Mevrouw Ras wordt 105 jaar
SOMMELSDIJK – In woonzorgcomplex Nieuw Rijsenburgh werd zaterdag 17 maart mevrouw Cor Ras 105 jaar. Ze werd geboren in een oude boerderij, precies gelegen tussen Den Bommel, Achthuizen en Ooltgensplaat, als zesde van de negen kinderen in het ouderlijk gezin. Ze is hier altijd blijven wonen en werken. Slechts één keer is ze verhuisd. Nee, toch twee keer. Tien jaar geleden ging ze naar verzorgingshuis De Goede Ree. Nadat dit afgebroken werd en opging in het nieuwe Nieuw Rijsenburgh verhuisde ze vanzelf mee. En hier, in haar appartement, bezocht afgelopen donderdagmiddag burgemeester Ada Grootenboer haar, om de oudste inwoner van Goeree-Overflakkee te feliciteren met haar 105e verjaardag.
Tekst en foto: Hans Villerius
Wie met mevrouw Ras in gesprek raakt, merkt al gauw een energieke bewoonster van Nieuw Rijsenburgh tegenover zich te hebben. Vriendelijk en spontaan, helder en nuchter, daadkrachtig en resoluut, anderen stimulerend, wetend wat er in de samenleving te koop is en een duidelijke visie daarop hebbend. Dat zijn de eerste indrukken die je bijblijven als je bij mevrouw Ras bent geweest. Het zegt ook iets over haar gezondheid. Fris en scherp van geest, eigenlijk altijd kerngezond geweest. Alleen liep ze in januari jl. een fikse longontsteking op, waarvoor ze in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Niettemin is ze daarvan weer een eind hersteld en zet ze alles op alles om de jas die ze daarbij uit heeft gedaan weer aan te krijgen. Elke morgen stapt ze om acht uur uit bed, wast en kleedt ze zichzelf en maakt ze haar eigen ontbijt klaar. Ze maakt ook dagelijks haar eigen bed op. En op af en toe een slaaptabletje na gebruikt ze geen enkel medicijn. Dat wil ze graag zo houden ook. Alleen haar gezichtsvermogen is niet zo best meer. Lezen en handwerken heeft ze altijd heel graag en veel gedaan. Ze heeft haar leven lang kleding genaaid en ook maakte ze verschillende schilderijtjes waarvan er nog enkele in haar appartement aan de muur hangen. Maar lezen lukt nu alleen nog met grootletterboeken en met een vergrootglas, handwerken gaat helemaal niet meer. Ook op tv het nieuws volgen, politiek geïnteresseerd als ze is, is er tot haar spijt niet meer bij. Maar klagen omdat dingen niet meer gaan doet ze nooit, maar resoluut zegt ze dan tegen zichzelf: 'Gaat 't niet meer? Klaar dan!' Graag had ze vorige week nog wel gaan stemmen. Maar op merkwaardige manier is ze onlangs haar identiteitspapieren kwijtgeraakt. Ze was nog maar net terug uit het ziekenhuis, vorige maand, toen iemand haar appartement binnenkwam en haar identiteitspapieren meenam. Ze zag niet goed wie dit was, maar haar papieren heeft ze nadien niet meer teruggekregen. Dus was gaan stemmen er ditmaal niet bij…
Sociaal contact
Zo veel mogelijk maakt mevrouw Ras iedere dag haar rondjes door het verzorgingshuis, om andere bewoners op te zoeken. "Er zijn er nogal wat", zegt ze, "die hele dagen alleen zitten en niets omhanden hebben. Dan vinden ze 't fijn als ze een bezoekje krijgen of even een praatje kunnen maken. Zelf moet ik er niet aan denken om niets te doen te hebben of op m'n kamer te blijven. Juist door zo veel mogelijk omhanden te hebben, zolang 't gaat, blijf je fris en het geeft voldoening!" Regelmatig stimuleert ze daarom medebewoners om ook wat ter hand te nemen. Goede sociale contacten onderhouden, ziet ze als belangrijke meerwaarde in het leven, ook voor wie in een verzorgingshuis woont.
Alles zelf
Voordat de nu 105 jaar geworden mevrouw Ras naar het verzorgingshuis ging, deed ze thuis alles nog op de boerderij, waar ze geboren werd, opgroeide en altijd is blijven wonen, samen met haar zus Wil. Als boerendochter heeft ze nooit anders gedaan dan hard werken, en dat is er altijd in blijven zitten. Als kind liep ze elke dag drie kilometer heen en weer naar de lagere school. En thuis uit school was het 's avonds meteen weer aanpakken. Na haar lagere schooltijd is mevrouw Ras op de boerderij werkzaam geworden. Ze voorzagen er goeddeels in hun eigen levensbehoefte en dat betekende ontzettend veel werk aan de winkel, met het verbouwen van groenten en fruit, het oogsten en het verwerken en conserveren van de oogst, boter maken, kleding maken, enzovoort.
Persoonlijk leed is ze niet bespaard gebleven. Op jonge leeftijd ontvielen twee zussen en een broer het gezin. Moeder werd eveneens niet oud. En toen in 1955 ook vader overleed moest Cor zelf geld gaan verdienen. Ze was toen 42 en ging buitenshuis werken. Ze werd leidster van Gezinsverzorging Oostflakkee. Drie en twintig jaar lang coördineerde ze de hulp en de personele inzet voor gezinnen die hulp nodig hadden in alle dorpen op de oostelijke helft van het eiland. Zelf ging ze altijd bij elk van de gezinnen langs, in ieder dorp en óp de fiets, om te kijken of alles goed verliep of waar er eventueel wat bijgestuurd moest worden. "Ik versleet heel wat fietsbanden in een jaar", herinnert ze zich.
Later bleven zij en haar zus alleen over op de stee en deden ze er nog steeds alles zelf. Op 95-jarige leeftijd klom Cor nog in de bomen om het fruit eruit te halen. Ze verwerkte het fruit en verbouwde de groenten nog steeds voor eigen gebruik. Ze hield de bloementuin nog bij, maakte nog boter, en waar mogelijk stak ze naar anderen de helpende hand uit. Maar eigenlijk praat ze daar liever niet te veel over. "Da's toch lógisch dat je aanpakt? Daar hoef je 't toch niet over te hébben?"
Toch verhuisd
Toen in 2008 zus Wil op 100-jarige leeftijd haar heup brak en terug naar stee geen optie meer bleek, moest ze worden opgenomen in het verzorgingshuis. Voor Cor werd het toen allemaal teveel. En toen ook zij in het ziekenhuis belandde nam ze het besluit: ook ik ga naar De Goede Ree. Zo kwam het voor beiden toch nog tot een verhuizing in hun leven, maar kwamen de zussen daardoor ook weer onder hetzelfde dak. Wil overleed op 104-jarige leeftijd, Cor mocht zaterdag de gezegende leeftijd bereiken van 105 jaar. Terugkijkend zegt ze: "Als je zo oud geworden bent, kun je veel vertellen. In één mensenleven zowel een oorlog meemaken als een watersnoodramp, dat is heel wat". Mevrouw Ras is nooit getrouwd geweest, maar ze heeft wel veel neven en nichten waar ze altijd heel goed mee is geweest.