Digitale collectezak
In het reformatorisch dagblad las ik een stukje over een digitale collectezak. Het gaat om een instrument waardoor we ook met de pinpas in de kerk onze giften kunnen geven. Er worden in de kerk collecten gehouden voor de kerk en voor andere doelen zoals de diaconie. De manier van collecteren heeft door de loop der eeuwen nogal wat verandering ondergaan. In de Bijbel lezen we dat mensen geld gaven (tempelbelasting) of goederen. Men bracht dingen bijeen voor mede gemeenteleden. In Handelingen 6 kunnen we lezen over de dagelijkse bediening wat zoveel betekent als de onderhouding van arme mensen in zorgvolle omstandigheden. Het offeren in de eredienst is dus altijd en vast onderdeel geweest van het kerkelijke samenkomen. Ook vandaag worden er collecten gehouden. We komen onder andere naar de kerk om de armen christelijke handreiking te doen en om de kerkendienst te onderhouden. Daarom wordt er gecollecteerd voor de kerk. Maar hoe moet er gecollecteerd worden? Is een digitale collectezak geoorloofd? Zijn er bijbelse voor- of tegenargumenten? Laten we het eens nagaan.
In de eerste plaats moeten we melden dat we lange tijd geld in het collectezakje hebben gedaan. Mogelijk doen we dat vandaag de dag nog wel. Geld is, als we het hebben over papiergeld, een bewijs dat we een waarde overdragen. In zichzelf heeft een briefje van 10 euro weinig waarde. Maar omdat ieder in het maatschappelijke verkeer er gebruik van maakt kunnen we het geld geven voor de collecten. Het briefje kan trouwens een paar weken ervoor wel gebruikt zijn om een paar gram drugs af te rekenen. Ook zou het briefje ooit wel eens onderdeel kunnen zijn geweest van diefstal of iets dergelijks. Dat allen neemt echter niet weg dat we op een eerlijke manier een briefje in de collectezak kunnen doen. Het is een manier om de dienst der kerk te onderhouden. Hoewel geld niet het voornaamste is, is het wel nodig en kan ook de kerk niet zonder. Ooit was er een godsdienstige man die dacht dat een predikant zijn eigen traktement maar moest meenemen. Als dat in beroepsbrieven zou worden gezet, zou dat wel heel merkwaardig overkomen. Ook predikanten moeten onderhouden worden en daarom is een collecte gewoon nodig. En geld geven is daarbij een gebruikelijke zaak.
In de tweede plaats kunnen we ook collectebonnen of collectemunten in de zak doen. Sommige gemeente kennen dit niet, maar voor de fiscus is het wel belangrijk. Het is nodig dat we kunnen aantonen dat we iets hebben gegeven. Zonder dat kan er een heel raar circuit van verklaringen ontstaan waar niemand echt zicht op heeft. Aan de andere kant kunnen er ook bezwaren zijn tegen bonnen. Het wordt daardoor namelijk inzichtelijk wat iemand geeft. Dit mag wel, maar de Bijbel leert ons ook dat we niet te koop moeten lopen met ons geefgedrag. De kerk heeft echter middelen nodig en principieel zijn er geen Bijbelse argumenten tegen het gebruik van bonnen of munten. Laten we daarom ieder maar vrij in zijn eigen geweten en laat kerkenraden vooral doen wat goed en heilzaam is voor de kerk. Laten we echter wel voorkomen dat er een ondoorzichtig geheel van giftenstromen ontstaat. Dan roepen we de gedachte aan verkeerde praktijken op. En dat moet ons voorzichtig maken.
In de derde plaats dan de digitale collectezak. In eerste aanleg kijk je er wat vreemd tegen aan. Maar je merkt in het gewone leven dat munten en briefjes meer en meer verdwijnen. Het zou mij niets verbazen als over een jaar of vijf muntgeld helemaal verdwenen is. Hoe we daar in de kerk ook over denken, maar dan zullen we wel iets moeten. Zo zie je dat de kerk altijd te maken heeft met de wereld waarin ze leeft. Laten we die wereld af en toe ook laten horen dat er een God in Israël is. Die God is de God van het leven.
Ds. W. Visscher