Met raad en daad

De jetlag

We moesten drie keer overstappen op een ander vliegtuig, zijn prima verzorgd, maar raakten toch van de kook met hoofdpijn, duizeligheid en overgeven. Een 'jet-lek' zeiden ze daar. En wat doen we daartegen als we nog eens gaan?

Oorzaak van die verschijnselen is de biologische klok in ons lichaam, want die bepaalt het ritme van waken en slapen, van onze spijsvertering en heel ons doen en laten. Het centrum van die biologische klok schuilt ergens bij onze oogzenuw en is uiterst gevoelig voor licht en donker. Daar vandaan gaan de signalen voor activiteiten of voor de gebruikelijke rustperioden uit naar de hersenen en naar tal van organen. Na zo'n snelle verplaatsing per straalvliegtuig over grote afstanden, ontstaat de 'jetlag' (een Engelse uitdrukking voor het onwelzijn doordat ons lichaam achterblijft bij de nieuwe situatie) met o.a. maag- en darmstoornissen, omdat u op heel andere tijden eet en slaapt. Daardoor loopt de afgifte van spijsverteringssappen niet meer gelijk met uw maaltijden en raken ook andere lichaamsfuncties verstoord, zoals bijv. de regeling van uw lichaamstemperatuur en van het adrenalinegehalte in uw bloed. U ging immers een halve dag nog eens opnieuw beleven. Het kan wel anderhalve dag duren, voor u gewend bent aan de nieuwe situatie. Het verraderlijke is, dat u telkens na het overstappen op het volgende vliegtuig weer een nieuwe maaltijd hebt genuttigd, maar toen u volgens uw eigen horloge wel heel laat aankwam bij uw familie, stond de zon daar alweer hoog aan de hemel. Daarom wordt de passagiers voor Trans-Atlantische vluchten aangeraden op zo'n dag liever enkele maaltijden over te slaan dan er een te veel te nemen en tijdens een 10 tot 12 uur durende vlucht zo veel mogelijk te gaan slapen.

Een Zeeuwse bak?

Onlangs zijn wij in het bezit gekomen van een ronde bak, die men wel een 'met' noemt. Werd deze 'met' op Flakkee gebruikt, en waarvoor?

Zeer waarschijnlijk is dit een maat, een 'met'. In dit geval een tarwemaat stammend uit de 18e eeuw. De merkjes zijn ijken. De poten moeten later aangebracht zijn. De maten werden uiteraard ook op Flakkee gebruikt. De waarde is afhankelijk van de staat waarin de maat verkeert en de zeldzaamheid.

Huwelijkse benamingen

Hoe noemt men een 70-jarig huwelijk?

Er bestaat een lijst benamingen uit 1948 van de Amerikaanse juwelenindustrie voor een aantal jubilea, waarvan er enige in Europa zijn overgenomen. Daarnaast zijn er andere, min of meer populair of spottend begonnen aanduidingen uit de volksmond langzamerhand zo ingeburgerd, dat ze in grote delen van ons land gemeengoed werden. De trouwdag zelf staat bijvoorbeeld bekend als 'groene bruiloft'. Verder noteerden wij in de loop der jaren: bij één jaar = papieren, bij twee jaar = kartonnen, bij vijf jaar = plastic, bij zes-en-een-kwart (de helft van 12½)= blikken, bij 10 jaar = stalen (soms kristallen), 12½ jaar = koperen, 20 jaar = verzilverde, 25 jaar = zilveren, 30 jaar = paarlen, 35 jaar = bloedkoralen, 40 jaar = doublé (ook robijnen), 45 jaar = saffieren, 50 jaar = gouden, 55 jaar = witgouden, 60 jaar = diamanten, 65 jaar = briljanten en bij 70 jaar wordt bij ons van platina gesproken. Voor een 75-jarig jubileum hoorden wij reeds plutonium gebruiken.

Wijnleggerij

Waarom moet je wijn liggend bewaren en mag ze niet staan?

Omdat bij staande flessen de kurk uitdroogt en er dan te veel zuurstof bij de wijn komt, is het zaak de voorraad dus zo lang mogelijk stil te laten liggen.