Oud & Wijs
Cor van Heukelen: "We moesten eerst koeienvlaaien scheppen voor we lijnen konden trekken"
In de voetballerij heeft de tijd niet stilgestaan, niet bij de profclubs, maar ook zeker niet bij de amateurverenigingen. Cor van Heukelen (1934) uit Melissant heeft het allemaal van dichtbij meegemaakt. Al meer dan 72 jaar is hij verbonden aan voetbalvereniging Melissant. Hij begon als dertienjarige speler in het enige jeugdteam, kwam jarenlang uit in seniorenteams en is nu nog bijna wekelijks op de club te vinden als trouwe supporter van het eerste team of van één van de jeugdteams van zijn kleinkinderen.
Tekst en foto: Pauline Hof
"Je kunt het je haast niet meer voorstellen, maar zo ging het vroeger," vertelt Cor lachend. "Ik werkte bij een boer, bij Van Putten. Hij had een boerderij met land en paarden, daar waar nu de camping is, aan de Noorddijk. Ik hielp daar als klein ventje met klusjes. Op vrijdag moesten we de koeien uit het weiland halen. Die werden dan op een stukje land verderop gezet. We moesten eerst koeienvlaaien scheppen, voordat we lijnen konden trekken om het veld voor zaterdag speelklaar te maken." Onvoorstelbaar als je je realiseert dat tegenwoordig zelfs de kleinste voetbalclubs een grasmeester hebben rondlopen, die met uiterste precisie de sprieten van de grasmat in topconditie probeert te krijgen. Cor gaat verder: "Van Putten opperde op een gegeven moment of ik het niet leuk vond om te gaan voetballen. Dat wilde ik wel, maar ik was de tweede van negen kinderen. Bij ons thuis was het geen vetpot, het was net na de oorlog. Het betalen van de contributie was een probleem, maar het lukte. Ik kreeg van Van Putten mijn eerste echte voetbalschoenen. Er werd een juniorenteam opgericht en wij gingen voetballen. Tegenwoordig heb je teams met spelertjes ingedeeld op leeftijd. Wij hadden dat niet. Wij hadden gewoon een team en dat was al heel wat. Na verloop van tijd werd er een wedstrijd voor ons opgezocht. We mochten uit spelen bij WFB in Ouddorp. Ik herinner me het nog zo goed. Van Der Spaan, de kolenboer, voetbalde ook en hij bracht ons met z'n allen op zijn kolenwagen naar Ouddorp. Dat is nog eens wat anders dan een spelersbus! Het was wel jammer dat we de eerste wedstrijd met 13-1 verloren."
Iedereen
Het verenigingsleven speelde vroeger een grote rol. Cor van Heukelen vindt het jammer dat dat zo is teruggelopen, maar hij begrijpt het wel. "Vroeger hadden de mensen niets. We hadden geen geld. Tegenwoordig gaan gezinnen een paar keer per jaar met vakantie. Er was toen ook weinig te doen. Er is nu zoveel waar je uit kunt kiezen. Wij hadden elkaar en we zochten elkaar op. Dat gaf heel veel gezelligheid. Iedereen in het dorp voetbalde. Omdat er niets anders was, voetbalde iedereen in het dorp: van ouderling en boer tot meester en directeur, iedereen." De club had nog geen kantine in die tijd. Er was bij het veld bij Van Putten een van rietmatten gebouwd kleedhok. Later, rond 1961, was er op de huidige plek van de club aan de Binnenweg een houten keet, nog wel zonder douches. Toen de club een echte stenen kantine kreeg, door leden zelf gebouwd, zijn er leden afgehaakt. Zij ervoeren de kantine als een café en vonden dat niet langer verenigbaar met hun kerkelijke beleving. "Jammer", vond Cor. "Maar iedereen moet dat voor zichzelf beslissen. Het was niet anders." Hij bleef overigens na afloop ook zelden 'hangen'. "Ik kon dat mijn vrouw Sjaan niet aandoen. Door de week was ik voor mijn werk bij Van Beek's luchtsproeibedrijf al van huis. Dan kwam ik op zaterdag thuis, tas pakken en voetballen. Nee, heel blij was ze daar niet mee. Tegenwoordig is ze door de kleinkinderen meer op de club te vinden dan vroeger. Trouwens, ze heeft wel langs de lijn haar beste vriendin Nelke leren kennen. Ze zijn al 50 jaar bevriend. Ze was de vrouw van een teamgenoot van mij."
