Deltawind is al dertig jaar aan het verduurzamen
Energietransitie? De Coöperatie Deltawind is er al dertig jaar volop mee bezig. Veel mensen associëren de coöperatie onmiddellijk met windmolens, maar een interview met directeur Monique Sweep maakt duidelijk dat Deltawind altijd al een veel bredere scoop heeft gehad. Dertig jaar geleden al, en nu de windopgave die aan Goeree-Overflakkee is opgelegd op het punt van afronding staat zeker. Want de inkomsten van de coöperatie zijn altijd bedoeld voor verduurzaming het eiland.
"Deltawind is ontstaan na de ramp in Tsjernobyl en het Rapport van de Club van Rome. De vraag was: hoe moeten we verder? Op deze manier gaat het niet goed", vertelt Monique Sweep. "David Mol, de initiatiefnemer van Deltawind, werkte bij een turbineleverancier. Hij verkocht windmolens aan agrariërs. Hij dacht: als een aantal mensen geld bij elkaar legt, kunnen we zelf ook zo'n windmolen neerzetten. Dat was de coöperatieve gedachte. Deltawind realiseerde windmolens, maar vanaf het begin was er bij de leden ook aandacht voor bijvoorbeeld biologische teelt, het isoleren van je huis en het beperken van vervoerskilometers."
Omdat Deltawind, zeker ten opzichte van jongere coöperaties, wat vet op de botten kreeg, waren er mogelijkheden om nieuwe wegen te bewandelen en innovatief te zijn. Zo viel de keus al eens op turbines die nog niet mainstream waren: turbines zonder tandwielkast. Recent is de wens om te innoveren verder toegenomen. Dit onder invloed van de voltooide windopgave en hét urgente thema van deze tijd: energietransitie.
Monique Sweep: "Twee jaar geleden zijn we als bestuur, medewerkers en actieve vrijwilligers van Deltawind met elkaar in gesprek gegaan. We wilden een beeld krijgen van wat er speelt op het gebied van energietransitie en welke rol de coöperatie daarin zou kunnen vervullen. We bepaalden onze richting en benoemden een aantal projecten, waaruit we er vijf hebben gekozen om concreet mee aan de slag te gaan."
Methaan uit zeewier
"Ons zeewierproject past bij het eiland en bij het project Smart Water. In het laboratorium is bewezen dat er eiwit en methaan uit zeewier kan worden gehaald. Dat willen we op grotere schaal demonstreren. Ons doel is niet het voedsel, hoewel ook de eiwittransitie een opgave is, maar methaangas, dat zo het aardgasnet in kan. Deltawind heeft namens het samenwerkingsverband een vergunning aangevraagd voor een demofabriek op het Noordereiland bij Stellendam. Het is de bedoeling om daar het procedé te optimaliseren. Als dat lukt willen we na de testfase van twee jaar een grotere fabriek bouwen. Die kan de helft van het eiland voorzien van methaangas." Monique Sweep voegt eraan toe dat het bouwen van de machines in de fabriek in handen is van lokale bedrijven.
Pakketvervoer
"Dit project komt voort uit een pitch tijdens een bijeenkomst van Deltawind. Charlene Hersman kwam met het idee om twee hubs voor pakketvervoer te creëren, één aan de westkant van het eiland en één aan de oostkant. We gaan beginnen met een test in Oude-Tonge. Een hub beperkt het aantal rondrijdende bestelbusjes en dus het aantal vervoerskilometers. Vanaf de hubs is het vervoer elektrisch. We willen tot een coöperatie van bedrijven komen." Elders in GO! is meer over dit project te lezen.
Leerwerkplek
"Stad aan 't Haringvliet wil verduurzamen. Maar wie gaat dat uitvoeren? Aannemers hebben geen tijd, we missen de handjes. Deltawind wil ter plekke een huis kopen en samen met leerlingen van Bouwmensen verduurzamen. Daarna brengen we het weer op de markt. We denken aan een ploeg van pakweg zes leerlingen, deels met een afstand tot de arbeidsmarkt, met begeleiding van Bouwmensen. Het is de bedoeling het eerste huis dit jaar te kopen en te verduurzamen."
Waterstofturbine
"Hoe moet Stad aan 't Haringvliet warmte krijgen als het van het aardgas is? We weten dat windmolens waterstof kunnen produceren. In Noord-Holland gaan vrachtwagens van een afvalbedrijf er op rijden. Dat zijn er 75. Als dat kan, kunnen we op die manier ook 550 woningen verwarmen. Stedin geeft aan dat het aardgasnet geschikt is voor het transporteren van waterstofgas. Wij zien dus kansen. Er zijn nog wat vraagstukken en onzekerheden, maar we willen het proces wel in gang zetten om op die manier oplossingen te vinden. Een beslissing hierover wordt samen met bewoners van Stad genomen. Een extra turbine bij Stad is niet nodig. Een verbinding met het waterstoftankstation in Oude-Tonge is mogelijk."
Drijvend zonnepark
"In aanvulling op Windpark Krammer denken we aan een drijvend zonnepark in de waterbekkens. Wind en zon zijn redelijk complementair: als het hard waait schijnt de zon minder en als de zon schijnt is er minder wind. We zijn nu in gesprek met Rijkswaterstaat, die de bekkens op termijn niet meer nodig heeft omdat er een andere systematiek komt voor de scheiding van zoet en zout water. Het zonnepark kan 45 Megawatt opwekken. Dat is ongelofelijk veel." Monique Sweep zegt ook dat Deltawind bedrijven kan ondersteunen die zonnepanelen willen, maar daar geen geld voor hebben.
"Deltawind wil met deze projecten een partij zijn in de energietransitie. We hopen bewoners en ondernemers te stimuleren na te denken en stappen te zetten. Net als dertig jaar geleden, toen we al begonnen met verduurzamen."
Tekst: Kees van Rixoort
Foto's: Deltawind, Dick van der Veer, Shutterstock
