Annelies Breen: "Tegenwoordig voelen we geen grenzen meer."
Annelies Breen (1942) is een geboren 'Overkanter', maar zo voelt het niet. Nu scheelt het misschien, dat haar familie oorspronkelijk wel van Goeree-Overflakkee komt. Ze is hier thuis. Hier is dan vooral de heerlijke plek aan de Oostdijk in Goedereede, waar het huis staat, dat ze samen met haar man Hans Dammers bewoont. Een huis, dat ook al vele jaren in de familie is. "Ik houd van het eiland. De natuur is prachtig. De Oostdijk is een heel fijne buurt met heel leuke mensen. Dat ik hier familiegeschiedenis heb, is een extraatje." Waar sommigen een verhuizing naar Goeree-Overflakkee zien als stap om rust op te zoeken, is dit voor Annelies juist de basis, vanwaar ze haar vleugels uitsloeg. Maar muziek, één van de grote liefdes van Annelies, kent dan ook geen grenzen.
Tekst en foto: Pauline Hof
"Onze familie had vroeger landerijen en een deel van de duinen in Goedereede in bezit", begint het gesprek Annelies in haar stoel voor het raam met uitzicht op de tuin, de polder en in de verte Goedereede met de toren. "Mijn broer en ik zijn het niet helemaal eens over het jaartal. Ik denk, dat het 1813 moet zijn geweest, toen de aandelen werden uitgegeven. Er was gevochten tegen Napoleon en de staatskas was leeg. Om die weer te vullen werden er aan particulieren stukken land verkocht. Vele vakanties bracht ze door in de duinen. Ze bewaart er goede herinneringen aan. Mijn vader was bankdirecteur in Dordrecht en is pas na zijn pensionering in 1970 met mijn moeder en later met mijn pleegmoeder, in de Oostdijk gaan wonen. Dit huis was ons zomerhuisje." Door de jaren heen heeft de familie bezit verkocht: de boerderij Zeezicht en de landerijen. De duinen zijn onteigend voor de aanleg van de Deltawerken.
Donker
Annelies werd geboren in Zwolle. Ze verhuisde verschillende keren. Zo doorliep ze haar middelbare schooltijd in Dordrecht, studeerde in Amsterdam, behaalde haar kandidaats rechten, woonde in Capelle aan den IJssel, Emmen en Eerbeek en ook enkele jaren in Amerika. "Ik heb altijd buitenaf gewoond, aan de rand van het dorp, of in het bos. Ook in Capelle aan de IJssel. Ik liep vroeger met de kinderwagen zo de polder in. Dat kan niet meer. Alles is helemaal volgebouwd. In 1988 wilde Hans en ik het leven een andere wending geven. Hans wilde wel emigreren naar Canada. Ik vond dat te ver. Het zomerhuisje in de Oostdijk stond leeg. Ik heb hier fijne tijden gekend. Het lag midden in de natuur, maar dat nooit, dacht ik aanvankelijk. Het huis was in mijn herinnering donker, heel donker." Maar het kan raar lopen. Uiteindelijk streken ze toch in de Oostdijk neer. Het huis helemaal licht en eigen gemaakt met een grote verbouwing.
Studeren
Al sinds haar jeugd speelde Annelies hobo. Ze maakte later jaren deel uit van Rianti Musicali. De samenstelling van het ensemble met hobo, fluit, cello en klavecimbel was zo gekozen, dat veel van de in de baroktijd gecomponeerde sonates gespeeld konden worden. Het ensemble gaf overal concerten. "Toen ik in Goedereede kwam wonen, wilde ik niet in een zwart gat vallen. Ik heb altijd veel om handen gehad. Daarom besloot ik hobolessen te nemen in Den-Haag en de theorievakken van het conservatorium te gaan doen. Ik ging weer studeren op mijn vijftigste en vond het enig! Om les te geven moet je ook de praktijklessen volgen, maar die ambitie had ik niet. Ik heb zoveel plezier in het studeren gehad. Hans, die ook een groot muziekliefhebber is, overhoorde me en deed zo ook een hoop kennis op." Wanneer Annelies optrad met haar ensemble, ging Hans altijd mee. Hij praatte veel met musici, volgde masterclasses en leerde veel over strijkkwartetten. Zo kwam hij ertoe cursussen over klassieke muziek luisteren en herkennen te gaan geven. Op haar beurt ging zij altijd met hem mee.
