Waterstof is dé toepassing voor een groen Goeree-Overflakkee
Hans de Man: 'Slagkracht mag wel omhoog'
Het terugdringen van de CO2-footprint is een opdracht die ondernemend Goeree-Overflakkee in zijn totaliteit aangaat. Doel is immers dat ons eiland in 2026 energieneutraal is. Volgens Hans de Man, directeur van ingenieurs- en automatiseringsbureau Soltegro, is de rol van de FOGO hierin uitermate belangrijk. "De focus ligt nu op de toepassing van waterstof. Aan de techniek ontbreekt het niet, wel aan de slagvaardigheid. Daarvoor moet er nog wel wat water door Goeree-Overflakkee stromen."
Er valt ook geld te verdienen met waterstof, meent Hans. 'Waterstof wérkt', daar ligt de focus op. Maar het is vooralsnog te duur om waterstof op Goeree-Overflakkee te maken. Terwijl alle windmolens die er nu staan zo veel energie leveren dat er genoeg overblijft om deze energie met behulp van een elektrolyser om te zetten in waterstof.
Enkel een club ondernemers kan dat niet realiseren, daarbij is de hulp van de overheid nodig. Daarnaast moet er ook vraag zijn naar waterstof. Eilandelijke ondernemers die het product af willen nemen, en tot op heden zijn die er nog niet. Hierbij moet wel de kanttekening gemaakt worden dat er geluiden klinken dat ondernemers en wellicht ook de gemeente zouden willen investeren in auto's die rijden op waterstof. Maar er moet dan wel op het eiland waterstof getankt kunnen worden. Alleen wordt er geen tankstation gebouwd zolang men niet de zekerheid heeft dat er waterstof wordt afgenomen. Hans omschrijft het als het 'kip of het ei'-verhaal.
Het jaar 2026 is een heel eind weg, meent de ondernemer. "Veel te ver weg. Waarom niet over twee jaar? Goeree-Overflakkee wil zich profileren als groen eiland, dan moeten we dit zeker oppakken. Het gasnet is geschikt, net zoals de molens die ernaast staan. De ketels om de waterstof in op te slaan, zijn er ook al. En ook de bewustwording bij de bevolking dat we van het gas af moeten, zou door een goede voorlichting vanuit de gemeente tussen de oren moeten gaan zitten. Daar wordt veel te weinig aandacht aan besteed." Als het algehele bewustzijn ontstaat dat het noodzakelijk is om de CO2-uitstoot te verminderen, dan ontstaat de wil vanzelf. "En die wil is dan ook snel wet. Al is het maar een pilot op beperkte schaal. Dan kun je laten zien wat het doet. Als ondernemer wil je immers zien dat het zich terugverdient."
Continuïteit leveren
Waterstof neerzetten is één ding. Continuïteit leveren is de volgende stap. "Technisch gezien heeft het wel impact, het is niet zo dat je waterstof in de leidingen laat lopen en klaar bent. De systemen die de beschikbaarheid en betrouwbaarheid garanderen, zijn ontwikkeld en bestaan. Met de ingebruikname van die systemen moet wel vroegtijdig begonnen worden. Het jaar 2023 is realistischer dan 2026. Nogmaals: de overheid heeft een belangrijke rol."
Het is feitelijk hetzelfde als met windmolens, poneert Hans. "Het begin is eng, men moet wennen. Maar de vervuiling wordt alleen maar groter, de CO2-productie gaat zijn tol eisen. We krijgen steeds vaker te maken met extreme droogte en natte periodes. Met de investeringen op het gebied van waterstof kan op termijn veel geld bespaard worden en kunnen we vooral het welbevinden voor iedereen bestendigen."
Ideeën zijn er zat, er worden bijvoorbeeld gesprekken gevoerd met Deltawind en de provincie. "Men moet niet vergeten dat de wetgeving in sommige gevallen moet worden aangepast. Om in mogelijkheden te blijven denken, zijn er twee voorbeelden die omschreven kunnen worden als laaghangend fruit. De gemeente zou haar bijdrage kunnen leveren door auto's aan te schaffen die op waterstof rijden. Maar ook in de landbouwsector liggen kansen op het gebied van het toepassen van waterstof. Daar is echter nog steeds een elektrolyser voor nodig en elektrolysers zijn peperduur. Men praat dan over bedragen die boven de miljoen euro liggen. Investeringen van deze hoogte betreft serieuze zaken. Maar het risico dat je achter de muziek aan loopt, is snel genomen", meent Hans. Daarom wordt ook gekeken naar toepassingen op heel kleinschalig niveau, of om waterstof te genereren vanuit een andere plek. Dit laatste heeft als nadeel dat de waterstof dan een stuk minder 'groen' is, omdat het vervoerd moet worden.
Het sleutelwoord
Samenwerking is ook in deze opgave een sleutelwoord. Alle ontwikkelingen en initiatieven die met waterstof te maken hebben, passen perfect binnen de eilandelijke visie Smart Water. Smart Water kan op haar beurt de verbindingen leggen, mensen met elkaar in contact brengen en belangrijke informatie ophalen, omdat haar netwerk enorm groot is. Dit netwerk wordt alleen maar groter dankzij de samenwerking van de zogenoemde Triple Helix. De Triple Helix houdt in dat de drie O's, Ondernemers, Onderwijs en Overheid, met elkaar samenwerken. Een goed voorbeeld van samenwerking is te zien in Stad aan 't Haringvliet, waar ze streven naar een overstap op waterstof vóór 2020. Ondernemers, overheid, onderwijs en de bewoners zijn allemaal betrokken bij dit project.
De FOGO is op haar beurt een belangenbehartiger voor alle ondernemers van het eiland. Omdat het terugdringen van de CO2-uitstoot een eilandelijke opgave is, wordt de FOGO geïnformeerd en kan zij – waar nodig – optreden als belangenbehartiger. Omdat de FOGO direct vergadert met de wethouders is zij een belangrijke spil in het web, zij kan de overheid informeren, enthousiasmeren en laten bewegen.
Daarom pleit de FOGO als belangenbehartiger van de ondernemers voor een subsidiepot van de provincie. "Dan zijn er zeker voldoende ondernemers die waterstof kunnen toepassen. Goeree-Overflakkee pretendeert CO2-neutraal te zijn. Hoe makkelijk is dit dan? Ons eiland is ook een stap verder in de vergroening dan andere gemeenten. Daarin heeft Goeree-Overflakkee zich geprofileerd en is de volgende stap makkelijker te zetten."
Met een beperkte financiële injectie gaat het vliegwiel volgens Hans wel draaien. "Een station kost twee miljoen euro, dat is peanuts als je ziet wat de overheid aan geld reserveert voor de energietransitie. Het grote voordeel van waterstof is dat je het kunt opslaan. En het is heel schoon, je hebt er geen afval van. Alleen maar water. Een ander voordeel is dat je er met een auto wel duizend kilometer mee kunt rijden."
Ecosysteem
Kortom, wat Hans betreft mag het ambitieniveau flink omhoog. "En vergeet ook de kleinere ondernemers niet! Ook zij moeten erbij betrokken worden. Het MKB moet de kar trekken omdat daar veel ambitie zit. Het is ook een relatief eenvoudig project. Het mooi gesloten eiland dat Goeree-Overflakkee is, leent zich uitstekend voor een ecosysteem als dit.
Tekst: Mirjam van der Boom
Fotografie: Sietske Raaijmakers