Entree
De aantallen leden, vrijwilligers en supporters bij sportclubs zijn enorm afgenomen. Vroeger stond het overal op zaterdagen vol langs de lijn, als een eerste elftal speelde. Die tijden zijn voorbij, niet alleen bij vierdeklasser Melissant. "Mensen hebben het allemaal druk. Ik heb al met al bij elkaar nog zo'n 15 jaar vrijwilligerswerk gedaan voor de VV Melissant. Ik stond bij de deur om entree te heffen - niet-leden betalen voor de toegang - en ik heb jaren met kalk en zo'n wieltje de lijnen uitgezet. Dat was een precies werkje, zeker het rondje rond de middenstip. Met gif werd daarna de lijn ingebrand. Ik was er zo een avond mee zoet." De plannen voor het kunstgrasveld bij de vereniging gingen uiteindelijk niet door, mede door de onderzoeken die in de media verschenen, dat de kunstgrasvelden korrels bevatten die kankerverwekkend zouden zijn. Cor heeft geen idee hoe het nu met de plannen staat voor kunstgras op het hoofdveld. "Ik weet wel dat veel voetballers ook over kunstgras klagen. Je hebt snel last van je knieën door de harde ondergrond en je schaaft je benen snel kapot op dat soort velden."
Blessure
Cor begon ooit als jongste bij de club, tegenwoordig is hij het oudste lid. "Ik heb het nooit tot het eerste elftal geschopt. Ik heb wel als reserve op de bank gezeten, maar ik speelde in het tweede." Hij was erg fanatiek als rechtshalf; niet heel technisch, maar wel een harde werker. Cor moest veel lopen en dat kon hij goed. "Later ben ik bij de veteranen gaan spelen, toen was ik daar weer de jongste. In 1979 kreeg ik een astma-aanval. Ik heb daarna nooit meer kunnen voetballen. Het was een enorme tegenvaller, ik was pas 45 en had best langer door willen spelen. Ik ben vanaf dat moment toch altijd met de ploeg mee blijven gaan naar de wedstrijden. Dan ben je er toch een beetje bij, maar ik vond het heel jammer." Trots was hij op zijn zoon Diem. "Met 16 jaar speelde hij al in het eerste. Dat heeft hij 17 jaar gedaan. Ook hij moest stoppen wegens een blessure, zijn heup." Het voetbalvirus is ook overgeslagen op nieuwe generatie. "Van de vijf kleinkinderen voetballen er nog drie, natuurlijk bij VV Melissant," vertelt Cor niet zonder trots. "De kleindochters Amy (15) en Cheyenne (16) zitten in het dameselftal. Ze verliezen veel, het loopt nog niet zo, maar dat wordt vast beter. Jeffrey van 21 speelt in het tweede, maar het wordt steeds lastiger te combineren met zijn werk als operator. Zo kon hij pas ook niet mee naar het trainingskamp in Spanje." Cor lacht: "Ja, de tijden zijn veranderd. Spanje! Wij gingen nog op de fiets naar Rozenburg voor een wedstrijd."
Kou
Ouder worden gaat allemaal nog best. Cor hoopt maar, dat hij overal naar toe kan blijven gaan. Binnenkort heeft hij een herkeuring voor zijn rijbewijs, dat is spannend. Ook voor de kleinkinderen, want opa taxiet wat voor ze af. "Mijn vrouw heeft een nieuwe knie, ik een nieuwe heup. We rooien het samen. Als we tijdig maar even rust nemen, gaat het allemaal wel." Hij moet er niet aan denken de wedstrijden op de club te moeten missen. Ik ben blij zolang het gaat. Nu kijk ik vanuit de kantine. Langs de lijn is te koud en ik moet met mijn astma geen kou vatten." Als supporter is hij nog net zo fanatiek als vroeger, als we zijn vrouw Sjaan moeten geloven. "Oh, hou je toch rustig, Cor, denk ik dan, als hij bij de kleinkinderen langs het veld staat. Hij schreeuwt aanwijzingen en commentaar. Je hoort hem ook meteen, als de grensrechter niet gevlagd heeft. Wat dat betreft is er weinig veranderd", lacht ze. "Als ze verliezen, ligt het nog steeds allemaal aan de scheidsrechter."
Oud & Wijs
Voor de serie Oud & Wijs bezoekt Pauline Hof senioren, die met hun ervaring van toen hun licht laten schijnen op zaken van nu. In de veertiende aflevering: Cor van Heukelen uit Melissant.
