Honderd jaar 'Klein Grondbezit Sommelsdijk'
Zaterdag 7 september feest aan de Molenweg
SOMMELSDIJK - Het was ruim 100 jaar geleden uit armoe dat de vereniging Klein Grondbezit Sommelsdijk werd opgericht. En dit ging zeker niet zonder slag of stoot. Ondertussen kijken de huidige bestuursleden met trots naar 'hun' vereniging, die vooral voorziet in de hobby van de 245 leden tellende vereniging. Zaterdag 7 september wordt het eeuwfeest gevierd.
Tekst en foto: Adri van der Laan
Enkele bestuursleden, voorzitter Leen Wielhouwer, secretaris Bram Grit en algemeen adjunct Wijnand Groenendijk, vertellen graag over 'Klein Grondbezit Sommelsdijk'. De vereniging is eigenaar van volkstuinen, de schuurtjes op Knorrenburg en de 'meetjes' of 'weitjes' aan de rand van Sommelsdijk. Leen Wielhouwer is heel goed op de hoogte van de geschiedenis van de vereniging. Het was honderd jaar geleden bittere noodzaak dat Klein Grondbezit werd opgericht. De armoede onder landarbeiders was groot en van overheidswege werd door wetgeving (Landarbeiderswet van 1918) gestimuleerd om zelf een stukje grond te gaan bewerken om in het levensonderhoud te voorzien. Men kon lid worden van de Klein Grondbezit, dat van de boeren en van de gemeente stukjes landbouwgrond in bezit had gekregen. De landarbeiders konden voor een kleine jaarlijkse bijdrage in een groot deel van de behoefte van hun gezinnen voorzien. Wielhouwer weet uit het archief dat de gemeente dit stimuleerde en ook zelf grond uitgaf aan de vereniging. Hij noemt in dit verband M. Appel, voorzitter, en secretaris/penningmeester T. Buurveld, die veel voor de vereniging hebben betekend. Stukjes grond van de grote boeren krijgen was minder gemakkelijk. Vroeger lagen de lapjes grond verspreid door de polders rond Sommelsdijk. Maar na verschillende ruilverkavelingen zijn de tuinen dichter bij Sommelsdijk komen te liggen.
Door de jaren zijn veel mensen lid geweest van de vereniging en vooral de volkstuinen en de schuren op Knorrenburg, waar doorgaans varkens werden gehouden, hebben voor betere leefomstandigheden voor de soms grote gezinnen gezorgd.
Hobby
Voor volkstuinverenigingen is het tegenwoordig niet zo gemakkelijk om hun grond uitgegeven te krijgen. Een noodzaak voor voedsel uit volkstuinen is er niet meer en varkens mogen nauwelijks meer door particulieren worden gehouden. In tegenstelling tot volkstuinverenigingen elders, kan Klein Grondbezit Sommelsdijk zich nog verheugen in een goede bezetting. "We hebben geen grond die braak ligt en soms is er zelfs een kleine wachtrij van gegadigden". De mensen die nu grond huren van de verenigingen doen dit vooral om hun hobby uit te oefenen. De hobbytuinders zijn natuurlijk dagelijks te vinden in hun tuin. Daarnaast worden de schuurtjes op Knorrenburg vooral gebruikt als berging of hobbywerkplaats. De meetjes, dit zijn grotere stukjes grond voornamelijk aan de westkant van Sommelsdijk, worden veel gebruikt voor hobbymatig geteelde landbouwgewassen en vooral de laatste jaren ook als weitje voor paarden of andere dieren.
Tuinieren
De vereniging heeft in totaal ongeveer 20 ha. grond in bezit. Een belangrijk deel daarvan bestaat uit de 'hofjes' of volkstuinen. Leden kunnen kiezen uit perceeltjes van 200 of 400 m2 grond. Natuurlijk zijn ze zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van de tuinen. De bestuursleden, allen hobbytuiniers, zijn nuchter. "Het werken in het hof is heel leuk. Maar je moet je voordat je aan een tuin begint wel realiseren dat 80% van het werk bestaat uit het onkruidvrij houden van de tuin". Daarnaast moet er in het voorjaar en in de zomer menig uurtje worden besteed aan het zaaien en oogsten van groente en fruit en dan komt er natuurlijk ook nog de verwerking bij, zoals het maken van verschillende soort moes, maar ook het invriezen van groenten. Toch zijn de bestuursleden het er over eens dat het werken in 'het hof' heel ontspannend is en natuurlijk ook gezellig, want men kent elkaar heel goed en onderling worden er ook heel wat ervaringen (en andere nieuwtjes) uitgewisseld. "En daarnaast ben je natuurlijk altijd in de natuur bezig".
Vindingrijk
Verder dien je als hobbytuinder wel vindingrijk te zijn, want de meeste volkstuinen rond Sommelsdijk zijn niet voorzien van elektriciteit of waterleiding. Ook zijn ze niet altijd in de nabijheid van een sloot gelegen en daarom vraagt het gieten of sproeien natuurlijk ook veel aandacht. Het is niet te voorkomen dat er in de zomer teveel groente uit de tuinen komt. Daarover zijn er afspraken gemaakt met de Voedselbank, die op gezette tijden groente kan ophalen.
Knorrenburg
De belangstelling voor een perceel op Knorrenburg is groot. Men huurt er een perceel van de vereniging en daar kan men zelf een schuur opbouwen. "De vereniging verhuurt alleen maar de grond, voor vergunningen en bouwen moet de huurder zelf zorgdragen".
De kosten die verbonden zijn aan het lidmaatschap en huur van een volkstuin of perceel op Knorrenburg zijn gering. Voor enkele tientjes per jaar en het lidmaatschap van de vereniging krijgt men alle ruimte om zijn of haar hobby uit te oefenen. Gezien de oppervlakte betaal je voor een weitje/meetje uiteraard meer. Het bedrag is zo laag "omdat we een rijke sociale vereniging zijn zonder liquide middelen".
Toekomst
Het bestuur van Klein Grondbezit Sommelsdijk heeft alle vertrouwen in de toekomst voor wat hun vereniging betreft. Dit komt vooral omdat er ondanks de vergrijzing van de leden zich ook wel jongeren aanmelden. Wel is er een minpuntje, zo blijkt uit het gesprek met de bestuursleden. Vooral de hobbytuinders hebben last van vandalisme en brandstichting. Sommigen hebben hierdoor al behoorlijk wat schade opgelopen. Door het nemen van allerlei maatregelen hopen ze in de toekomst hiervan verschoond te blijven.