisjesvoetbal en samenwerking tussen verenigingen."
Volgens Bruggeman is er geen specifiek gemeentelijk beleid voor de kleinste kernen. "Wel hebben we de doelstelling om in iedere kern een ontmoetingsruimte te hebben, waar de bevolking elkaar tegenkomt en waar mogelijk ook kinderopvang is voor de kleinsten. Dat is goed voor de leefbaarheid. Maar je bent uiteraard wel afhankelijk van het aanbod; je kunt geen crèche met gediplomeerde medewerkers in de lucht houden voor twee kindjes. Er zijn wel grenzen, vanuit de gemeente is niet alles maakbaar."
De gemeente beschikt voorts over medewerkers kern- en buurtgericht werken. "Zij zijn aanspreekpunt en gaan echt voor hun kernen", zegt de wethouder.
Levendige boel
Wat is de ondergrens voor een kleine kern als Achthuizen? "Dat zijn de mensen zelf. Die zijn aan zet. De gemeente gaat niet alles voorschrijven en organiseren, wij kunnen hooguit faciliteren. Laat het maar uit het dorp komen. In Achthuizen gaat dat heel goed. Met 1100 inwoners is het daar een levendige boel. Als het enthousiasme blijft en de jonge garde het oppikt, ziet de toekomst er goed uit voor het dorp."
