Denken in mogelijkheden:
'Bewustwording is nodig om gezamenlijk verder te komen'
Gezien de huidige krapte op de arbeidsmarkt zou je denken dat het eenvoudig is om aan goed personeel te komen. Niets is minder waar. Een gedegen curriculum vitae, de nodige werkervaring en een geschikte opleiding zijn niet meer voldoende. Het traditionele solliciteren is verschoven naar praktisch solliciteren, signaleren teamleider Werk en Inkomen Hanna Tutupoly en arbeidsmakelaar Ilja Kleijburg van de gemeente Goeree-Overflakkee. "De nadruk ligt meer op de soft skills van een potentiële werknemer. Wat breng je aan persoonlijk ontwikkelde vaardigheden mee, is de befaamde 'klik' er en wil iemand ook écht. Dat is vele malen belangrijker dan een stapel diploma's. Voor werkgevers geldt dat ze nieuwe, andere invalshoeken kunnen aanbieden, willen ze aan goed personeel komen. En natuurlijk dat werk wat nu blijft liggen, wordt opgepakt."
Ook op Goeree-Overflakkee is, ondanks een redelijk stabiele hang naar mensen afkomstig van het eiland, de vraag veranderd. Om ons ondernemende eiland passend personeel te kunnen blijven bieden, heeft de gemeente Goeree-Overflakkee vanuit de eind juni 2017 opgerichte GO-markt de handen ineen geslagen met diverse intermediaire organisaties – ook van buiten het eiland – en het onderwijs. GO-markt is dé ontmoetingsplaats voor werkzoekenden, een fysieke locatie waar de drie O's – Onderwijs, Ondernemers en Overheid – zijn vertegenwoordigd alsmede intermediaire organisaties.
Vraag en aanbod
Vanuit die samenwerking zijn al verscheidene werkzoekenden bemiddeld naar een baan. "We gaan met werkzoekenden het gesprek aan. Dat doen we op een creatieve manier, het is immers maar net door welke bril je kijkt: kies je een weg van belemmeringen of zie je een pad vol kansen. Het gat tussen vraag en aanbod is groot, dat staat buiten kijf. De oorzaak daarvan is vrij primair: wat kán een potentiële werknemer en is er een klik. Inzetten op scholing is een middel, dat kan bijvoorbeeld ook een persoonlijke training zijn."
Waar het feitelijk om gaat, menen Hanna en Ilja, is bewustwording. "Een vak kun je leren, de klik met een werkgever moet er eenvoudigweg gewoon zijn. Als je je niet aanpast aan de arbeidsmarkt duurt het langer, zo zijn werkervaringsplaatsen belangrijk. Aan werkgevers vragen we wat ze van ons nodig hebben om ontzorgd te worden. De inzet van jobcoaches kan daartoe een uitstekend middel zijn. Wij bekijken vervolgens of het matcht. Dan heb je een win-winsituatie. Een uitkering kost 16.000 euro per jaar, een jobcoach is vele malen goedkoper."
Dat betekent ook voor de gemeente Goeree-Overflakkee winst. Momenteel zijn om en nabij 600 inwoners uitkering-geregistreerd. "Dat aantal is stabiel gebleven, we hebben mensen zien komen en gaan. Ook hebben we een tussentijdse toename gezien van het klantenbestand door de komst van vluchtelingen. Daar houdt Vluchtelingenwerk zich ook mee bezig", licht Hanna toe.
Niet alleen die groep heeft werk nodig, alhoewel mensen in een WW-situatie zich ook nauwelijks melden bij de gemeente. "Zij worden preventief opgevangen of zijn al aan de slag voordat ze uiteindelijk bij ons terechtkomen."
Problemen
De problemen op Goeree-Overflakkee spelen zich volgens beide deskundigen onder alle lagen van de bevolking af. Dat beïnvloedt mede de kans van slagen op werk en inkomen. Hanna: "Verslaving is een groot probleem. Het drugs- en alcoholgebruik is groot, ook onder de jongeren. Door meer beeld te krijgen van hun situatie en daarop tijdig in te spelen, willen we preventief bezig zijn. Anders is de kans groot dat deze groep in een bijstandssituatie terechtkomt." Uitdaging hierbij is ook de ouders van de jongeren te bereiken.
Problematische schulden kunnen een belemmering vormen om aan het werk te gaan. "Schuldhulpverlening brengt eerst rust in de tent. Dan denk je ook niet aan solliciteren. Pas dan komen wij in beeld. We proberen deze mensen aan het werk te helpen. Het geld dat beschikbaar komt, gaat immers naar de schuldeisers."
Meer infiltreren is dus een middel om in te zetten. Niet alleen vanuit de gemeente Goeree-Overflakkee, zeker ook door mensen van buitenaf. "Zij hebben een andere ervaring en een andere mentaliteit. Dat komt ten goede aan een cultuuromslag. We kunnen immers niet om de rest van Nederland heen, het is goed ons juist te interesseren voor datgene wat er elders gebeurt, willen we niet achterblijven. Netwerken is in die zin erg belangrijk."
Wat dat betreft halen Hanna en Ilja veel input van bijvoorbeeld LinkedIn. "Veel gemeenten delen hun ervaringen op dat platform en wij willen daar niet in achterblijven. De resultaten binnen gemeentes zijn enorm verschillend. We kunnen nog veel van elkaar leren. Wij zijn een groot, open en weids eiland. De stad is vele malen wereldser. Dat staat in schril contrast met elkaar."
Dat schrille contrast uit zich op Goeree-Overflakkee dus vooral bij jongeren. Beide deskundigen zijn het unaniem eens dat het voor hen een hele lastige tijd is. Steeds meer jongeren krijgen op zeer vroege leeftijd last van een burn-out als gevolg van de toegenomen druk op jonge leeftijd. "Daar heeft de gemeente ook een verantwoordelijkheid in. Ouders kunnen de controle kwijt zijn. Bij een juiste motivatie is echter veel mogelijk, dat zorgt ook voor voortgang in opleiding en het genereren van werk in een later stadium. Zoals de markt nu is, is het ook belangrijk mensen in dat opzicht meer mogelijkheden te bieden."
Werkgevers
Dat niet alleen, ook werkgevers mogen volgens Hanna veel meer concessies doen, mensen een kans geven en hen inspiratie bieden. "We vissen allemaal in dezelfde vijver. Ook bij intermediairs loopt het aantal ingevulde vacatures terug. Denk daarbij vooral aan de technische beroepen. Goede grondwerkers zijn bijvoorbeeld niet meer te krijgen. Ook de horeca kampt met tekorten. Mensen zeggen op het laatste moment af, kunnen kiezen uit meerdere opties. Het valt werkgevers op dat er in die zin een andere mentaliteit heerst. De ambachtelijke beroepen zoals timmerman of hovenier daarentegen, bieden genoeg banen. De opkomst van zzp'ers is groot. Zij kunnen nu de hoogste prijs vragen, voor hen lijken het gouden tijden."
Wat dat betreft is de markt overspannen, meent het tweetal. Wel vinden ze dat mensen soms een tweede, derde of zelfs vierde kans zouden moeten krijgen. "In mensen investeren is letterlijk broodnodig. Daarbij gezamenlijk optrekken van het onderwijs, bedrijfsleven en de overheid, biedt een win-winsituatie. Vanuit de GO-markt is een groot werkgelegenheidsproject opgestart, maar daarnaast draait het ook om een andere mindset. En gun elkaar een kijkje in de keuken."
Tekst en fotografie: Mirjam van der Boom