Besluit
Annelies laat met veel plezier het concertzaaltje in haar huis zien, compleet met balustrade en een tweede rang, waar jarenlang huisconcerten werden gegeven. "Het was een leuke tijd. We hadden plaats voor 50 stoelen. Door het abonnementensysteem, dat we introduceerden, waren we altijd verzekerd van een volle zaal en een budget." Het werd een sport om musici te vinden van een hoog niveau, die naar de Oostdijk wilde komen. Ze bezochten concerten en landdagen en deden overal contacten op. In hun concertzaal traden talrijke jonge talentvolle veelbelovende musici op, zoals bijvoorbeeld de sopraan Lenneke Ruiten en harpiste Lavinia Meijer, inmiddels gevestigde namen. In 2009 stopte Annelies met hobo spelen. "Het was een besluit, waar ik echt wel naar toe gegroeid ben. Ik merkte dat mijn spel niet meer vooruitging. Ik ontdekte ook, dat ik liever bekend materiaal repeteerde, dan nieuw werk. Ik kreeg last van mijn duim en mijn hart. Ik heb het om me heen gezien bij andere musici, die ouder werden en langzaamaan steeds minder goed gingen spelen, dat wilde ik niet laten gebeuren. Na vijftig jaar spelen ben ik gestopt."
Boek
De muziek bleef niet alleen door de huisconcerten in haar leven. Hans ging lezingen geven over componisten: Mendelssohn, Schumann, Brahms, Bartok, Poulenc en Ravel. Daar gingen ze samen de boer mee op, het hele land door. Annelies gaat nog altijd mee, als hij lezingen geeft. Op uitnodiging van verschillende stichtingen en verenigingen komen ze overal. Door alle contacten in de muziekwereld waren Hans en Annelies ook vaak in het buitenland te vinden. "We bezochten veel concerten en gingen vaak naar optredens. We volgden bevriende musici in het buitenland. Weet je, van nature ben ik eigenlijk helemaal niet reislustig. Ik zou ook nooit voor landschappen op reis gaan, die bekijk ik wel in een mooi boek. Ik moet een doel hebben: familie of vrienden bezoeken, een mooie tentoonstelling of een concert." Ook om haar drie zonen te zien gaat Annelies de landsgrenzen over. Er woont er een in Engeland, de andere twee zonen wonen in Spanje. Lastig vindt ze dat niet. "Ik wilde ze graag opvoeden tot leuke, verantwoordelijke en zelfstandige mensen. Ik ben tevreden. Ze doen alle drie wat ze leuk vinden, zijn alle drie eigen baas en staan nooit in de file naar hun werk."
Druk
Het leven dat Annelies leidt, was vroeger veel ingewikkelder geweest. Goeree-Overflakkee lag geïsoleerd en het is nog maar vierenvijftig jaar geleden, dat de brug over het Haringvliet het eiland een vaste verbinding gaf naar de overkant. De Haringvlietdam kwam er pas in 1971. Annelies vervolgt: "Tegenwoordig voelen we geen grenzen meer. De afstanden zijn kleiner geworden, omdat reizen zo gemakkelijk gaat. Nu moet ik wel zeggen, dat ik liever met de auto ga, dan met het vliegtuig. Je houdt veel gemakkelijker contact met elkaar in verschillende landen. Ook het internet heeft veel veranderd. Ik ga weinig naar de stad. Ik houd er niet zo van. Ik vind het veel te druk. Bovendien, alles heb ik hier in de buurt. Boodschappen komen aan huis. Alles kun je online bestellen. Het is een verworvenheid, dat het allemaal kan. Je kan de deur uit, op reis, maar het hoeft natuurlijk niet. Mijn buurman is bijvoorbeeld nog nooit van het eiland geweest. Dat moet je ook helemaal niet doen, zeg ik dan. Hier is het toch het allerfijnst. Wij gaan graag ergens heen, maar komen ook weer heel graag thuis."
Kader tekst: Voor de serie Oud & Wijs bezoekt Pauline Hof senioren, die met hun levenservaring hun licht laten schijnen op actuele zaken. In de zevende aflevering: Annelies Breen uit Goedereede.