Kale kraamkamer en een gevarieerde keuken
De afgelopen weken 'landen' steeds meer kustbroedvogels in Nederland. Na hun lange tocht uit Afrika kiezen ze ons land uit om hier jongen te krijgen en groot te brengen. Dat doen zij onder andere dichtbij het Haringvliet, ook wel hét knooppunt van trekroutes voor vogels en vissen. Bijzonder toch? Wij maken onze plannen voor de zomervakantie, liefst ver weg naar de zon. En juist de trekvogels komen terug van verre warme oorden om hier, bij ons, vakantie te vieren. Nou ja, eerder te dineren en… om in vogeltermen te blijven… te foerageren.
Vorige week maakte ik een ronde op de Scheelhoek. Een afgesloten natuurgebied net achter de Marinahaven van Stellendam. Dit gebied bestaat uit een voormalig getijdengebied met zandplaten en kreken, dat nu bestaat uit een gras- en rietlandmoeras.
Buitendijks in het verlengde van de Scheelhoek liggen de Scheelhoekeilanden. Deze zijn half de jaren '90 opgespoten als broedplaats voor kustbroedvogels. Hier bevindt zich een waardevolle broedkolonie van grote sterns. Tijdens mijn rondje zag je er nog maar enkele en hoorde je vooral veel baltsende kokmeeuwen. Een week later stuurde een collega een foto toe van honderden grote sterns die hun broedplaats al hadden ingenomen op de eilanden. Het zijn de eerste, nog steeds arriveren er grote sterns in Nederland. Zij zoeken vaak de kokmeeuwen op, omdat ze zich veilig voelen bij deze 'grote broer' die net wat groter en krachtiger is. Handig. Vooral als er gevaar dreigt van een bruine kiekendief of grote meeuwen.
De grote stern broedt in enkele grote kolonies in Nederland en dus ook op Goeree-Overflakkee. Dat is vooral bijzonder omdat ze op schaars begroeide slik- en zandplaten broeden in Delta's, een zeer dynamisch leefgebied dat sinds de Deltawerken sterk is achteruit gegaan. De Scheelhoekeilanden zijn dus heel bijzonder. Wij zijn dan ook apetrots dat hun kraamkamer in ons gebied ligt! Daar moeten we wel onze stinkende best voor doen... om het hen zo aangenaam mogelijk te maken. Het is namelijk een enorme klus om de eilanden kaal te houden, want met de ligging in het Haringvliet met zoet water, groeit het binnen no time uit tot ruigtekruiden en uiteindelijk een wilgenbos.
Naast een kraamkamer is een gevarieerde keuken voor deze vogel ook een vereiste. Na zo'n intensieve tocht vanuit het verre zuiden rammel je van de honger. Ook de jonge sterns, die nog niet meteen voor zichzelf kunnen zorgen, zijn gebaat bij deze keuken. En de keuken, in het Haringvliet, ligt dus op het knooppunt van trekroutes – niet alleen van vogels – maar ook van vissen. Straks met het op een kier gaan van de Haringvlietsluizen komt er een vrije doorgang van trekvissen. De overgang van zoet naar zout zorgt voor meer variatie van vis. Voor de grote stern die broedt op de Scheelhoekeilanden, maar voor vele vogels die zich aansterken voor hun terugreis naar de warmte in Afrika. Maar voor het zover is, genieten zij eerst van de 'rijkdom' hier!
Tip van de boswachter: De Scheelhoek kun je mooi overzien vanaf het uitkijkpunt in het bos Stellendam en vanaf het uitkijkpunt langs de Zuiderdiepweg. In de loop van dit jaar komen daar meerdere voorzieningen bij, zoals een uniek vogelobservatorium en een fietspad langs de zuidkant. Straks kun je de Scheelhoek van meerdere kanten beleven. Kun je niet wachten? Ga dan op zaterdag 2 juni met een natuurgids de Scheelhoek ontdekken. Aanmelden verloopt via www.natuurmonumenten.nl/goeree/agenda.