45 jaar dezelfde Meester - en wát voor Meester!
Ds. Th.W.H. van der Heijden 45 jaar Hervormd predikant
DIRKSLAND. Zondag 26 augustus jl. was een bijzondere gedenkdag voor ds. Th.W.H. van der Heijden, emeritus-predikant in de Hervormde Kerk (PKN). Hij had op deze datum bewust een vrije zondag gepland om samen met zijn vrouw een dag van ootmoedig gedenken te houden. In de bijgewoonde morgendienst trof hem bijzonder de tekstkeuze voor de prediking van de plaatselijke predikant, ds. K. Timmerman, nl. uit 1 Timotheüs 1 en 2. Paulus dankt daar God dat hij tot het geloof is gekomen en dat hij een dienstknecht van God mocht worden. In het dankgebed na de preek wordt ook de dank vertolkt voor het 45-jarig ambtsjubileum van ds. Van der Heijden. Als het echtpaar Van der Heijden uit de kerk huiswaarts keert worden ze door verschillende kerkgangers gefeliciteerd met dit jubileum. Eén van hen zegt: "45 jaar dezelfde Meester!" en vervolgt, instemmend met ds. Van der Heijden: "…en wát voor Meester!"
Tekst: A.J. Nelis/foto: Mirjam Nelis
Jeugd en studie
Ds. Van der Heijden werd op 31 maart 1946 te Rotterdam geboren als zoon van gemeenteambtenaar Cent van der Heijden. Zijn vader was jarenlang ouderling in de Hervormde Gemeente van Rotterdam-Centrum. In die naoorlogse jaren stonden er alleen in Rotterdam-Centrum al 16 Hervormde predikanten! De jonge Theo van der Heijden mocht al vroeg de Heere leren kennen. Vanaf de middelbare schoolleeftijd was er de roepingsdrang tot het predikambt. Na het gymnasium ging hij theologie studeren in Utrecht. Studiegenoten waren o.a. ds. H. Harkema, oud-predikant van Middelharnis en de in juli van dit jaar overleden ds. G.C. Kunz, oud-predikant van Sommelsdijk. In 1973 werd de studie met goed gevolg afgerond en kwamen er een aantal beroepen.
Huwelijk en gezin
De jonge Van der Heijden kreeg verkering met een kleuterleidster uit Nieuw-Beijerland. Het stel trouwde in 1973, enkele maanden voor de bevestiging en intree in de eerste gemeente van ds. Van der Heijden. Eerder dit jaar mochten ds. en mevrouw Van der Heijden dus gedenken dat zij 45 jaar getrouwd waren. Het echtpaar kreeg drie kinderen en mag zich verblijden in vier kleinkinderen.
Zalk en Veecaten (1973-1978)
Uit de ontvangen beroepen werd dat naar het Overijsselse Zalk en Veecaten aangenomen. Wetenschappelijk gevormd, maar met weinig praktische ervaring werd de herdersstaf in de eerste gemeente opgenomen. Alles was nieuw voor het kersverse predikantenechtpaar. Mevrouw werd al spoedig gevraagd om in te vallen op de kleuterschool. Ook werd zij volgens traditioneel patroon presidente van de vrouwenvereniging. De jonge dominee mocht zich gedragen weten door een wijze kerkenraad, die veel voor hem betekend heeft. Samen kijken ds. en mevrouw dan ook terug op een fijne tijd in die kleine gemeente onder de rook van Zwolle. Twee kinderen werden er geboren, wat ook speciale herinneringen oproept. Over enkele weken hoopt ds. Van der Heijden voor te gaan in zijn eerste gemeente. Hij zal dan ook kort stilstaan bij zijn ambtsjubileum.
Oud-Vossemeer (1978-1985)
Van het Overijsselse naar het Zeeuwse was best een hele overgang voor het predikantsgezin. Toch mochten zij ook daar goede jaren hebben met een gemeente die qua volksaard heel anders was dan het gemoedelijke Zalk en Veecaten.
Noordhorn, Niezijl en Saaksum (1985-1989)
Was de vorige verhuizing geen sinecure, van Oud-Vossemeer naar het Groningse Noordhorn, Niezijl en Saaksum bracht helemaal een enorme verandering. Drie kleine gemeenten met elk een eigen kerkenraad en kerkgebouw, ga er als predikant maar aan staan! Het kwam er op neer dat ds. Van der Heijden veel van zijn vrije zondagen in de twee kleine dorpen preekte. Het was echt passen en meten qua diensten. Met de feestdagen bijvoorbeeld werd wel van hem verwacht dat hij overal een keer voorging. De samenstelling van de gemeente was erg divers. De plaatselijke leden waren meest orthodox, een enkele vrijzinnig! Men mikte vooral op mensen uit de omtrek, die de gereformeerde prediking nog wilden horen. Er was niet zoveel samenbinding. In de oude en koude monumentale pastorie was moeder de vrouw op haar post. Omdat haar man zo druk was en zo vaak weg was, wilde zij er voor de kinderen zijn en viel dan ook niet in bij het plaatselijk onderwijs, hoe graag men dat ook wilde. Het was best wel een betrekkelijk eenzaam bestaan daar in het hoge noorden, ver van familie en vrienden in het lage westen.
