Een mooie mast maken is een ambacht en een passie
Essentieel als je gaat zeilen: een boot die niet zinkt, een zeil dat niet scheurt en een mast die er niet af valt. Met de eerste twee heeft Neutmast niet veel te maken, maar met het derde belangrijke punt wel. Alles, kun je ook zeggen. Een goede mast maken is vakwerk, een ambacht, zegt Vester Knibbe die samen met zijn compagnon Sander Bakker Neutmast leidt.
Een mast die er niet af valt. "Heel belangrijk is dat er kennis achter zit", zegt Knibbe, die zojuist een mastklus in Makkum heeft onderbroken om de avond en nacht thuis door te brengen. Rijdend op de Afsluitdijk licht hij die uitspraak toe via de telefoon: "Je begint altijd met rekenen en berekenen. Welk mastprofiel gebruik je? Er zijn wel dertig verschillende profielen, maar welke is sterk genoeg? Dat is belangrijk, want er komt heel wat spanning op te staan als je alle kabels aanspant."
Maar het gaat niet alleen om sterkte. "Een mast moet daarnaast niet te zwaar zijn, want dan gaan de vaarprestaties van het schip achteruit. Verder heb je legio keuzemogelijkheden om onder andere de giek, de kabels en de lijntjes te bevestigen. Op al die punten zie je de kwaliteit van de mastenbouwer. Je kunt iets uit een rek pakken en erop zetten, maar je kunt een mast ook custom maken door zelf te frezen en te lassen, te schaven, te schuren en te lakken. Door er iets moois van te maken."
Altijd maatwerk
Vester Knibbe laat er geen twijfel over bestaan dat Neutmast zich in de eerste plaats met het laatste bezighoudt. "We maken ook wel seriematig masten voor een paar werven, maar als het wat mooier en gelikter moet zijn, dan begint het bij ons te kriebelen. Dat is onze specialisatie en daar ligt onze passie. Maatwerk, altijd maatwerk, zelfs in de seriebouw."
Neutmast bestaat al meer dan honderd jaar. De familie Van der Neut begon met het maken van ronde houten masten voor beroeps- en pleziervaartuigen. Dat was in Friesland. Later verhuisde het bedrijf naar Alphen aan den Rijn, waar het een van de eerste producenten was van aluminium scheepsmasten en vlaggenmasten. Het bedrijf bloeide in de jaren zestig, zeventig en tachtig, maar ging eind jaren tachtig toch failliet. Manager Van Heukelen maakte een doorstart en verhuisde Neutmast naar Middelharnis, niet ver van zijn woonplaats Melissant. Het onderdeel vlaggenmasten ging als apart bedrijf verder.
In Middelharnis, aan de Westhavendijk, is de mastenbouwer nog altijd gevestigd. Daarnaast hebben de twee huidige eigenaren een bedrijf in Enkhuizen, dat Tuned Rigs & Ropes heet. Het bedrijf in Noord-Holland houdt zich vooral bezig met het installeren van masten en tuigage, overal in Nederland, maar ook regelmatig over de grens.
Terwijl bij Neutmast de productie van masten is ondergebracht. Vier mensen zijn er dagelijks mee bezig. Ze maken zo'n zestig tot tachtig masten per jaar. Het tijdsbeslag per mast kan enorm verschillen. Vester Knibbe: "Met een grote mast kun je wel een maand zoet zijn, met een kleintje ben je in een paar uurtjes klaar."
Negentig procent van de productie komt uit de werkplaats in Middelharnis. Dat zijn masten tot ongeveer 25 meter. Hogere masten, tot 35 of 40 meter, komen rechtstreeks uit Frankrijk, van de fabrikant Sparcraft, waarvan Neutmast exclusief dealer in Nederland is.
Het gaat goed met Neutmast. "Je kunt merken dat de economische crisis voorbij is", zegt Knibbe, terwijl hij de Afsluitdijk nu achter de rug heeft. "Mensen hebben weer geld voor een mooie boot." En die kopen ze vanzelfsprekend het liefst met een mast die er niet af valt…
Tekst: Kees van Rixoort
Fotografie: Wim van Vossen
