'Met ons gaat het in ieder geval nog goed.'
In 1922 komt de Rotterdamse stoffenhandelaar Michiel Hoogendijk in het bezit van Rittergut Schakenhof, een landgoed in Oost-Pruisen. De familie Hoogendijk beleeft samen met hun zeven kinderen idyllische jaren op het platteland van het meest oostelijk gelegen deel van het voormalige Duitse Rijk. Tot de Tweede Wereldoorlog de levens van deze van oorsprong Nederlandse familie treft en hen uiteindelijk tot op het bot verdeelt.
Het nationaal socialisme heeft de oudste dochters in zijn greep en beiden sluiten een huwelijk met een Nazi. De verwijdering van de kinderen tot vader Michiel kan niet groter zijn dan na het conformeren aan het gedachtegoed van Hitler. Tussen de briefwisselingen van de gezinsleden door beschrijft Hoogendijk hoe de Nazi-propaganda zijn werk zo goed kon doen. In de dertiger jaren van de vorige eeuw kon elk Duits gezin voor een gering bedrag een radio aanschaffen. Radio-bezit werd gestimuleerd door de overheid en de relatief lage prijs van zo'n toestel was daarbij niet geheel toevallig. Zo kreeg de propagandamachine van het Duitse Rijk al in een vroeg stadium toegang tot miljoenen huiskamers. Om de boodschap nog meer kracht bij te zetten, werden in steden overal zuilen geplaatst. Door deze geluidsinstallaties werden gedurende de dag de successen van Adolf Hitler, en later ook het Duitse leger, verkondigd.
Vader Michiel en moeder Johanna, beiden Rotterdammers van geboorte, zijn diep verslagen door het bombardement op Rotterdam in de meidagen van 1940. De briefwisseling met hun in Nederland studerende zoon Pieter stokt na deze gebeurtenis en een tijd weten de ouders niet of hun zoon nog leeft.
Indringend
De in het boek opgenomen brieven hebben een prachtige stijl en getuigen dat Ingrid Hoogendijk niet de enige binnen die familie was die goed schrijven kon. Dit adembenemende verslag toont door de ogen van een van oorsprong Nederlandse familie de impact van de Tweede Wereldoorlog op het leven van 'gewone' burgers in Duitsland. Je leeft met hen mee tijdens de opkomst van het nationaal socialisme, de oorlogsjaren, de dramatische komst van de Russen en de ondergang van het Derde Rijk.
Ingrid Hoogendijk is de kleindochter van Michiel Hoogendijk. Zo'n tien jaar geleden kwam ze in het bezit van de brieven van haar familie. De in het boek opgenomen correspondentie wordt door de schrijfster aangevuld met zeer informatieve passages die de brieven aan elkaar verbinden. Ze deed hiervoor uitgebreid bronnen- en archiefonderzoek. Zo ontstond niet alleen een bijzonder en ontroerend familiedocument, maar ook een indringende beschrijving van de impact van de Tweede Wereldoorlog in een afgelegen deel van het Duitse Rijk.
De familie Hoogendijk was avontuurlijk en natuurminnend. Ze genoten van kleine dingen en leefden dicht bij de natuur. Ook dit aspect maakt dat het leven van deze familie heel dicht bij de lezer komt.
Dit boek is een echte aanrader!
+ Indringend tijds- en familiedocument
+ Aanrader!
Ons gaat het in ieder geval nog goed
Een Nederlandse familie in het Derde Rijk
Ingrid Hoogendijk
2018, uitgeverij Thomas Rap, Amsterdam
416 blz., € 22,99
ISBN 9789400 4053356