Heinenoord (1989-2004)
Daar kwam een eind aan door het beroep uit Heinenoord. Dat werd de gemeente waar dominee het langst diende. Het was toentertijd een rechts-confessionele gemeente. Hij kon in de praktijk preken zoals hij gewend was. Er was veel belangstelling voor de Catechismuspreken. Op den duur kwamen er echter wel verschuivingen binnen de gemeente. Met de komst van het liedboek verlieten verschillende mensen de gemeente. Ds. Van der Heijden volgde in die periode tijdens en na studieverlof een cursus pastoraal-agogische vaardigheden aan hogeschool 'De Vijverberg' te Ede. Dit zou hem later van pas komen in zijn functie als geestelijk verzorger. Toen hij 15 jaar in de gemeente stond en er intussen steeds meer verschuivingen in zijn gemeente optraden, heeft hij welbewust gesolliciteerd naar deze functie in Sommelsdijk.
Geestelijke Gezondheidszorg Sommelsdijk (2004-2011)
Toen ds. G.C. Kunz in 2004 uit Hervormd Sommelsdijk vertrok, werd het pastorale werk in het verzorgingshuis 'De Goede Ree' en de wijk bejaardenhuisvesting 'Het Oude Land' tijdelijk waargenomen door verschillende (emeriti-)predikanten. Op zondag 12 september 2004 werd ds. Van der Heijden in een dienst des Woords door ds. T.W. van Bennekom bevestigd als predikant van genoemde instellingen. In de Sommelsdijkse periode heeft ds. Van der Heijden veel van het geleerde aan 'De Vijverberg' in praktijk kunnen brengen. Ook spreekt hij met veel waardering over wijlen ouderling M. Peekstok, die hem steeds trouw terzijde stond. Het werd een bijzonder drukke, maar ook heel waardevolle tijd. De wekelijkse Bijbelkringen waren hoogtepunten voor hem, maar ook waren er de vele mooie ontmoetingen met de ouderen. Ooit zei hij eens: "Iedere predikant zou eens een poosje in een zorginstelling moeten rondlopen. Je leert er anders te kijken naar de mensen, maar ook naar de kerk als organisatie. Het is beslist een verrijking."
Met emeritaat, maar niet uitgediend (2011-heden)
In 2011 ging ds. Van der Heijden volgens de regels der kerk met emeritaat. Hij hoefde echter niet bang te zijn zonder werk te komen. Direct na het emeritaat volgden een aantal maanden waarin hij pastoraal werk verrichtte in Hervormd Sommelsdijk en werd hij een tijd consulent te Middelharnis. Vervolgens arbeidde hij twee winters in Hervormd Rockanje, een bijzondere tijd, waarin de secularisatie met alle gevolgen van dien erg op hem afkwamen. Daarna werd hij verzocht in zijn oud-gemeente Oud-Vossemeer, die een moeilijke periode doormaakte, voor hulp in het pastoraat. Momenteel is hij nog aan Hervormd Klaaswaal verbonden ter ondersteuning van predikant en kerkenraad en doet ook pastoraal werk in de Hervormde Gemeente van Stad aan 't Haringvliet. Tot zijn grote spijt heeft hij het lesgeven voor de cursus Geestelijke Vorming wegens gehoorproblemen moeten staken. Dat heeft hij altijd met veel animo gedaan. Ook werkte ds. Van der Heijden mee aan het Bijbels dagboek voor ouderen met dementie: 'Licht op mijn pad'. Ds. Van der Heijden preekt nog gemiddeld eenmaal per zondag. Hij ervaart dit als een bijzondere zegen.
Ambtsjubileum: terugblik en vooruitzien
Als hem gevraagd wordt de afgelopen 45 jaar in het ambt in één zin samen te vatten, klinkt het uit de mond van de nog vitale emeritus: "De trouw van de Heere God, ondanks de fouten en gebreken van ons als mens en ondanks de secularisatie en afval binnen de gemeenten! Er zijn zorgen hoe het in de toekomst allemaal zal gaan, maar er is ook het vertrouwen dat God Zijn werk niet loslaat!"
Het gestrooide Zaad
Als de dominee voor het maken van een foto in onze krant even naar buiten is, vertelt zijn vrouw over zijn jarenlange hobby: tuinieren. Hij heeft in de verschillende gemeenten waar zij woonden zaden en planten verzameld, die in zijn Dirkslandse volkstuin tot groei en bloei gekomen zijn. Ziende op zijn ambtelijke arbeid, heeft hij ook Zaad in de gemeenten achtergelaten. Het Zaad van het Woord dat gezaaid is en waarvan de hemelse Landman weet waar het gevallen is.