Nieuw eiland in Haringvliet moet broedvogels en trekvissen trekken
MIDDELHARNIS – Kluten, dwergsterns, misschien een paar grote sterns, visdiefjes, ernstig bedreigde bontbekplevieren en strandplevieren – grote kans dat een aantal van deze vogels het nieuwe eiland Bliek gaan gebruiken als broedplaats. Maar de graspieper vindt de op 5 februari officieel geopende kunstmatige zandplaat misschien ook wel een interessant locatie. "We laten ons graag verrassen", zegt boswachter Wicher Pen van Staatsbosbeheer.
Door Kees van Rixoort
Bliek ligt midden in het Haringvliet, tussen Middelharnis en de Korendijkse Slikken. De aanleg is vorig jaar augustus gestart. Half oktober was het eilandje klaar. De officiële opening zou plaatsvinden op 30 oktober, maar toen stond er zo veel wind, dat de plechtigheid kwam te vervallen.
Op 5 februari was het wel koud, maar speelde de wind geen spelbreker. Een boot vol gasten kwam 's middags naar Bliek om de symbolische aftrap te verrichten. Dat gebeurde door met z'n allen op de zandvlakte in de vorm van een vis – een bliek natuurlijk – te gaan staan. Een drone legde het beeld vanuit de lucht vast. Onder de aanwezigen bevonden zich onder anderen wethouders van verschillende gemeenten en vertegenwoordigers van de provincie en natuurorganisaties die bij de aanleg van het eiland betrokken waren, zoals Staatsbosbeheer, het Wereld Natuur Fonds en Hoekschewaards Landschap.
Dynamiek
"Dit is een bijzondere plek", zegt Michiel van den Bergh, adviseur zoetwater van het Wereld Natuur Fonds, vlak nadat hij samen met een groepje journalisten vaste voet op Bliek heeft gezet. "Hier heb je de monding van twee grote Europese rivieren: de Maas en de Rijn. Het is een dynamisch getijdegebied met zoet, zout en brak water. Met zandplaten waar honderdduizenden vogels voedsel foerageren en met trekvissen als de zalm, de steur en de forel."
Tot 1970. "Door de Haringvlietsluizen is de dynamiek verdwenen. Trekvissen konden de rivier niet meer op zwemmen", aldus Van den Bergh. "Maar gelukkig zijn de sluizen op een kier gegaan en kan de dynamiek een beetje terugkomen. Wij helpen de natuur een handje door een zandplaat op te spuiten. Cruciaal voor broedvogels." Van den Bergh denkt dat de vogels het nieuwe eilandje komend voorjaar al weten te vinden.
Boswachter Wicher Pen verwacht dat ook. "De omstandigheden zijn hier perfect: rust, ruimte en voedsel in overvloed. Er zit hier veel vis – vlak naast de broedplek – en door aangelegde ondieptes en hout om onder water te schuilen kan jonge vis nog beter opgroeien. Bliek is een plaat voor vogels en vissen." Naast de zalm, de steur en de forel verwacht de boswachter ook trekvissen als de fint, de elft en de spiering in het Haringvliet na de opening van de sluizen.
Op kale grond
Volgens Pen is het eiland in de eerste plaats bedoeld voor vogels die broeden op de kale grond. Het beheer van Bliek, uitgevoerd door Staatsbosbeheer en Hoekschewaards Landschap, is er dan ook op gericht om de begroeiing laag te houden. "Dat betekent elk jaar maaien en wilgopslag trekken en eens in de vijf of tien jaar frezen. De plaat moet kaal blijven, want kale grond-broeders hebben een hekel aan vegetatie. Die willen uitzicht. Bijvoorbeeld voor grote meeuwen moet het hier onaantrekkelijk zijn."
Bliek, eigenlijk een kleine archipel van drie min of meer met elkaar verbonden eilandjes, is 3 hectare groot. Daarvan blijft twee derde droog en is een derde de speelbal van eb en vloed. "We hopen op dynamiek", zegt Michiel van den Bergh over de in het kader van het Droomfonds Haringvliet gerealiseerde eilandje.
Nog even wachten, dan komen de broedvogels vanuit Afrika naar Bliek, zo is de verwachting. De bergen schelpen om nesten van te maken op de kale grond liggen al klaar… Wie een boot heeft kan op één plek aanleggen en vanuit een prachtige houten kijkhut zien hoe de vogelstand zich ontwikkelt. Er komen ook georganiseerde excursies, want via het Droomfonds moet niet alleen de natuur een impuls krijgen, maar ook de beleving daarvan.
