Mariaklok 500 jaar
GOEDEREEDE - Zaterdag 14 september, Open Monumentendag, viert de Stichting Goereese Gemeenschap het 500-jarig bestaan van de Mariaklok in de toren van Goedereede.
Er is de hele dag een film te zien over de firma Eijsbouts, die alle klokken voor het carillon heeft gegoten en stadsbeiaardier Jan Bezuijen zal zijn muzikale bijdrage leveren. Uiteraard krijgt u de gelegenheid de klokkenzolder te bezoeken om de 500-jarige van dichtbij te beluisteren.
Om 14.00 uur zal Piet Westhoeve via een elektronische, versterkte piano in een uniek samenspel met Jan Bezuijen vanuit de klokkenkamer van de toren onder meer het Avé Maria ten gehore brengen.
De Stichting Goereese Gemeenschap heeft speciaal voor dit feestelijke gebeuren bij PostNL in een beperkte oplage 50 geschenkverpakkingen met daarin tien zegels waarop de jarige klok is afgebeeld laten maken. (Verkrijgbaar in de toren).
De Mariaklok, die nog steeds in de originele klokkenstoel hangt, is zeven jaar na de oplevering van de toren (1512) in Mechelen besteld. Mechelen was toentertijd een van de meest welvarende steden in de Nederlanden en had ook het geslacht Keldermans, de kathedralenbouwers, voortgebracht. Die familie was ook nauw betrokken bij de bouw van de toenmalige Goereese kerk. Goedereede was toen een welvarend stadje en had voldoende middelen om bij Georgius Waghevens een grote klok te bestellen.
Georgius stamde uit een Mechelse klokkengietersfamilie. Zijn vader, Henricus (omstreeks 1420-1483), was de grondlegger van het familiebedrijf. Verschillende generaties Waghevens hebben in ieder geval tot 1570 klokken gegoten. Daarnaast werden in Mechelen ook veel kanonnen, vijzels en grote kookpotten gegoten. Tijdens de regeringsjaren van Margaretha van Oostenrijk bereikte de gietkunst in Mechelen haar meest productieve fase. Van 1399 tot 1697 woonden er maar liefst 42 klokkengieters in de stad, waarvan achttien tijdens de zestiende eeuw. Waghevens behoorde tot de meest vooraanstaande.
De kroon (ophanging) van de klok wordt gevormd door zes bebaarde Neptunuskoppen met een drietand op hun voorhoofd. Op de sierbanden daaronder een decoratieve rand met een vedelspeler, een zgn. Jeruzalemkruis (een kruis omringd door vier kleine kruizen) en de tekst:
"Est mea Vox grata qua sum Maria vocata et Georgius Waghevens me fecit Anno Domini MCCCCCXViiii"
("Mijn stem is lieflijk daarom ben ik Maria genaamd en George Waghevens maakte mij in het jaar des Heren 1519")
Op de flank van de klok zijn afbeeldingen te zien van Sint-Martinus (Goedereede viel onder het bisdom Utrecht, waarvan Martinus de schutspatroon was), Maria met het kind, het stadswapen van Mechelen, het hoofd van Christus, Christus aan het kruis en Sint-Joris in gevecht met de draak. De laatste afbeelding uiteraard omdat de gieters naam Georgius hiervan is afgeleid. Georgius laat het uiteraard niet na ook reclame te maken voor zijn werk en vermeldt op de klok: "ghegooten te maechlen in de sinte ketherine strate". Bijzonder is dat het pand, als een van de oudste van Mechelen, nog steeds bestaat!
Al 500 jaar accentueert de klok het levensritme in Goedereede. Zij wordt geluid bij kerkgang, begrafenissen en huwelijken en geeft de uren aan. In 1943 stokt haar stem: de klok wordt door de bezetter weggevoerd om omgegoten te worden tot munitie. Het transportschip zinkt echter op het IJsselmeer, waarna de klok na de oorlog weer haar plaats krijgt in de toren.
"Zaterdag 14 september om 12:00 uur wordt de 1400 kilo zware Mariaklok met de hand geluid en heffen we het glas! Maria's stem is nog steeds liefelijk. Komt u luisteren?", aldus de organisatoren.
